Νέα μέτρα στήριξης της οικονομίας με φθηνό χρήμα στις τράπεζες, όχι όμως και αύξηση του προγράμματος αγοράς ομολόγων προς το παρόν, ανακοίνωσε σήμερα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, με την Κριστίν Λαγκάρντ να προειδοποιεί τις κυβερνήσεις της ευρωζώνης ότι η φετινή ύφεση μπορεί να φθάσει έως 12% και να τις καλεί να λάβουν αποτελεσματικά μέτρα στήριξης της οικονομίας.
Καθώς η οικονομική κρίση του κορονοϊού απειλεί να μετατραπεί σε κρίση χρέους, με τις ασθενέστερες οικονομίες να παραμένουν υπό την πίεση της αγοράς ομολόγων, η ΕΚΤ διαβεβαίωσε σήμερα ότι θα αυξήσει όσο χρειάζεται το ειδικό πρόγραμμα αγοράς ομολόγων για την περίοδο της πανδημίας (PEPP), ύψους 750 δισ. ευρώ, κάτι που απομακρύνει τους φόβους για άμεση κλιμάκωση του κόστους δανεισμού, κυρίως στην Ιταλία.«Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι πλήρως διατεθειμένο να αυξήσει το μέγεθος του PEPP και να προσαρμόσει τη σύνθεσή του, όσο χρειάζεται και για όσο χρειάζεται», τονίζεται στην ανακοίνωση της ΕΚΤ.
Αναλυτές εκτιμούν ότι η ΕΚΤ θα χρειασθεί να αυξήσει το πρόγραμμα κατά 500 - 750 δισ. ευρώ για να κρατήσει υπό έλεγχο τις αποδόσεις των ομολόγων της περιφέρειας. Σήμερα, οι ανακοινώσεις της ΕΚΤ δεν έπεισαν αρκετά την αγορά, όπου το spread ιταλικών ομολόγων αρχικά υποχώρησε από τις 237 μονάδες βάσης (2,37%) στις 222, για να ξαναγυρίσει λίγο αργότερα στις 237 μ.β.
Αναφερόμενη στην ύφεση, η Κρ. Λαγκάρντ υπογράμμισε ότι «το ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ θα μπορούσε να μειωθεί μεταξύ 5% και 12% φέτος, ανάλογα με τη διάρκεια των μέτρων περιορισμού και την επιτυχία των πολιτικών στον μετριασμό των οικονομικών συνεπειών για τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους. Καθώς σταδιακά θα αρθούν τα μέτρα περιορισμού, αυτά τα σενάρια προβλέπουν ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας, αν και η ταχύτητα και η κλίμακα της παραμένουν εξαιρετικά αβέβαιες. Ο πληθωρισμός έχει μειωθεί ως αποτέλεσμα της απότομης πτώσης των τιμών του πετρελαίου και του ελαφρώς χαμηλότερου δομικού πληθωρισμού».
Το μήνυμα της επικεφαλής της ΕΚΤ προς τις κυβερνήσεις ήταν αρκετά επιτακτικό. Τόνισε ότι δεν αρκούν οι παρεμβάσεις της ΕΚΤ και «χρειάζονται κοινές και συντονισμένες δράσεις για την αντιμετώπιση της κρίσης». Όπως είπε, «χαιρετίζουμε τα μέτρα που έλαβαν οι κυβερνήσεις της ζώνης του ευρώ και τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα για τη διασφάλιση επαρκών πόρων υγειονομικής περίθαλψης και για την παροχή υποστήριξης σε επηρεαζόμενες εταιρείες, εργαζόμενους και νοικοκυριά. Ταυτόχρονα, απαιτούνται συνεχείς και φιλόδοξες προσπάθειες, ιδίως μέσω κοινής και συντονισμένης πολιτικής δράσης, για την προστασία από τους αρνητικούς κινδύνους και την υποστήριξη της ανάκαμψης».
Από τα νέα μέτρα που ανακοίνωσε σήμερα η ΕΚΤ ξεχωρίζουν η μείωση κατά μισή μονάδα του επιτοκίου μακροπρόθεσμου δανεισμού των τραπεζών, όπως και η ενεργοποίηση ενός νέου προγράμματος μακροπρόθεσμου δανεισμού των τραπεζών, ειδικά για την περίοδο της πανδημίας.
Η ανακοίνωση της ΕΚΤ
Κατά τη σημερινή συνεδρίαση το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε τη λήψη ολοκληρωμένης δέσμης μέτρων νομισματικής πολιτικής:
(1) Οι όροι σχετικά με τις στοχευμένες πράξεις μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (TLTRO III) ελαστικοποιήθηκαν περαιτέρω. Συγκεκριμένα, το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να μειώσει το επιτόκιο των πράξεων TLTRO III κατά την περίοδο από τον Ιούνιο 2020 έως τον Ιούνιο του 2021 σε 50 μονάδες βάσης κάτω από το μέσο επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης του Ευρωσυστήματος που επικρατούσαν κατά την ίδια περίοδο. Επιπλέον, για αντισυμβαλλόμενους των οποίων ο επιλέξιμος καθαρός δανεισμός φτάνει το όριο απόδοσης δανεισμού, το επιτόκιο κατά την περίοδο από τον Ιούνιο του 2020 έως τον Ιούνιο του 2021 θα είναι τώρα 50 μονάδες βάσης κάτω από το μέσο επιτόκιο καταθέσεων κατά την ίδια περίοδο.
