Στη συνεδρίαση του Μαρτίου η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποφάσισε να διευρύνει τη γκάμα των τίτλων που κάνει αποδεκτά, προκειμένου να δώσει ώθηση στην αναιμική οικονομία της Ευρωζώνης και να ενισχύσει τον πληθωρισμό. Το πρόγραμμα ποσοτική χαλάρωσης θα έχει διάρκεια μέχρι τον Μάρτιο του 2017, ή και περισσότερο εάν αυτό απαιτηθεί, όπως επεσήμανε ο Μάριο Ντράγκι στην ομιλία του.
Η κίνηση αυτή είναι η πιο πρόσφατη στην κλιμάκωση της επιθετικής χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής από τις κεντρικές τράπεζες παγκοσμίως μετά την οικονομική κρίση του 2008. Ο Μάριο Ντράγκι κατά την χθεσινή ομιλία του επεσήμανε ότι η απόφαση της ΕΚΤ συνδυάζει τα διαφορετικά εργαλεία νομισματικής πολιτικής, με στόχο να ενισχυθεί η πιστωτική επέκταση στην Ευρωζώνη και να ενισχυθεί η οικονομική ανάκαμψη.
Στις 8 Ιουνίου οι αγορές εταιρικών ομολόγων
Σε αυτά περιλαμβάνεται η αποδοχή ως εγγυήσεων των ομολόγων επενδυτικής διαβάθμισης (investement grade) τα οποία εκδίδουν μη χρηματοοικονομικοί όμιλοι προκειμένου αυτοί να δανείζονται από την ΕΚΤ. Με λίγα λόγια, η ΕΚΤ θα εισάγει εταιρικά ομόλογα επενδυτικής απόδοσης, πλην όμως των τραπεζών. Σύμφωνα με την ΕΚΤ, το πρόγραμμα αγοράς εταιρικών ομολόγων ξεκινά στις 8 Ιουνίου.
Στις 22 Ιουνίου τα TLTRO's
Επιπλέον, στις 22 Ιουνίου η EKT θα διενεργήσει την πρώτη πράξη της νέας σειράς στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης. Επισημαίνεται ότι η ΕΚΤ είχε ανακοινώσει τη διενέργεια από τον Ιούνιο 4 νέων δημοπρασιών παροχής χαμηλότοκων δανείων στις τράπεζες (TLTRO'S), με ορίζοντα αποπληρωμής τα τέσσερα χρόνια.
Αποδεκτά μόνο τα ομόλογα με επενδυτική διαβάθμιση
Με την έναρξη του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης, η ΕΚΤ έθεσε αυστηρά κριτήρια επιλεξιμότητας, καθιστώντας σαφές ότι οι αγορές θα αφορούν τα ομόλογα που έχουν επενδυτική διαβάθμιση (investment grade), δηλαδή η αξιολόγησή τους να είναι ΑΑΑ- ή τουλάχιστον ΒΒΒ-. Η Ελλάδα δεδομένου ότι έχει διαβάθμιση χαμηλότερη του investment grade έχει αποκλειστεί από το πρόγραμμα.
Για να ενταχθούν οι ελληνικοί τίτλου στο QE, η ΕΚΤ είναι απαραίτητο να επαναφέρει την παρέκκλιση (waiver), όσον αφορά στις ελάχιστές απαιτήσεις πιστοληπτικής διαβάθμισης σε συνδυασμό με σθεναρή δέσμευση και συμμόρφωση προς ένα πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής.
Με την επαναφορά του waiver και την αποδοχή των ελληνικών ομολόγων από την ΕΚΤ, ο ELA (που χορηγείται με επιτόκιο 1,55% έναντι 0,05% της κανονικής ρευστότητας της ΕΚΤ) θα μειωθεί άμεσα κατά περίπου 10 δισ. ευρώ.
