Στις προσπάθειες της κυβέρνησης και ειδικότερα του νεότευκτου υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, προκειμένου να ενισχυθεί, όσο γίνεται η ασφάλεια και η αισιοδοξία, αλλά και το ατομικό πλάνο ζωής σε κάθε άνδρα και γυναίκα, που ζει στην Ελλάδα, για να αποκτήσει την οικογένεια που επιθυμεί, αναφέρθηκε η υπουργός Σοφία Ζαχαράκη, μιλώντας στο συνέδριο «Η ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΤΑ VII: Ασυμμετρίες και εθνική ατζέντα», που διοργανώνει ο Κύκλος Ιδεών.
Έχοντας δίπλα της, στο σημερινό πάνελ με τίτλο «Ποιοι και πόσοι είμαστε; Η απογραφή του 2021», τον Βύρωνα Κοτζαμάνη, καθηγητή Δημογραφίας, στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, τον Μιλτιάδη Νεκτάριο, καθηγητή Ασφαλιστικής Επιστήμης, στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς και την Φαίη Μακαντάση, διευθύντρια Ερευνών της διαΝΕΟσις, ως συντονίστρια, η κ. Ζαχαράκη επισήμανε την πρωτοβουλία του πρωθυπουργού στη δημιουργία του νέου υπουργείου, που έχει διακριτή αρμοδιότητα, για ζητήματα όπως την οικογενειακή και στεγαστική πολιτική, καθώς και την προστασία του παιδιού. Παρατήρησε δε ότι απαιτείται η σύμπνοια και η συνεργασία πολλών δυνάμεων, από πολλά υπουργεία, όλα τα κόμματα, την τοπική αυτοδιοίκηση, την κοινωνία των πολιτών και την επιστημονική κοινότητα.
Η κ. Ζαχαράκη, αφού αναφέρθηκε στα στοιχεία μείωσης του πληθυσμού, που ξεκίνησε το 1981 και κορυφώθηκε το 2011, κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, μέχρι τα πρόσφατα στοιχεία που σόκαραν πολλούς, αλλά ήταν κάτι αναμενόμενο, τουλάχιστον για τους επιστήμονες, στάθηκε στους βασικούς πυλώνες που θα εξειδικευθούν στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης, που θα παραδοθεί στον πρωθυπουργό σε τέσσερις μήνες.
Συνοπτικά, η κ. Ζαχαράκη μίλησε για την εναρμόνιση της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής, που σχετίζεται με την κάλυψη των θέσεων στους βρεφονηπιακούς σταθμούς (φέτος καλύφθηκαν όλες οι αιτήσεις, που είχαν πλήρη φάκελο, αλλά και όλα τα παιδιά με αναπηρία) και τόνισε η κατάσταση θα βελτιωθεί περαιτέρω με το νέο πρόγραμμα, το οποίο εντάχθηκε στο Ταμείο Ανάπτυξης, προκειμένου να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας που θα καλύπτουν τις ανάγκες, με επιδότηση από το κράτος 50%, κόστους 40 εκατομμυρίων ευρώ, κάτι που θα παρουσιαστεί τον επόμενο μήνα.
Επίσης, σημείωσε τη βελτίωση στη σχολική μέριμνα, με τις θετικές πρόνοιες, αλλά και στις δυσκολίες που εμφανίζονται σε σχολεία της περιφερειακής Ελλάδας και έφερε ως παράδειγμα την Ευρυτανία και τα Άγραφα, απ’ όπου έλκει την καταγωγή της, όπου κλείνουν σχολεία και τα παιδιά δεν θα επανέλθουν ποτέ σε αυτά.
Αναφερόμενη στη βοήθεια που χρειάζονται οι νέες οικογένειες, είπε ότι ξεκινά εφαρμόζεται η φύλαξη στο σπίτι, με το πιλοτικό πρόγραμμα «Νταντάδες στο σπίτι», ενώ έχουν επεκταθεί οι άδειες μητρότητας σε αυτοαπασχολούμενες γυναίκες και αγρότισσες, αλλά και στις γονικές άδειες ανδρών.
Επίσης, γνωστοποίησε τα ενδιαφέροντα αιτήματα περιφερειακών δήμων και ειδικά των πληγέντων από την πρόσφατη κακοκαιρία στη Θεσσαλία, που θα στοχεύουν, μέσω της ΔΥΠΑ, στη μόνιμη εγκατάσταση ανθρώπων που θα μπορούν να κάνουν εκεί τον οικογενειακό τους προγραμματισμό.
