«Τορπίλη» στην αύξηση κεφαλαίου για τη διάσωση της τράπεζας Banca Monte dei Paschi di Siena (MPS) είναι το ηχηρό «όχι» των Ιταλών στο δημοψήφισμα για τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις. Τώρα, η Κομισιόν καλείται να εκδώσει μια ιστορική απόφαση-οδηγό και για μελλοντικές αντίστοιχες περιπτώσεις, με την οποία θα καθορισθεί ποιοι και πώς «κουρεύονται», για να επιτραπεί η διάσωση της τράπεζας με κεφάλαια του κράτους.
Η παλαιότερη τράπεζα της Ευρώπης (ιδρύθηκε το 1472) χρειάζεται 5 δισ. ευρώ νέα κεφάλαια ως το τέλος του έτους για να αποφύγει την εκκαθάριση, αλλά η αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου λήγει άδοξα, καθώς το αρνητικό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος εκμηδένισε το ήδη ασθενές επενδυτικό ενδιαφέρον από ιδιώτες.
Διαχειριστής κεφαλαίων με σημαντική συμμετοχή στην MPS δήλωσε σε ρεπόρτερ των “Financial Times” ότι πλέον περιμένει παρέμβαση της ιταλικής κυβέρνησης για τη διάσωση της τράπεζας με κρατικά κεφάλαια, καθώς η ήττα Ρέντσι στο δημοψήφισμα ήταν «πραγματικά κακό αποτέλεσμα».
Η τράπεζα κατάφερε με τη διαδικασία μετατροπής ομολόγων σε μετοχές, που έληξε την Παρασκευή, να ενισχύσει κατά 1,1 δισ. ευρώ τα εποπτικά της κεφάλαια, αλλά η ιταλική κυβέρνηση είχε προεξοφλήσει τη σοβαρή πιθανότητα να μην καταφέρει να συγκεντρώσει τα υπόλοιπα από επενδυτές.
Ήδη από την περασμένη εβδομάδα, όπως αποκάλυψε η ιταλική εφημερίδα Corriere della Serra, η Ρώμη έχει υποβάλει στην Κομισιόν αίτημα να εγκριθεί η χορήγηση κρατικής βοήθειας στην MPS, ζητώντας μια «χαλαρή» ερμηνεία των νέων κανόνων για το bail-in, ώστε να μην προκληθεί ευρύτερη διαταραχή στο τραπεζικό σύστημα.
Ειδικότερα, η ιταλική κυβέρνηση έχει ζητήσει να προστατευθούν από την υποχρεωτική μετατροπή σε μετοχές τα φυσικά πρόσωπα που κατέχουν πιστωτικούς τίτλους της MPS, ώστε να μην κλονισθεί η εμπιστοσύνη στο τραπεζικό σύστημα, καθώς οι ιταλικές τράπεζες έχουν εκδώσει μεγάλου ύψους τίτλους, που διατέθηκαν σε ιδιώτες επενδυτές σαν τίτλοι σταθερού εισοδήματος, χωρίς να έχει εξηγηθεί επαρκώς, σε πολλές περιπτώσεις, ο κίνδυνος να χάσουν κεφάλαια μέσα από μια υποχρεωτική μετατροπή των τίτλων σε μετοχές.
Η Κομισιόν, σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, αντιμετωπίζει θετικά αυτό το αίτημα. ΣΕ κάθε περίπτωση, η απόφασή της θα έχει ιστορική σημασία, καθώς θα αποτελέσει οδηγό και για άλλες περιπτώσεις στο μέλλον. Το σημαντικότερο που αναμένεται να διευκρινισθεί είναι αν θα προσφερθεί κάποια γενική προστασία των ιδιωτών επενδυτών, ή αν θα τεθεί κάποιο «πλαφόν» στο ύψος των κεφαλαίων που θα προστατεύονται για κάθε επενδυτή (π.χ. ίσο με το όριο προστασίας των καταθέσεων, που είναι 100.000 ευρώ).
Απροστάτευτοι, όμως, είναι βέβαιο ότι θα μείνουν οι μέτοχοι, αλλά και οι κάτοχοι πιστωτικών τίτλων μειωμένης εξασφάλισης, όταν πρόκειται για νομικά πρόσωπα. Αυτοί θα υποστούν το bail-in, πριν επιτραπεί στο ιταλικό Δημόσιο να στηρίξει την MPS.
Το ζητούμενο για την ιταλική κυβέρνηση, μέσα από τη διαδικασία διάσωσης της MPS, είναι να διαμορφωθεί ένα σχέδιο γενικότερης εφαρμογής, για να αντιμετωπισθούν αμέσως μετά τα προβλήματα άλλων έξι ιταλικών τραπεζών. Αν επιτραπεί σε όλες τις περιπτώσεις να προσφερθεί κρατική βοήθεια χωρίς «κούρεμα» ιδιωτών αποταμιευτών, αναλυτές εκτιμούν ότι μπορεί να ολοκληρωθεί επιτυχώς αυτή η φάση σταθεροποίησης των προβληματικών ιταλικών τραπεζών.
Πρέπει να σημειωθεί ότι, ως τώρα τουλάχιστον, τα σχέδια της ιταλικής κυβέρνησης για διασώσεις τραπεζών με κρατικό χρήμα είχαν προσκρούσει στην έντονη αντίδραση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών, ο οποίος επιμένει ότι θα πρέπει να εφαρμοσθούν χωρίς εξαιρέσεις και «παράθυρα» οι αυστηροί κανόνες για το bail-in.
