Χιλιάδες οφειλέτες των ασφαλιστικών ταμείων και του δημοσίου μένουν εκτός των ρυθμίσεων, λόγω καθυστερήσεων του υπουργείου Οικονομικών αλλά και των πολλών λαθών που διαπιστώνονται στις πλατφόρμες ρύθμισης των χρεών του ΕΦΚΑ.
Παρεμβαίνοντας ο Συνήγορος του Πολίτη, κατόπιν καταγγελιών που δέχτηκε, με έγγραφό του ζητεί διόρθωση των λαθών και παράλληλα τη χορήγηση εύλογης παράτασης ώστε, εφόσον γίνουν οι απαραίτητες διορθώσεις, να προλάβουν να ενταχθούν στη ρύθμιση, όσοι δεν μπορούν σήμερα.
Εξηγείται έτσι εν μέρει η καταγραφόμενη απροθυμία των οφειλετών να ενταχθούν στη ρύθμιση η οποία δεν οφείλεται στους ίδιους αλλά σε λάθη της νομοθεσίας και της πλατφόρμας. Μέχρι προχθές είχαν ανεταχθεί στη ρύθμιση περίπου 140.000 οφειλέτες και το συνολικό χρέος που ρύθμισαν είναι κάτω από 2 δισ. ευρώ, όταν ο συνολικός αριθμός των οφειλετών προς τον ΕΦΚΑ ανέρχεται σε 1.407.061 ΑΦΜ και το χρέος φτάνει στο ποσό των 34,9 δισ. ευρώ.
Τα λάθη που επισημαίνει ο Συνήγορος του Πολίτη είναι βασικά, ότι δεν εμφανίζεται μέρος ή το σύνολο των ασφαλιστικών οφειλών τους στη σχετική πλατφόρμα, με αποτέλεσμα να μην καθίσταται δυνατή η ολοκλήρωση της υπαγωγής τους στη ρύθμιση των 120 δόσεων.
Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει, έως σήμερα, και βάσει των αναφορών που συνεχίζουμε να λαμβάνουμε από τους πολίτες, το ανωτέρω πρόβλημα εξακολουθεί να υφίσταται, προκαλώντας εύλογη ανησυχία στους ενδιαφερόμενους ασφαλισμένους.
Η άποψη του Συνηγόρου του Πολίτη είναι ότι το ζήτημα της μη πλήρους και ορθής απεικόνισης των οφειλών των ασφαλισμένων υπερβαίνει το πλαίσιο μίας τεχνικής δυσλειτουργίας η οποία θα μπορούσε να επιλυθεί σε δεύτερο χρόνο. «Ο ασφαλισμένος, χωρίς την πλήρη εικόνα των ασφαλιστικών του οφειλών, πέρα από την δικαιολογημένη ανασφάλεια που του προκαλεί, ή πιθανόν και εξαιτίας αυτής, δεν είναι σε θέση να λάβει βασικές αποφάσεις για την διευθέτηση των οφειλών του σύμφωνα με τις προβλέψεις του ν. 4611/2019».
Επίσης τονίζει ότι κατά την διαδικασία ρύθμισης των οφειλών, ο ασφαλισμένος καλείται να επιλέξει μεταξύ του επανυπολογισμού ή μη των οφειλών του και ακολούθως τον αριθμό των δόσεων που θα καταβάλει. Ως εκ τούτου, ο ασφαλισμένος δεν δύναται να προβεί σε αυτές τις αποφάσεις, που πιθανόν να επηρεάσουν την οικονομική και ασφαλιστική του κατάσταση σε βάθος ετών, χωρίς να έχει πλήρη και ορθή εικόνα των οφειλών του.
Ακόμη και τυχόν πρόβλεψη για εκ των υστέρων εμφάνιση και ρύθμιση της πραγματικής οφειλής του, δεν επιλύει το ζήτημα αφού δύναται ο ασφαλισμένος να κληθεί να πληρώνει για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα μία μηνιαία δόση που δεν αντικατοπτρίζει τις πραγματικές οφειλές του, ενδεχόμενο από μόνο του μη αποδεκτό, το οποίο παράλληλα θέτει αναιτίως σε δοκιμασία τις οικονομικές του αντοχές με κίνδυνο είτε να μην καταστεί εξ' αρχής δυνατή η κατάρτιση της ρύθμισης, είτε να απωλεσθεί σύντομα λόγω επιγενόμενης αδυναμίας πληρωμής ανυπάρκτων οφειλών.