(2) Μια νέα σειρά πράξεων μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης έκτακτης ανάγκης χωρίς στόχους (PELTROs) θα εφαρμοστεί για την υποστήριξη συνθηκών ρευστότητας στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της ζώνης του ευρώ και θα συμβάλει στη διατήρηση της ομαλής λειτουργίας των χρηματαγορών παρέχοντας αποτελεσματική ρευστότητα. Τα PELTROs αποτελούνται από επτά πρόσθετες πράξεις αναχρηματοδότησης που ξεκινούν τον Μάιο του 2020 και λήγουν σε μια σταδιακή ακολουθία μεταξύ Ιουλίου και Σεπτεμβρίου 2021, σύμφωνα με τη διάρκεια των μέτρων εξασφάλισης. Θα πραγματοποιούνται ως διαδικασίες διαγωνισμού σταθερού επιτοκίου με πλήρη κατανομή, με επιτόκιο που είναι 25 μονάδες βάσης κάτω από το μέσο επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης που επικρατούν κατά τη διάρκεια ζωής του κάθε PELTROs.
(3) Από τα τέλη Μαρτίου, πραγματοποιήθηκαν αγορές στο πλαίσιο του νέου προγράμματος έκτακτης ανάγκης για την πανδημία, το PEPP, ύψους 750 δισ. ευρώ, για τη διευκόλυνση και την αντιμετώπιση των σοβαρών κινδύνων στον μηχανισμό μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής και τις προοπτικές για την Ευρωζώνη του ευρώ που δημιουργούνται από την πανδημία του κορωνοϊού. Αυτές οι αγορές θα συνεχίσουν να διεξάγονται με ευέλικτο τρόπο με την πάροδο του χρόνου, σε κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων και μεταξύ δικαιοδοσιών. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα πραγματοποιήσει καθαρές αγορές περιουσιακών στοιχείων στο πλαίσιο του PEPP έως ότου κρίνει ότι η κρίση του κορωνοϊού έχει τελειώσει, αλλά σε κάθε περίπτωση μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους.
(4) Επιπλέον, οι καθαρές αγορές στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων (APP) θα συνεχιστούν με μηνιαίο ρυθμό 20 δισ. ευρώ, μαζί με τις αγορές στο πλαίσιο του πρόσθετου προσωρινού κονδυλίου ύψους 120 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του έτους. Το Διοικητικό Συμβούλιο συνεχίζει να αναμένει ότι οι μηνιαίες καθαρές αγορές περιουσιακών στοιχείων στο πλαίσιο της εφαρμογής θα διαρκέσουν για όσο διάστημα είναι απαραίτητο για την ενίσχυση της επίδρασης των επιτοκίων πολιτικής και θα λήξει λίγο πριν αρχίσει να αυξάνει τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ.
(5) Οι επανεπενδύσεις των κύριων πληρωμών από χρεόγραφα που λήγουν, τα οποία αγοράζονται στο πλαίσιο του APP, θα συνεχιστούν πλήρως, για παρατεταμένη χρονική περίοδο μετά την ημερομηνία κατά την οποία το Διοικητικό Συμβούλιο θα αρχίσει να αυξάνει τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ, και σε κάθε περίπτωση για όσο διάστημα είναι απαραίτητο για τη διατήρηση ευνοϊκών συνθηκών ρευστότητας.
(6) Το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης καταθέσεων θα παραμείνουν αμετάβλητα στο 0,00%, 0,25% και -0,50% αντίστοιχα.
Το Διοικητικό Συμβούλιο αναμένει ότι τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ θα παραμείνουν στα σημερινά ή χαμηλότερα επίπεδα έως ότου οι προοπτικές πληθωρισμού συγκλίνουν ισχυρά σε επίπεδο αρκετά κοντά, αλλά κάτω από το 2% εντός του ορίζοντα προβολής του, και αυτή η σύγκλιση αντικατοπτρίζεται με συνέπεια στην υποκείμενη δυναμική του πληθωρισμού.
Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι πλήρως διατεθειμένο να αυξήσει το μέγεθος του PEPP και να προσαρμόσει τη σύνθεσή του, όσο χρειάζεται και για όσο χρειάζεται. Σε κάθε περίπτωση, είναι έτοιμο να προσαρμόσει όλα τα μέσα του, ανάλογα με την περίπτωση, για να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός κινείται προς τον στόχο του με σταθερό τρόπο, σύμφωνα με τη δέσμευσή του.