Από που θα γίνουν οι αγορές εταιρικών ομολόγων
Στο πρόγραμμα θα μπορεί να συμμετέχει κάθε εταιρία της ευρωζώνης, ακόμα και έχει μια μητρική εταιρία κάπου αλλού. Εξαιρούνται οι τράπεζες, αλλά οι εταιρίες αυτοκινήτων – των οποίων οι χρηματοοικονομικοί βραχίονες έχουν τραπεζικές άδειες – περιλαμβάνονται σε αυτό. Μια επιχείρηση εξαιρείται μόνο εάν η μητρική της εταιρίας που εκδίδει το ομόλογο είναι μια τράπεζα. Στο πρόγραμμα πιθανόν να περιληφθούν και τα ομόλογα ασφαλιστικών εταιριών. Όλα τα ομόλογα θα πρέπει να πληρούν το πλαίσιο εγγυήσεων της ΕΚΤ, βάσει του οποίου το χρέος αξιολογείται ότι έχει επενδυτική διαβάθμιση εάν οι τίτλοι αυτοί αξιολογούνται ως τέτοιοι από ένα οίκο πιστοληπτικής αξιολόγησης.
Η ΕΚΤ θα κάνει αγορές στην πρωτογενή και τη δευτερογενή αγορά. Η πρωτογενής αγορά είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για την αγορά νέων ομολόγων, και η δευτερογενής για τα ομόλογα που έχουν ήδη εκδοθεί.
Οι αγορές θα γίνουν ουσιαστικά από έξι από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες - Βέλγιο, Γερμανία, Ισπανία, Φινλανδία, Γαλλία και Ιταλία - και η καθεμία εξ αυτών θα καλύπτει διαφορετικό τμήμα της ευρωζώνης. Στη δευτερογενή αγορά, οι επενδυτικές τράπεζες αγοράζουν και πουλούν ομόλογα, κερδίζοντας προμήθεια. Στην πρωτογενή αγορά, γίνονται ανάδοχοι των νέων εκδόσεων και κατανέμουν τα ομόλογα στους επενδυτές για λογαριασμό της εταιρίας.
Υπάρχουν αυστηρές ρυθμιστικές οδηγίες για το πώς λειτουργεί η διαδικασία κατανομής, αλλά θα πρέπει εν τέλει να υπογράφεται από την εταιρία που εκδίδει το ομόλογο. Σύμφωνα με τραπεζίτες που αναλαμβάνουν κοινοπρακτικές εκδόσεις, κάποιες εταιρίες ίσως προτιμήσουν να δώσουν κάποια ομόλογα στην ΕΚΤ ενώ άλλοι ίσως θέλουν να διασφαλίσουν ότι συνεχίζουν να είναι ικανοποιημένοι οι υφιστάμενοι, μακρόχρονοι επενδυτές τους.
Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει ένδειξη για το ποσό που σκοπεύει να αγοράσει η ΕΚΤ ή για το εάν θα υπάρξει ένας συγκεκριμένος στόχος. Σύμφωνα με αναλυτές, η ΕΚΤ είναι πιθανόν να ξεκινήσει με λίγα μόνο ομόλογα τον Ιούνιο και σταδιακά να αυξήσει τις αγορές περιουσιακών στοιχείων σε 5-10 δισ. ευρώ το μήνα.
Παράγοντες της αγορές ισχυρίζονται ότι η ΕΚΤ ίσως δυσκολευθεί να ολοκληρώσει αγορές ύψους 10 δισ. ευρώ το μήνα δεδομένου του όγκου των νέων εταιρικών ομολόγων και των υφιστάμενων ομολόγων που βρίσκονται σε διαπραγμάτευση. Ένα ποσό της τάξης των 5 δισ. ευρώ ίσως είναι πιο διαχειρίσιμο, λένε. Κάθε εβδομάδα η κεντρική τράπεζα θα ανακοινώνει το ποσό των εταιρικών ομολόγων που έχει στην κατοχή της, ενώ θα παρέχει και λεπτομέρειες για όλες τις αγορές που κάνει κάθε μήνα.
