Ασκήσεις ισορροπίας θα κάνει ο πρωθυπουργός στη φετινή ΔΕΘ, επιδιώκοντας να δημιουργήσει θετικές εντυπώσεις με νέες παροχές, αλλά και να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις των ευρωπαϊκών Θεσμών, καθώς οι ελεγκτές τους αναμένεται να φθάσουν στην Αθήνα τον Οκτώβριο και να εγείρουν σοβαρά θέματα για τη δημοσιονομική διαχείριση του 2024, αλλά και για τα επόμενα χρόνια.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το Μέγαρο Μαξίμου, σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία Ενέργειας και Οικονομικών επεξεργάζεται ένα νέο και πολύ πιο «οικονομικό» για τον κρατικό προϋπολογισμό μοντέλο επιδότησης για τις τιμές του ρεύματος, για το οποίο σχεδιάζεται να κάνει ανακοινώσεις ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη Θεσσαλονίκη.
Το φετινό κόστος των επιδοτήσεων στο ρεύμα για τον προϋπολογισμό είναι μεν σημαντικά μειωμένο σε σχέση με το 2022, όμως παραμένει αρκετά υψηλό, στο 0,9% του ΑΕΠ, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Κομισιόν.
Υπενθυμίζεται ότι η Επιτροπή έχει συστήσει στην Αθήνα -και με βάση αυτή τη σύσταση θα γίνει η συζήτηση με τους ελεγκτές τον Οκτώβριο- «να καταργήσει σταδιακά τα ισχύοντα μέτρα στήριξης της ενέργειας έως το τέλος του 2023, αξιοποιώντας τα κονδύλια που θα εξοικονομήσει για τη μείωση του δημόσιου ελλείμματος. Εάν νέες αυξήσεις των τιμών της ενέργειας καταστήσουν αναγκαία τη θέσπιση μέτρων στήριξης, να διασφαλίσει ότι τα μέτρα αυτά στοχεύουν στην προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών και επιχειρήσεων, είναι δημοσιονομικώς ανεκτά και διατηρούν τα κίνητρα για εξοικονόμηση ενέργειας».
Πληροφορίες αναφέρουν ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να… τετραγωνίσει τον κύκλο. Οι επιδοτήσεις θα συνεχισθούν χωρίς αλλαγές μέχρι το τέλος του έτους, ενώ σχεδιάζει διατηρήσει ένα σύστημα επιδότησης και το 2024, αλλά αυτό να έχει πολύ μειωμένο δημοσιονομικό κόστος και να απευθύνεται στοχευμένα στους οικονομικά ασθενέστερους.
Κατά τα λοιπά, ο πρωθυπουργός αναμένεται να ανακοινώσει μέτρα που οριακά μπορεί να γίνουν ανεκτά από τους Θεσμούς, με βάση την καλή εκτέλεση του φετινού προϋπολογισμού: Επέκταση του Market Pass ως το τέλος του έτους, αύξηση του επιδόματος θέρμανσης της περιμέτρου δικαιούχων, επιταγή ακρίβειας για τα Χριστούγεννα σε χαμηλοσυνταξιούχους, ανασφάλιστους υπερήλικες, άτομα με αναπηρία και μακροχρόνια άνεργους, επίδομα προσωπικής διαφοράς σε συνταξιούχους που δεν θα πάρουν αυξήσεις για το 2024, διατήρηση χαμηλού ΦΠΑ ως τα μέσα του 2024 σε τουρισμό, μεταφορές, εστίαση και στον πολιτισμό.
Το «φρένο» από το ΥΠΟΙΚ και ο έλεγχος στην Αθήνα
Πάντως, από την πλευρά του υπουργείου Οικονομικών επιχειρείται να μπει φρένο στις προσδοκίες για παροχές, με τα στελέχη του να υπογραμμίζουν ότι ήδη έχουν νομοθετηθεί μέτρα στήριξης των πολιτών ύψους 4,4 δισ. ευρώ, ενώ στην πραγματικότητα η εκτέλεση του προϋπολογισμού δεν αφήνει μεγάλα περιθώρια ελιγμών, αφού πρόκειται για υπερβάσεις στα έσοδα σε ταμειακή και όχι σε δημοσιονομική βάση.