Υποψήφιοι συνταξιούχοι
Ειδικό πρόβλημα υπάρχει και με τις περιπτώσεις ασφαλισμένων που είτε έχουν κινήσει είτε ετοιμάζονται να εκκινήσουν διαδικασία συνταξιοδότησης. Σημαντική μερίδα αυτών των ασφαλισμένων δεν δύναται να λάβουν σύνταξη σήμερα λόγω των οφειλών τους. Ως εκ τούτου η επιλογή τους για τον επανυπολογισμό ή μη των οφειλών τους καθίσταται κρίσιμη αφού από την επιλογή αυτή δύναται να εξαρτηθεί εάν η οφειλή τους θα μειωθεί κάτω από τα επιμέρους όρια οφειλών / συμψηφισιμότητας, για τη λήψη σύνταξης. Όμως, η επιλογή αυτή δεν είναι δυνατή χωρίς την πλήρη εικόνα των οφειλών τους.
Άλλο πρόβλημα εντοπίζει ο Συνήγορος του Πολίτη στη μη δυνατότητα ολοκλήρωσης υποβολής αίτησης μέσω της πλατφόρμας του ΕΦΚΑ από ασφαλισμένους για τους οποίους εκκρεμεί απόφαση επί της αίτησης περί αμφισβήτησης οφειλής λόγω εύλογης αμφιβολίας ως προς την υπαγωγή σε δύο ή περισσότερους φορείς. Ειδικότερα, δεν επιτρέπεται στον ασφαλισμένο να ολοκληρώσει τη ρύθμιση μέσω της πλατφόρμας αλλά εμφανίζεται μήνυμα που τον καλεί να απευθυνθεί στην αρμόδια Τοπική Υπηρεσία ΕΦΚΑ, όπου μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας του άρθρου 3 του Ν. 4554/2019, ο ασφαλισμένος καλείται να εισέλθει ξανά στην πλατφόρμα για να υποβάλει την αίτηση για υπαγωγή στις προβλέψεις του 4611/2019.
Η ανωτέρω διαδικασία, πέρα από το γεγονός ότι δεν προβλέπεται στον ν. 4611/2019, θέτει τους ασφαλισμένους προ του κινδύνου να μην προλάβουν να υπαχθούν στον νόμο αυτό.
Ένα επιπλέον πρόβλημα είναι ότι πολλοί ασφαλισμένοι ενδιαφέρονται να ενταχθούν στη ρύθμιση, ενώ παράλληλα αμφισβητούν το ύψος της οφειλής που εμφανίζεται στην πλατφόρμα του ΕΦΚΑ. Αυτό συμβαίνει είτε επειδή εκκρεμεί αίτηση αναδρομικής διαγραφής τους από την ασφάλιση ή αίτηση αποποίησης χρόνου ασφάλισης λόγω παραγραφής, συμπερίληψη χρόνου οφειλής για τον οποίο έχουν καταβάλει εισφορές κ.λπ.
Όπως είναι γνωστό, η πλατφόρμα δεν επιτρέπει την διατύπωση επιφύλαξης για το ύψος της οφειλής, οι δε αρμόδιες Υπηρεσίες δεν διαθέτουν επαρκή χρόνο και επαρκές προσωπικό για την εξέταση αυτών των αμφισβητήσεων πριν την λήξη της προθεσμίας υπαγωγής στην ρύθμιση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι κρίσιμο να εξασφαλισθεί ότι το όποιο εμφανιζόμενο ποσό οφειλής που εντάσσεται στη ρύθμιση θα είναι δυνατόν να αναπροσαρμοστεί όταν και εφόσον υπάρξει σχετική μεταβολή στη σχετική οφειλή, αναφέρει ο Συνήγορος του Πολίτη.
Τα χρέη προς την Εφορία
Σε ότι αφορά στα χρέη προς την Εφορία, ο ΣτΠ τονίζει ότι μόλις πρόσφατα (1η Σεπτεμβρίου) δημοσιεύθηκε νέα απόφαση των συναρμοδίων φορέων, με την οποία προστέθηκαν επιπλέον περιπτώσεις που υπάγονται στη ρύθμιση (για παράδειγμα οφειλές που βεβαιώνονται μέχρι την ημερομηνία της αίτησης υπαγωγής σε ρύθμιση), η δυνατότητα εξόφλησης μέρους της οφειλής με προκαταβολή, η μείωση της μηνιαίας δόσης από 50 στα 20 ευρώ και η μείωση του μηνιαίου επιτοκίου από το 5% στο 3%.
Επίσης, τονίζει ότι η σχετική ηλεκτρονική πλατφόρμα του Υπουργείου Οικονομικών δεν ήταν προσβάσιμη στους χρήστες του taxisnet ούτε παρείχε ενημέρωση για τις νέες ρυθμίσεις, καθώς οι πλατφόρμες άνοιξαν στα μέσα Σεπτεμβρίου.
