Ισχυρό ρυθμό ανάπτυξης, υψηλά πλεονάσματα και περαιτέρω συρρίκνωση του χρέους προβλέπει ο προϋπολογισμός του 2026 που κατέθεσε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης στη Βουλή.
Στον προϋπολογισμό περιλαμβάνονται και δημοσιονομικές παρεμβάσεις-μέτρα στήριξης συνολικού ύψους 2,9 δισ. ευρώ για το 2026, εκ των οποίων 1,76 δισ. ευρώ τα μέτρα που ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ.
Ειδικότερα το οικονομικό επιτελείο προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης 2,2% το 2025 και 2,4% το 2026 για την ελληνική οικονομία. Επίσης εκτιμά ότι θα παραχθεί πρωτογενές πλεόνασμα 3,7% το 2025 και 2,8% το 2026, ενώ αναμένει αύξηση επενδύσεων κατά 5,7% το 2024 και 10,2% το 2026.
Για τον πληθωρισμό προβλέπει ότι το 2025% θα διαμορφωθεί στο 2,6% και το 2026 θα υποχωρήσει στο 2,2%.
Το συνολικό αποτέλεσμα Γενικής Κυβέρνησης θα είναι 0,6% το 2025 και -0,2% το 2026
Σ’ ό,τι αφορά στο δημόσιο χρέος, εκτιμά ότι φέτος θα μειωθεί σε 145,9% του ΑΕΠ (από 154,2% ), θα υποχωρήσει στο138,2% το 2026 και θα πέσει στο 119% το 2029
Η δημόσια κατανάλωση θα αυξηθεί 0,7%, από 1,4% εφέτος και -4,1% το πέρυσι. Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών θα αυξηθούν 4,5%, από 2,2% εφέτος και 1% πέρυσι. Οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών θα αυξηθούν 4,6%, από 0,9% εφέτος και 5,5% το 2024. Ενώ, η ανεργία θα μειωθεί στο 8,6%, από 9,1% εφέτος και 10,1% πέρυσι.
Δημοσιονομικές παρεμβάσεις - Μέτρα στήριξης
Σημαντικό ρόλο στην επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης εκτιμάται ότι θα διαδραματίσουν τόσο η φορολογική μεταρρύθμιση, όσο και οι λοιπές παρεμβάσεις που ανακοινώθηκαν στη Διεθνή Έκθεση της Θεσσαλονίκης. Μέσω της διαρθρωτικής αναμόρφωσης της φορολογίας εισοδήματος με έμφαση στους νέους, στις οικογένειες με παιδιά και στη μεσαία τάξη, ενισχύεται άμεσα το εισόδημα των πολιτών. Παράλληλα, η μείωση των συντελεστών συνεπάγεται μεγαλύτερη ωφέλεια για τους εργαζόμενους, τους συνταξιούχους, τους αγρότες και τους ελεύθερους επαγγελματίες με κάθε μελλοντική αύξηση των αποδοχών τους.
Στο πλαίσιο της δημογραφικής φορολογικής μεταρρύθμισης εισάγονται επιπλέον μέτρα με τοπικά χαρακτηριστικά και παρεμβάσεις που σχετίζονται με το στεγαστικό πρόβλημα, όπως η σταδιακή κατάργηση του ΕΝΦΙΑ για οικισμούς με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους, η μείωση του ΦΠΑ στα ακριτικά νησιά με πληθυσμό έως 20.000 κατοίκους, η μείωση της φορολογίας ενοικίων σε συνδυασμό με την επιστροφή ενός ενοικίου ετησίως, καθώς και η μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης για τις κατοικίες και άλλα περιουσιακά στοιχεία με απαλλαγή των εξαρτώμενων τέκνων από την ελάχιστη δαπάνη διαβίωσης.
Επιπροσθέτως, ενισχύεται το εισόδημα των συνταξιούχων μέσω της σταδιακής κατάργησης του συμψηφισμού των αυξήσεων των συντάξεων με την προσωπική διαφορά, με την περαιτέρω αύξηση των συντάξεων βάσει ΑΕΠ και πληθωρισμού, καθώς και με την ενίσχυση των χαμηλοσυνταξιούχων, των ανασφάλιστων υπερηλίκων και των ατόμων με αναπηρία με το ποσό των 250 ευρώ κάθε Νοέμβριο.
Διάθεση 9,5 δισ. ευρώ για δημόσιες επενδύσεις
Για το 2026 προβλέπεται διάθεση πόρων ύψους 9,5 δισ. ευρώ, που αντιπροσωπεύουν το 3,65% του ΑΕΠ, με κατανομή της συνολικής δαπάνης σε έργα που θα συγχρηματοδοτηθούν από πόρους της ΕΕ ύψους 6,2 δισ. ευρώ και σε έργα που θα χρηματοδοτηθούν αποκλειστικά από εθνικούς πόρους ύψους 3,3 δισ. ευρώ.
Στο πλαίσιο αυτό, αναμένεται η εντατικοποίηση της απορρόφησης των διαθέσιμων από το ΕΣΠΑ ποσών για την υλοποίηση των δράσεων που προαναφέρθηκαν, λαμβανομένου υπόψη ότι μετά το πέρας της προγραμματικής περιόδου 2014-2020 το κυριότερο μέρος των προβλεπόμενων πόρων για το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του ΑΠΔΕ αφορά στο ΕΣΠΑ 2021-2027.
