Σε παράλυση οδηγείται ο ΕΟΠΥΥ, με σοβαρές επιπτώσεις στη λειτουργία του συστήματος υγείας-περίθαλψης και για τους ασφαλισμένους πολίτες. Βασική αιτία οι άστοχοι χειρισμοί, που έχουν επιφέρει κατάλυση ανεξαρτησίας και προκαλούν δυσλειτουργίες σ’ αυτόν τον νευραλγικής σημασίας οργανισμό.
Η υιοθέτηση παλαιοκομματικού τύπου πρακτικών σε έναν κατ’ εξοχήν τεχνοκρατικό οργανισμό, η υπερσυγκέντρωση αποφασιστικών και λειτουργικών αρμοδιοτήτων στο γραφείο υπουργού, που αποτελεί συνδετικό κρίκο με τους μηχανισμούς του κυβερνώντος κόμματος. ήταν αναπόφευκτο να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία του.
Δεν είναι τυχαίο ασφαλώς ότι πρόσφατα παραιτήθηκε ο πρόεδρος του Οργανισμού, καθηγητής Σωτήρης Μπερσίμης, αντιδρώντας με αυτό τον τρόπο στις συνεχείς παρεμβάσεις στο έργο του.
Του ΓΡΗΓΟΡΗ ΣΑΜΠΑΝΗ*
Δεν χρειάζεται να γνωρίζει κανείς σε βάθος τα της εσωτερικής λειτουργία του ΕΟΠΥΥ για να δεί τα σοβαρά προβλήματα που έχουν ανακύψει με το νέο Ενιαίο Κανονισμό Παροχών Υγείας (ΕΚΠΥ), στον οποίο στηρίζεται ολόκληρο το οικοδόμημα της παροχής υπηρεσιών στους ασφαλισμένους. Πολύ απλά, χωρίς τον ΕΚΠΥ και την πλήρη προσαρμογή των πληροφοριακών συστημάτων του ΕΟΠΥΥ σε αυτό τον κανονισμό, τίποτα δεν μπορεί να λειτουργήσει σωστά!
Κι όμως, σειρά εσφαλμένων χειρισμών έχουν δημιουργήσει ένα πρωτοφανές πρόβλημα: Ο νέος ΕΚΠΥ έχει εγκριθεί και δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Τυπικά υφίσταται από την 1η Νοεμβρίου. Όμως, δεν μπορεί να εφαρμοσθεί, επειδή ακολουθήθηκαν διαδικασίες που δεν έχουν επιτρέψει να προσαρμοσθούν έγκαιρα τα πληροφοριακά συστήματα του Οργανισμού στο νέο κανονισμό.
Αυτό οδηγεί σε τραγελαφικά φαινόμενα, που επηρεάζουν και τους ασφαλισμένους. Για παράδειγμα, δεν μπορεί να εφαρμοσθεί η πρόβλεψη του νέου ΕΚΠΥ, σύμφωνα με την οποία οι συσκευές για ασθενείς με αναπνευστικά προβλήματα δεν θα πωλούνται, αλλά θα ενοικιάζονται.
Για να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα, ο ΕΟΠΥΥ υποχρεώθηκε να ανακοινώσει ότι, μέχρι να προσαρμοσθεί κατάλληλα το πληροφοριακό σύστημα, για τις αναπνευστικές συσκευές θα ισχύουν οι πρόνοιες του προηγούμενου ΕΚΠΥ. Δηλαδή οι ασθενείς θα αποζημιώνονται όχι για ενοικίαση, αλλά για την -πολύ πιο δαπανηρή- αγορά των συσκευών.
Τα προβλήματα με τον νέο ΕΚΠΥ
Αξίζει μια συνοπτική αναφορά στις τραγελαφικές διαδικασίες για την έκδοση και εφαρμογή του νέου ΕΚΠΥ. Η αρχική υπουργική απόφαση δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ στις 19 Ιουνίου και ανέφερε ότι ο νέος ΕΚΠΥ θα ετίθετο σε ισχύ από την 1η Οκτωβρίου.
Τότε, όμως, δημοσιεύθηκε νέα υπουργική απόφαση, με την οποία δόθηκε παράταση ενός μήνα. Όμως, την 1η Νοεμβρίου ο ΕΚΠΥ τροποποιήθηκε εκ νέου με υπουργική απόφαση και τέθηκε σε ισχύ. Αμέσως διαπιστώθηκε ότι υπήρχε αδυναμία ανταπόκρισης και αυτόματης προσαρμογής του συστήματος, εσωτερικά στον Οργανισμό και στους παρόχους. Διαπιστώθηκε, επίσης, ότι κάποιες παροχές δεν είχαν ενταχθεί, με αποτέλεσμα ο νέος ΕΚΠΥ να συνοδεύεται από παραρτήματα, τα οποία ενσωματώνονται σταδιακά, με εγκρίσεις του διοικητικού συμβουλίου.
Πρόκειται για μια χαοτική διαδικασία, πρωτοφανούς προχειρότητας. Το υπουργείο επιχείρησε να «καπελώσει» πολλαπλώς τη διοίκηση και τις υπηρεσίες του ΕΟΠΥΥ, παραγνώρισε κρίσιμα ζητήματα εφαρμογής του νέου ΕΚΠΥ μέσα από τα συστήματα μηχανογράφησης του Οργανισμού και των παρόχων και «κατάφερε» να προκαλέσει τεράστια προβλήματα και αρρυθμίες στην παροχή υπηρεσιών υγείας.
Σε ένα άλλο κρίσιμο πεδίο, τη διαπραγμάτευση με τους προμηθευτές για τις τιμές των φαρμάκων, έχει δημιουργηθεί άλλης τάξεως αλλά εξίσου σοβαρά προβλήματα.
Η σχετική αρμοδιότητα μεταφέρθηκε από τον ΕΟΠΥΥ στο γραφείο του υπουργού, για να φθάσουμε σε τραγελαφικές καταστάσεις. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι οι συμβάσεις προμήθειας φαρμάκων για την ηπατίτιδα με έκπτωση 60% έχουν λήξει από τον Αύγουστο, χωρίς το υπουργείο να έχει καταλήξει σε νέες. Το αποτέλεσμα είναι ο ΕΟΠΥΥ να αγοράζει χωρίς έκπτωση αυτά τα φάρμακα.
Αυτά είναι ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα των σοβαρών διοικητικών προβλημάτων και στρεβλώσεων που έχουν προκαλέσει, αφενός η προσπάθεια του υπουργείου Υγείας να θέσει τον ΕΟΠΥΥ υπό πλήρη έλεγχο και αφετέρου οι συνεχείς παρεμβάσεις στο έργο της διοίκησης του οργανισμού.
Η κυβέρνηση οφείλει να κατανοήσει τι είναι και πώς πρέπει να λειτουργεί ο ΕΟΠΥΥ. Είναι ένας αυτοτελής οργανισμός, διακριτός από το υπουργείο Υγείας και με νομοθετημένη αποστολή να οργανώνει την παροχή υπηρεσιών υγείας.
Για να επιτελέσει αυτό το σκοπό, πρέπει να λειτουργεί τεχνοκρατικά, μακριά από πολιτικές και κομματικές επιρροές. Είναι βασικός πυλώνας ενός σύγχρονου κοινωνικού κράτους και κινδυνεύει να γκρεμισθεί, αν πρυτανεύσουν οι σκοπιμότητες.
*Οικονομολόγος, μέλος ΔΣ του ΕΟΠΥΥ
