Οσμή… παιχνιδιών στη χονδρική αγορά ρεύματος της Ελλάδας αναδύεται από τα στοιχεία για τις τιμές της επόμενης ημέρας (20 Οκτωβρίου), καθώς η Ελλάδα όχι μόνο έχει την υψηλότερη τιμή στην Ευρώπη (πράγμα όχι ασυνήθιστο), αλλά η ελληνική τιμή ενσωματώνει ένα τεράστιο «καπέλο» 39% σε σχέση με τη γειτονική και διασυνδεδεμένη Βουλγαρία, αλλά και 25% σε σχέση με την, επίσης διασυνδεδεμένη, αγορά της Ιταλίας.
Όπως φαίνεται στον χάρτη, για την αυριανή ημέρα, που δεν είναι μια ακόμη ημέρα για την αγορά, αλλά η ημέρα ανακοίνωσης των τιμολογίων λιανικής από τους παρόχους, η Ελλάδα έχει την υψηλότερη τιμή στην Ευρώπη με αρκετή διαφορά από τη δεύτερη χώρα στην κατάταξη, ενώ παρατηρούνται ασυνήθιστα μεγάλες αποκλίσεις από τις τιμές στη Βουλγαρία και την Ιταλία, παρότι τα συστήματα των δύο χωρών με το ελληνικό έχουν διασυνδεθεί και οι αποκλίσεις θα έπρεπε να ήταν μικρότερες.
Όλα αυτά ενώ η τιμή του φυσικού αερίου στην Ευρώπη βρίσκεται σε τροχιά συνεχούς πτώσης, καθώς έχουν καλυφθεί τα αποθέματα για τον χειμώνα και τα πλοία με φορτία LNG συνωστίζονται στα σημεία εισόδου, με αποτέλεσμα να έχει πέσει κατακόρυφα η ζήτηση. Σήμερα, η τιμή του ολλανδικού συμβολαίου TTF έπεσε στα 112 ευρώ/μεγαβατώρα, υποχωρώντας περίπου κατά 1%, ενώ από την αρχή του μήνα έχει πέσει κατά 40% και απέχει… χιλιόμετρα από το ρεκόρ των 349 ευρώ, που είχε καταγραφεί στις 26 Αυγούστου.
Την ίδια εικόνα «φουσκωμένων» τιμών χονδρικής δίνουν και τα στοιχεία για το δεύτερο τρίμηνο του 2022. Στην Ελλάδα καταγράφηκε η δεύτερη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση στην Ευρώπη, κατά 238%, σύμφωνα με στοιχεία της Κομισιόν, με μικρή διαφορά από τη Γαλλία (254%). Η Ελλάδα είχε την τρίτη υψηλότερη τιμή στην Ευρώπη, στα 237 ευρώ ανά μεγαβατώρα, αλλά με μια πιο «λογική» διαφορά από τη Βουλγαρία, που δεν ξεπέρασε το 19%. Σημειώνεται ότι οι τιμές χονδρικής «κουρεύονται» μέσω των επιδοτήσεων που καταβάλλονται από το κράτος και οι τιμές λιανικής είναι πολύ χαμηλότερες.
Μια εξήγηση που δίνεται για το γεγονός ότι η τιμή του αερίου υποχωρεί, αλλά οι τιμές χονδρικής για το ρεύμα στην Ελλάδα παραμένουν εξαιρετικά υψηλές, είναι ότι οι ελληνικές εταιρείες παραγωγής προσαρμόζονται με καθυστέρηση στις διακυμάνσεις της τιμής του αερίου, επειδή προμηθεύονται με τις τιμές που ίσχυσαν τον προηγούμενο μήνα.
Ωστόσο, πολύ δύσκολα μπορούν να δικαιολογηθούν οι τεράστιες αποκλίσεις τιμών σε σχέση με τις διασυνδεδεμένες αγορές της Βουλγαρίας και της Ιταλίας. Τα τελευταία στοιχεία δίνουν και πάλι την αφορμή για συζήτηση σχετικά με τη λειτουργία του ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας, μιας εξαιρετικά «ρηχής» αγοράς, όπου υπάρχει απόλυτη κυριαρχία των μεγάλων παραγωγών, κάτι που, θεωρητικά, μπορεί να διευκολύνει τη χειραγώγηση των τιμών κατόπιν συνεννοήσεων.
Άλλωστε, η διατήρηση υψηλών τιμών χονδρικής διευκολύνει συνολικά τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή και εμπορία ρεύματος, καθώς επιτρέπει τη διαμόρφωση υψηλότερων τιμών λιανικής. Είναι χαρακτηριστικό ότι αύριο οι πάροχοι αναμένεται να ανακοινώσεις μείωσης περίπου κατά 20%, ποσοστό που δεν ενσωματώνει πλήρως της μεγάλη μείωση της τιμής του φυσικού αερίου.
Οι πάροχοι δεν έχουν λόγους να ανησυχούν για το ενδεχόμενο να αυξηθούν οι καθυστερήσεις λόγω των υψηλών τιμών της λιανικής, αφού το σύστημα επιδοτήσεων περιορίζει την ορμή του… χτυπήματος στους καταναλωτές. Αντίθετα, έχουν κάθε λόγο να ανεβάζουν στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο τις χρεώσεις, ώστε να είναι καλυμμένοι έναντι του κινδύνου απρόβλεπτης αύξησης της τιμής του φυσικού αερίου. Αυτό έως τώρα, δηλαδή στους πρώτους μήνες που εφαρμόζεται το νέο μοντέλο της αγοράς χωρίς τη ρήτρα αναπροσαρμογής, καταλήγει σε υπερκέρδη, που μόλις πρόσφατα η πολιτική ηγεσία του υπ. Ενέργειας ανακοίνωσε ότι θα επιχειρήσει να ανακτήσει με ένα νέο μηχανισμό.