Όπως τονίζεται σχετικά, «τα αυξημένα κατά 2.347 εκατ. ευρώ φορολογικά έσοδα την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2023, είναι σε ταμειακή βάση και όχι σε δημοσιονομική βάση και οφείλονται σε έναν βαθμό και στην συλλογή εσόδων που αφορούσαν το προηγούμενο έτος (2022)».
«Συνεπώς», αναφέρουν κύκλοι του ΥΠΟΙΚ, «από τα στοιχεία εκτέλεσης του Προϋπολογισμού προκύπτει πως ναι μεν υπάρχει καλύτερη απόδοση των φορολογικών εσόδων έως τον Ιούλιο, όμως αυτή υπολογίζεται δημοσιονομικά σε 874 εκατ. ευρώ και όχι 2,34 δισ. ευρώ που είναι η ταμειακή υπεραπόδοση. Τη στιγμή μάλιστα που στο Πρόγραμμα Σταθερότητας έχει ήδη συμπεριληφθεί πρόβλεψη για καλύτερη απόδοση ύψους 1,7 δις. ευρώ στο σύνολο του έτους σε σχέση με τον Προϋπολογισμό, όπως και αύξηση δαπανών. Συνεπώς η εκτέλεση του Προϋπολογισμού δεν εμφανίζει αποκλίσεις σε σχέση με τους στόχους που έχουν τεθεί στο Πρόγραμμα Σταθερότητας αλλά θετικές αποκλίσεις σε βάση μόνο ταμειακή».
Αυτές οι «διαρροές» από το υπουργείο Οικονομικών έχουν στόχο να συγκρατήσουν τις προσδοκίες για παροχές από τον Κ. Μητσοτάκη από το βήμα της ΔΕΘ, καθώς η ομιλία του πρωθυπουργού θα γίνει στον απόηχο της επόμενης ανακοίνωσης για την εκτέλεση του προϋπολογισμό, έως και τον Αύγουστο, όπου αναμένεται να καταγραφούν και πάλι μεγάλα «πλεονάσματα εσόδων», που όμως θα είναι σε ταμειακή βάση, ενώ σε δημοσιονομική ο προϋπολογισμός εκτελείται περίπου σύμφωνα με τις αρχικές προβλέψεις, χωρίς να αφήνει σοβαρά περιθώρια πρόσθετων παροχών.
Τον Οκτώβριο, οι ελεγκτές των ευρωπαϊκών Θεσμών έρχονται για δια ζώσης συνομιλίες στην Αθήνα, για πρώτη φορά μετά την πανδημία που επέβαλε τις επαφές εξ αποστάσεως και η κυβέρνηση περιμένει όχι μόνο την έγκριση του νέου προϋπολογισμού, για το 2024, αλλά και να γίνει κάποια πρόοδος σε σχέση με τον δημοσιονομικό στόχο για τα επόμενα χρόνια, καθώς ήδη έχουν ενσωματωθεί στον σχεδιασμό πολύ υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, άνω του 2% του ΑΕΠ.
Εκτός από την κατάργηση των επιδοτήσεων στο ρεύμα, η Κομισιόν έχει συστήσει στην Αθήνα να κινηθεί με βάση τον καθορισμένο «κόφτη» δαπανών. Ειδικότερα, έχει τονίσει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να «ακολουθήσει συνετή δημοσιονομική πολιτική, περιορίζοντας συγκεκριμένα την ονομαστική αύξηση των εθνικά χρηματοδοτούμενων καθαρών πρωτογενών δαπανών το 2024 σε 2,6 % κατά μέγιστο».
Επίσης, «να διατηρήσει τις εθνικά χρηματοδοτούμενες δημόσιες επενδύσεις και να διασφαλίσει την αποτελεσματική απορρόφηση των επιχορηγήσεων του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και άλλων κονδυλίων της ΕΕ, ιδίως για την προώθηση της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης».
Για τους στόχους των ετών μετά το 2024, που ενδιαφέρουν την κυβέρνηση προκειμένου να αποκτήσει αυξημένους βαθμούς ελευθερίας στην οικονομική πολιτική, η Κομισιόν έχει καλέσει την Αθήνα «να συνεχίσει να εφαρμόζει μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική στρατηγική σταδιακής και βιώσιμης εξυγίανσης, σε συνδυασμό με επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις για την επίτευξη υψηλότερης βιώσιμης ανάπτυξης, ώστε να επιτύχει συνετή μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική θέση».
