Μικρές προσαρμογές σε σχέση με το αρχικό σχέδιο περιλαμβάνει η τροπολογία για τον νέο νόμο Κατσέλη που κατατέθηκε αργά χθες το βράδυ στη Βουλή. Χωρίς να έχει εξασφαλίσει την πλήρη συναίνεση των Θεσμών των δανειστών, η κυβέρνηση έκανε αποφασιστικό βήμα για τη διευθέτηση του προβλήματος. Θα προχωρήσει τώρα στη νομοθέτηση των νέων διατάξεων, ενσωματώνοντας ενδεχομένως μικρές επιμέρους αλλαγές, με βάση υποδείξεις-προτάσεις των Θεσμών, ώστε να αποσπάσει την τελική συγκατάθεσή τους.
Στο νέο νομοθετικό πλαίσιο που βασίζεται στη συμφωνία κυβέρνησης- τραπεζών, ενσωματώνονται τροποποιήσεις που συζητήθηκαν με τους εκπροσώπους των Θεσμών και στο EWG, ώστε το νομοσχέδιο να ψηφιστεί πριν από το Eurogroup της 5ης Απριλίου.
Το νομοσχέδιο στο οποίο ενσωματώνεται η τροπολογία, συζητείται σήμερα στην αρμόδια επιτροπή και αναμένεται να εισαχθεί αύριο στην Ολομέλεια - εκτός εάν κριθεί ότι πρέπει να δοθεί κι άλλος χρόνος συζήτησης, λόγω της κρισιμότητας του ζητήματος.
Περιλαμβάνει προστασία πρώτης κατοικίας αξίας έως 250.000 ευρώ για κόκκινα στεγαστικά ιδιωτών, 175.000 για επιχειρηματικά δάνεια με προσημείωση της πρώτης κατοικίας και εισοδηματικό κριτήρια έως 36.000 ευρώ.
Η εφαρμογή του ξεκινά στις 30 Απριλίου και η ισχύς του λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2019.
Η αίτηση υπαγωγής σε καθεστώς προστασίας θα γίνεται ηλεκτρονικά στην σχετική πλατφόρμα.
Θέματα τριβής με τους Θεσμούς θα είναι στη συνέχεια είναι η δευτερογενής νομοθεσία, δηλαδή οι υπουργικές αποφάσεις που θα εξειδικεύσουν το νέο πλαίσιο, οι προϋποθέσεις για την αναστολή των πλειστηριασμών, οι δικαστικές διαδικασίες του ν. Κατσέλη αλλά και οι όροι υπαγωγής των επιχειρηματικών δανείων.
Τα βασικά σημεία
Τα βασικά σημεία του νομοσχεδίου για την αξία προστατευόμενης κατοικίας, τα εισοδηματικά κριτήρια και τους λοιπούς όρους και προϋποθέσεις ένταξης στο νέο καθεστώς προστασίας:
- Το πλαφόν αξίας προστατευόμενης κατοικίας παραμένει στις 250.000 ευρώ για τα αμιγώς στεγαστικά δάνεια – όπως προέβλεπε το αρχικό κυβερνητικό σχέδιο
- Επιχειρηματικά με εγγύηση πρώτη κατοικία: Το υπόλοιπου του δανείου καθορίζεται στις 130.000 ευρώ και η αντικειμενική αξία στις 175.000 ευρώ.
- Εισόδημα: έως 12.500 ευρώ για τον άγαμο, 21.000 ευρώ για το ζευγάρι και συν 5.000 ευρώ για κάθε προστατευόμενο μέλος έως τρία (πλαφόν 36.000 ευρώ)
- Ακίνητη περιουσία: Η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας, ακινήτων και μεταφορικών μέσων του δανειολήπτη, της συζύγου και των προστατευόμενων μελών, δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 80.000 ευρώ για όσους δανειολήπτες έχουν οφειλές άνω των 20.000 ευρώ – περιορισμός που δεν ισχύει για δάνεια και οφειλές κάτω των 20.000 ευρώ.
- Κινητή περιουσία: Η συνολική αξία, καταθέσεις μετοχές, ομόλογα, ασφαλιστήρια συμβόλαια, χρυσό, ξένα νομίσματα δεν πρέπει να ξεπερνά τις 15.000 ευρώ.
- Δικαίωμα ένταξης: Τα δάνεια τα οποία την 31η Δεκεμβρίου 2018 ήταν σε 3μηνη (90ημέρες) καθυστέρηση.
- Το ακίνητο πρέπει να έχει δηλωθεί ως πρώτη κατοικία στην φορολογική δήλωση του προηγούμενου έτους (αυτή που υποβλήθηκε το 2017).
Αν η οφειλή είναι σε άλλο νόμισμα (ελβετικό φράγκο κλπ), για τον καθορισμό του μέγιστου ορίου των 130.000 ευρώ λαμβάνεται υπόψη η ισοτιμία του με το ευρώ κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης.
Πόσο και πότε θα πληρώσουν
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση τα βασικά χαρακτηριστικά του νέου πλαισίου είναι τα εξής:
Α) Στο νέο πλαίσιο μπορούν να ενταχθούν φυσικά πρόσωπα ανεξαρτήτως της πτωχευτικής ή μη ικανότητάς τους, εφόσον πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια (παρ. 1 του άρθρου 1).