Για το στεγαστικό ζήτημα είπε ότι δεν είναι αμελητέο πως 1.100 αιτήσεις, δηλαδή 2.000 άτομα, βρήκαν το σπίτι τους μέσω του προγράμματος ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ, ενώ έκανε γνωστό ότι το επόμενο βήμα θα είναι οι αιτήσεις αυτές να φτάσουν τις 10.000, για να ωφεληθούν 20.000 νέοι άνθρωποι, ενώ πρόσθεσε ότι η κυβέρνηση επεξεργάζεται σχέδιο για ένα νέο πρόγραμμα που αφορά τη στέγαση των δημοσίων υπαλλήλων στην περιφέρεια –κυρίως εκπαιδευτικούς και ιατρικό, νοσηλευτικό προσωπικό.
Τέλος, αναφέρθηκε στο πρόβλημα της φυγής 500.000 νέων ανθρώπων κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης και υποστήριξε ότι υπάρχουν πλέον οι προϋποθέσεις για να επιστρέψουν σε ένα περιβάλλον που προσφέρει ευκαιρίες και κυρίως αξιοκρατία.
Ο καθηγητής Βύρωνας Γκοτζαμάνης, αναφέρθηκε στους κινδύνους που κρύβει το δημογραφικό ζήτημα, υποστηρίζοντας ότι μπορεί να είναι ένα πρόβλημα όλης της Ευρώπης, αλλά στην Ελλάδα η ταχύτητα με την οποία μεγεθύνεται δημιουργεί περαιτέρω ανησυχίες. Τόνισε δε ότι η χώρα μας δεν πήρε μέτρα όταν έπρεπε, παρότι γνώριζε το μέγεθος του προβλήματος, που λαμβάνει ακραίες διαστάσεις σε ορισμένες περιφέρειες, ενώ στάθηκε και στο μεταναστευτικό, λέγοντας ότι μπορεί να αμβλύνει την κατάσταση, αν και τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μεγαλύτερη έξοδος από είσοδο μεταναστών στη χώρα και την αύξηση του μέσου όρου ηλικίας των μεταναστών που παραμένουν στην Ελλάδα.
Ο καθηγητής Μιλτιάδης Νεκτάριος, είπε ότι η γήρανση του πληθυσμού δεν αφορά μόνο την Ελλάδα και εκτίμησε ότι το 2050 η κατάσταση θα σταθεροποιηθεί, ενώ στη συνέχεια θα μειωθεί ο πληθυσμός παγκοσμίως. Στάθηκε στην αγορά εργασίας και στη μείωση του εργατικού δυναμικού, αλλά και στη σημασία της 4ης βιομηχανικής επανάστασης και στις νέες τεχνολογίες, που θα επιδράσουν καθοριστικά στο μέλλον. Πρόσθεσε ότι το προσδόκιμο ζωής θα αυξηθεί και θα παίξουν μεγάλο ρόλο στο μέλλον οι δεξιότητες και το μοντέλο που προωθείται από την Ευρώπη, για ενεργό και υγιεινή γήρανση.
Επίσης, αναφέρθηκε στη δραστική μείωση των συντάξεων, κατά 50%, την προηγούμενη δεκαετία, ένα παγκόσμιο ρεκόρ, που είχε σοβαρές επιπτώσεις στη ζωή των ηλικιωμένων, καθώς αγνοήθηκαν, όπως είπε, οι κατά καιρούς σοβαρές παρεμβάσεις για επίλυση του συνταξιοδοτικού προβλήματος, όπως αναλόγως έγινε και για το θέμα της υγείας, όπου κυριαρχούν οι πολιτικές σκοπιμότητες και η εξυπηρέτηση συμφερόντων.
Τέλος, η Φαίη Μακαντάση, που συντόνισε τη συζήτηση, έδωσε και τα ποιοτικά στοιχεία που κρύβονται πίσω από τους αριθμούς, σύμφωνα με την απογραφή του 2021, σημειώνοντας ότι στη χώρα μας έχουμε πέσει κάτω και από το ψυχολογικό όριο του 1,5 παιδιού ανά γυναίκα, σε αναπαραγωγική ηλικία, χαρακτηρίζοντας το δημογραφικό πρόβλημα ως «το Νο 1 πρόβλημα, τη Νο 1 απειλή, για τη χώρα μας».
