Σε δεινή θέση έχουν περιέλθει οι μικρότερες εταιρείες παροχής ρεύματος της αγοράς, καθώς η ρευστότητά τους πιέζεται ταυτόχρονα από πολλές πλευρές και εγγράφουν ζημιές, με αποτέλεσμα να γίνεται λόγος στην αγορά για άμεσο κίνδυνο «λουκέτων», δεδομένου μάλιστα ότι οι εμπορικές τους δραστηριότητες δεν είναι ελκυστικές για τους ισχυρούς, καθετοποιημένους ομίλους, ώστε να τις απορροφήσουν.
Η κύρια πηγή πίεσης, για τις εταιρείες που δεν έχουν δική τους παραγωγή και πωλούν ρεύμα στους καταναλωτές, το οποίο αγοράζουν από τη χονδρική, είναι ότι οι πρωτοφανώς υψηλές τιμές που διαμορφώνονται καθημερινά στο Χρηματιστήριο Ενέργειας «στεγνώνουν» τη ρευστότητα των εταιρειών. Είναι υποχρεωμένες να δεσμεύουν τεράστια ποσά ως εγγυήσεις για τις συναλλαγές τους στο Χρηματιστήριο Ενέργειας και με τον ΑΔΜΗΕ, καθώς αυτές οι εγγυήσεις υπολογίζονται ως ένα ποσοστό της αξίας των συναλλαγών που διενεργούν, οι οποίες γίνονται σε... αστρονομικές τιμές.
Οι εταιρείες, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, επιβίωναν ως τώρα με μεγάλες δυσκολίες και προσέβλεπαν σε κάποια εκτόνωση των πιέσεων από την αγορά της χονδρικής. Ωστόσο, όλα τα δεδομένα στην εξίσωση βιωσιμότητας των εταιρειών αφήνουν πλέον ελάχιστα περιθώρια αισιοδοξίας: η ενεργειακή κρίση παρατείνεται και οξύνεται, ενώ άρχισε ένας κύκλος γρήγορης αύξησης των επιτοκίων στην Ευρώπη, που επιβαρύνει σημαντικά το κόστος δανεισμού των εταιρειών.
Υπενθυμίζεται ότι ο κλάδος εμπορίας ρεύματος, σύμφωνα και με τα στοιχεία που έχει δώσει στη δημοσιότητα η ΡΑΕ, είναι βαθιά ζημιογόνος αυτή την περίοδο, λόγω των υψηλών τιμών της χονδρικής. Οι τέσσερις πάροχοι που έχουν και παραγωγική δραστηριότητα αντισταθμίζουν τις ζημιές της εμπορίας με τα κέρδη από την παραγωγή, κάτι που δεν έχουν τη δυνατότητα να κάνουν οι εταιρείες με αμιγώς εμπορική δραστηριότητα.
Στα προβλήματα τους, προστίθενται και νέες πιέσεις από τον τρόπο λειτουργίας της ελληνικής αγοράς ρεύματος:
- Το νέο μοντέλο που εφαρμόζεται από τον Αύγουστο και δίνει απόλυτη ελευθερία μετακίνησης των καταναλωτών από πάροχο σε πάροχο σε πρώτη φάση φαίνεται ότι έχει ευνοήσει τη ΔΕΗ, που αύξησε τον Αύγουστο εντυπωσιακά, κατά 0,9%, το μερίδιό της στην αγορά, εις βάρος των εναλλακτικών παρόχων. Στελέχη της αγοράς περιγράφουν ένα πολύ δύσκολο, καθημερινό αγώνα για τη διατήρηση του πελατολογίου, που έχει και αρκετά υψηλό κόστος.
- Στην αγορά έχουν αυξηθεί πάνω από 1 δισ. ευρώ οι καθυστερούμενες οφειλές, ενώ αυτό που προβληματίζει έντονα τις εταιρείες εμπορίας είναι ότι πλέον οι αποχωρούντες συνδρομητές δεν έχουν την υποχρέωση να εξοφλήσουν τις οφειλές τους πριν μεταπηδήσουν σε άλλο πάροχο, κάτι που σημαίνει ότι ο κίνδυνος να διογκωθούν τους επόμενους μήνες οι κόκκινες οφειλές είναι εξαιρετικά αυξημένος.
- Οι επιδοτήσεις που πληρώνονται από το υπουργείο Ενέργειας στους καταναλωτές στην πραγματικότητα χρηματοδοτούνται από τις εταιρείες, οι οποίες τις ενσωματώνουν στους λογαριασμούς και πληρώνονται με χρονική υστέρηση από το Δημόσιο, με αποτέλεσμα να δημιουργείται άλλος ένας παράγοντας πίεσης στη ρευστότητα.
Σε αυτές τις συνθήκες, όχι μόνο είναι αδύνατο να επιτύχουν οι εταιρείες κερδοφορίας κερδοφορία, αλλά απειλούνται καθημερινά με «ξαφνικό θάνατο» από έλλειψη ρευστότητας. Το υπουργείο συζητά ορισμένα διορθωτικά μέτρα, όπως η κατάργηση της ελεύθερης μετακίνησης καταναλωτών, η επιβολή ορίων για την παραμονή στην καθολική υπηρεσία και η πιο γρήγορη εξόφληση οφειλών από επιδοτήσεις στις εταιρείες, όμως οι σχετικές συζητήσεις καθυστερούν και στις εταιρείες φοβούνται ότι θα γίνουν πολύ λίγα, πολύ αργά, όπως λέγεται χαρακτηριστικά.
Οι εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες που διαμορφώνονται στον κλάδο των εμπορικών εταιρειών ρεύματος φαίνονται πολύ καθαρά και στα οικονομικά αποτελέσματα πρώτου εξαμήνου που δημοσίευσε σήμερα ο κατασκευαστικός όμιλος ΑΒΑΞ, που ελέγχει τη Voltera, εταιρεία με δραστηριότητες στο ρεύμα και στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Η μητρική ΑΒΑΞ έχει αποφασίσει να πουλήσει τη Voltera και έχει περάσει τις δραστηριότητές της στις διακοπείσες, ενώ ήδη το «καλό» κομμάτι της ενεργειακής εταιρείας, δηλαδή τις δραστηριότητες στις ΑΠΕ, πωλήθηκε στη ΔΕΗ Ανανεώσιμες με κέρδος 39 εκατ. ευρώ για την ΑΒΑΞ. Όμως, για το κομμάτι της εμπορίας ρεύματος δεν έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον, καθώς εγγράφει μεγάλες ζημιές.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, παρά τα μεγάλα κέρδη από τις ΑΠΕ, η Voltera φαίνεται να έχει εγγράψει ζημιές προ φόρων 13,5 εκατ. ευρώ το 2021, με την κλιμάκωση της ενεργειακής κρίσης, ενώ στο πρώτο εξάμηνο του 2022 είχε μεν κέρδος προ φόρων 35,6 εκατ. ευρώ, αλλά θα ήταν και πάλι ζημιογόνα, αν δεν υπήρχαν τα κέρδη 39 εκατ. από την πώληση των δραστηριοτήτων ΑΠΕ.