Β) Οι δικαιούχοι υπαγωγής ρυθμίζουν μόνο οφειλές από στεγαστικό δάνειο, για τις οποίες έχει εγγραφεί υποθήκη ή προσημείωση υποθήκης στην κύρια κατοικία τους (παρ. 2 και 3 του άρθρου 1). Για τις υπόλοιπες οφειλές λαμβάνεται μέριμνα, ώστε αφενός να μην κινδυνεύει η κύρια κατοικία από κατάσχεση γι’ αυτές, αφετέρου να λαμβάνουν οι υπόλοιποι πιστωτές ό,τι θα λάμβαναν σε περίπτωση πλειστηριασμού της κύριας κατοικίας (παρ. 3 του άρθρου 12).
- Η διάρκεια του δανείου επιμηκύνεται έως 25 έτη και χωρίς να υπερβαίνει η λήξη το 80ο έτος του δανειολήπτη – εκτός εάν υπάρχει εγγυητής. Το επιτόκιο θα διαμορφωθεί με βάση το Euribor 3μηνου συν περιθώριο 2%.
Γ) Οι υπαγόμενοι στο νέο πλαίσιο καταβάλλουν μέχρι το 120% της αξίας της κύριας κατοικίας τους με χαμηλό επιτόκιο και σε χρονική περίοδο που μπορεί να φτάνει μέχρι και τα 25 έτη (άρθρο 8).
Δηλαδή, αν κάποιος οφείλει 120.000 ευρώ και η αξία της κατοικίας του είναι 90.000 ευρώ, θα πληρώσει 90.000 Χ 120%= 108.000. Το υπόλοιπο της οφειλής του θα διαγραφεί στη λήξη της περιόδου αποπληρωμής
Δ) Αν δεν επιτευχθεί συναινετική ρύθμιση, τότε ο οφειλέτης δικαιούται να ζητήσει τη ρύθμιση των οφειλών του με απόφαση δικαστηρίου (άρθρο 10).
Διαδικασίες - συμφωνία - εναλλακτική λύση
Οι πιστωτές (τράπεζες, τρίτοι) έχουν 1 μήνα να μελετήσουν την υπόθεση και αμέσως μετά να υποβάλλουν τις προτάσεις τους – κοινή ή επιμέρους – στον δανειολήπτη. Εν συνεχεία δίνεται ένας μήνας κατά τη διάρκεια του οποίου ο δανειολήπτης απαντά αν συμφωνεί ή όχι είτε όσον αφορά την κοινή ρύθμιση είτε στις επιμέρους.
- Ο πλειστηριασμός παγώνει από την στιγμή που ο δανειολήπτης κριθεί επιλέξιμος μέχρι τον χρόνο της τελικής συμφωνίας με τους πιστωτές.
- Δικαστήριο/προστασία: Εχει το δικαίωμα να απευθυνθεί στο δικαστήριο προκειμένου να ρυθμίσει μέσω της δικαιοσύνης είτε το σύνολο του χρέους είτε το χρέος προς έναν η περισσότερους πιστωτές. Ο δικαστής εάν κρίνει βάσιμη την αίτηση στην περίπτωση που ο πιστωτής παρέλειψε να υποβάλλει πρόταση ρύθμισης χωρίς να επικαλεστεί μη επιλεξιμότητα του δανειολήπτη προστατεύει το ακίνητο από τον πλειστηριασμό, υπό τον όρο όμως ο δανειολήπτης να καταβάλλει το 50% της τελευταίας ενήμερης δόσης.
Παλιός Νόμος Κατσέλη: Οι δανειολήπτες που έχουν υποβάλλει αίτηση στον παλαιό νόμο Κατσέλη και η υπόθεσή τους βρίσκεται σε πρώτο και δεύτερο βαθμό και δεν έχει συζητηθεί μπορούν να μπουν στο νέο πλαίσιο εφόσον αποχωρήσουν από τον παλαιό νόμο (καταργείται η δίκη της υπόθεσής τους). Επίσης, όσοι δανειολήπτες έχουν καταθέσει αίτηση στον νόμο Κατσέλη χωρίς να την συνοδεύουν με τις βεβαιώσεις οφειλών μπορούν να ενταχθούν στο νέο πλαίσιο εφόσον οι βεβαιώσεις από τους πιστωτές προσκομισθούν μέχρι της 30 Απριλίου 2019.
Επιδότηση δόσης από το Δημόσιο
Η συνεισφορά του Δημοσίου διαρκεί για όσο χρόνο διαρκεί η ρύθμιση. Οι προϋποθέσεις και το ποσό της συνεισφοράς του επανεξετάζονται αυτεπαγγέλτως κάθε έτος. Ο δικαιούχος μπορεί μετά την παρέλευση ενός έτους από τον αρχικό προσδιορισμό ή την τελευταία αναπροσαρμογή της συνεισφοράς να ζητήσει μεταρρύθμιση του ποσοστού συνεισφοράς, αν εξαιτίας μεταβολής των εισοδημάτων του, των εύλογων δαπανών διαβίωσης ή του επιτοκίου αναφοράς προκύπτει αδυναμία του να καταβάλει τη δική του συνεισφορά.
Το ύψος της επιδότησης θα είναι κλιμακωτό: Οσο χαμηλότερα εισοδήματα και μικρότερη περιουσία έχει ο δανειολήπτης, τόσο θα αυξάνεται και το ποσό που θα δίνει το δημόσιο σε μηνιαία βάση.