Σημαντικό ρόλο για τη χρηματοδότηση των επενδύσεων το 2026 και τα επόμενα έτη αναμένεται να διαδραματίσει το νέο ΕΠΑ 2026- 2030. Το ολοκληρωμένο αναπτυξιακό πλαίσιο του ΕΠΑ 2026-2030 διαρθρώνεται στους ακόλουθους έξι αναπτυξιακούς στόχους:
*Κοινωνική Συνοχή και Ανάπτυξη,
*Ανάπτυξη Υποδομών και Μεταφορών,
*Πολιτική Προστασία και Αντιμετώπιση της Κλιματικής Κρίσης,
*Καινοτομία- Εξωστρέφεια και Ανταγωνιστικότητα,
*Ψηφιακός Μετασχηματισμός και Τεχνητή Νοημοσύνη και
*Πράσινη Ανάπτυξη και Πράσινος Μετασχηματισμός.
Ο συνολικός προϋπολογισμός του Προγράμματος για την περίοδο 2026-2030 προσδιορίζεται σε 12,827 δισ. ευρώ, ενώ με την υπερδέσμευση ανέρχεται σε 16,198 δισ. ευρώ. Η στρατηγική της υπερδέσμευσης αποσκοπεί στη διασφάλιση της πλήρους απορρόφησης των διαθέσιμων πόρων, αντισταθμίζοντας πιθανές καθυστερήσεις ή ματαιώσεις έργων.
Ο εν λόγω προϋπολογισμός κατανέμεται ως ακολούθως: ποσό 8,737 δισ. ευρώ (68,1% του ΕΠΑ) στα Τομεακά Προγράμματα, ποσό 2,5 δισ. ευρώ (19,5% του ΕΠΑ) στα Περιφερειακά Προγράμματα και ποσό 1,59 δισ. ευρώ (12,4% του ΕΠΑ) στα Ειδικά Προγράμματα. Η κατανομή αναδεικνύει τον κεντρικό χαρακτήρα του προγράμματος, με τα Τομεακά Προγράμματα να απορροφούν ποσοστό 68% των πόρων, ενώ παράλληλα, διατηρείται η σημαντική έμφαση στην αυτονομία των Περιφερειών και στην αξιοποίηση των εθνικών πόρων (19,5%).
Στα Ειδικά Προγράμματα Ανάπτυξης περιλαμβάνονται το Ειδικό Πρόγραμμα Φυσικών Καταστροφών, το Ειδικό Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, έργα Σύμπραξης Δημοσίου- Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) και το Ειδικό Πρόγραμμα της Προεδρίας της Κυβέρνησης.
Πιερρακάκης: Ρεαλιστικός και αναπτυξιακός ο πληθωρισμός
«Θα διαπιστώσετε, πιστεύω, όλοι ότι είναι ένας προϋπολογισμός ρεαλιστικός, κοινωνικός, εφαρμόσιμος και αναπτυξιακός», δήλωσε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών μιλώντας στη Βουλή και ενημέρωσε το Σώμα ότι πέρα από το καθιερωμένο usb, ο προϋπολογισμός υποβάλλεται πλέον και σε πλήρως άυλη μορφή QR code στο cloud και ότι από του χρόνου το usb καταργείται.
Δημοσιονομικό Συμβούλιο: Συμβατός ο προϋπολογισμός με τους δημοσιονομικούς κανόνες
To Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο εκτιμά ότι το σχέδιο προϋπολογισμού του 2026, είναι συμβατό με τους δημοσιονομικούς κανόνες. Επισημαίνει, ωστόσο, στη γνωμοδότησή του ότι η δημοσιονομική συνέπεια είναι αναγκαία συνθήκη για την οικονομική πρόοδο και σημειώνει ότι είναι απαραίτητες οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις
Ειδικότερα το ΕΔΣ προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης 2,2% για το 2025 και 2,3% για το 2026, σε ευθυγράμμιση με την Γνώμη του για το Προσχέδιο του Κρατικού προϋπολογισμού. Οι προβλέψεις τόσο του ΕΔΣ όσο και του ΚΠ 2026 καταρτίζονται σε περιβάλλον έντονης διεθνούς αβεβαιότητας, ασαφείς εμπορικές πολιτικές, φυσικές κρίσεις, δημογραφικές προκλήσεις.
Το πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμάται στο 3,7% του ΑΕΠ το 2025 και στο 2,8% το 2026. Το ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης αναμένεται πλεονασματικό το 2025 (0,6% του ΑΕΠ) και οριακά ελλειμματικό το 2026 (-0,2% του ΑΕΠ), ενώ η καθοδική πορεία του δημόσιου χρέους διατηρείται, αντανακλώντας την συνεχή επαγρύπνηση στη συνεπή δημοσιονομική πολιτική.
Οι δημοσιονομικές δεσμεύσεις του ΚΠ 2026 ευθυγραμμίζονται με το νέο δημοσιονομικό πλαίσιο. Παρά την υπέρβαση των ετήσιων ορίων αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών, οι σωρευτικές μεταβολές παραμένουν εντός των ορίων του ΜΔΣ 2025-2028. Η σταθερή συμμόρφωση με τους δημοσιονομικούς στόχους συνιστά αναγκαία συνθήκη όχι μόνο για την αποφυγή αποκλίσεων, αλλά για τη διατήρηση της δημοσιονομικής αξιοπιστίας, της μακροοικονομικής σταθερότητας και τη στήριξη διατηρήσιμης αναπτυξιακής πορείας.
Τέλος, η εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων λειτουργεί ως κρίσιμο όχημα για την αντιμετώπιση πιθανών αρνητικών διαταράξεων με δυνητικά υψηλό οικονομικό αντίκτυπο. Κύριοι στόχοι παραμένουν η αύξηση της παραγωγικότητας και η ενίσχυση της αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας των δημόσιων δαπανών.
