Ένα βήμα πίσω κάνει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείοστις απαιτήσεις του για κατάργηση της προσωπικής διαφοράς από το 2019 για όλους τους συνταξιούχους, αλλά προς το παρόν εμμένει στην αξίωσή του για ένα συνολικό «πακέτο» μέτρων 3,6 δισ. ευρώ, που θα τεθούν σε εφαρμογή το 2019, με αποτέλεσμα να πέφτει τεράστιο εισπρακτικό βάρος στη μείωση του αφορολόγητου ορίου.
Οι ως τώρα διαπραγματεύσεις για το μείγμα των («κακών») μέτρων του 2019 καταδεικνύουν ότι το ΔΝΤ υποχωρεί αρκετά από τις ακραίες θέσεις που έχει εκφράσει δημόσια ο Πόουλ Τόμσεν για τις συντάξεις.
Όμως, προς το παρόν είναι αδύνατο να σημειωθεί πρόοδος για το κλείσιμο αυτού του φακέλου των συνομιλιών, καθώς η κυβέρνηση περιμένει να ολοκληρωθεί η ανάλυση των στοιχείων του 2016 από τα τεχνικά κλιμάκια των θεσμών, για να διαφανεί αν υπάρχει περιθώριο να αλλάξει ο στόχος εξοικονόμησης των 3,6 δισ. ευρώ, που είναι εξαιρετικά υψηλός και οδηγεί σε «τσεκούρωμα» του αφορολόγητου ορίου.
Αυτός είναι και ο πραγματικός λόγος που εξηγεί γιατί ήταν απροσδόκητα σύντομες οι ως τώρα συζητήσεις της κυβέρνησης με τους εκπροσώπους των Θεσμών για τα δημοσιονομικά θέματα της ατζέντας: αν δεν ολοκληρωθεί η τεχνική επεξεργασία των στοιχείων για το πράγματι εντυπωσιακό πρωτογενές πλεόνασμα του 2016 και η προβολή της επίδρασης αυτού του αποτελέσματος στα μελλοντικά πλεονάσματα, η συζήτηση για τα δημοσιονομικά στερείται νοήματος.
Σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, πάντως, το προσωρινό σχέδιο τεχνικής συμφωνίας, που παρουσιάσθηκε στο οικονομικό επιτελείο από τους Θεσμούς, ενσωματώνει τη βασική απαίτηση της Αθήνας να περιορισθούν οι επιδράσεις από το άνοιγμα του ασφαλιστικού στα εισοδήματα των «παλαιών» συνταξιούχων.
Ειδικότερα, ενώ ο Π. Τόμσεν έκανε συνεχώς λόγο για πλήρη κατάργηση της προσωπικής διαφοράς από το 2019 και για όλους τους συνταξιούχους, έχει γίνει πλέον δεκτή η μείωση κατά 50% της προσωπικής διαφοράς για τους συνταξιούχους με μηνιαίες αποδοχές από συντάξεις πάνω από τα 1.000 ευρώ.
Αυτό σημαίνει ότι προστατεύονται από τις περικοπές όλοι οι συνταξιούχοι με χαμηλές και μέσες αποδοχές, οι οποίοι θα αντιμετώπιζαν πολύ σοβαρές μειώσεις, που σε πολλές περιπτώσεις θα ξεπερνούσαν το 30%. Η δε μείωση συντάξεων για όσους λαμβάνουν πάνω από 1.000 ευρώ θα είναι μεν αισθητή, όμως δεν θα οδηγεί σε βίαιη υποβάθμιση του βιοτικού τους επιπέδου, κάτι που θα επιτρέψει στην κυβέρνηση να υποστηρίξει ότι οι νέες θυσίες είναι μεν επώδυνες, αλλά δεν ξεπερνούν το όριο του κοινωνικά ανεκτού.
Όμως, για να εξισορροπηθεί η μικρότερη από το αρχικώς αναμενόμενο μείωση των συντάξεων και να διατηρηθεί ο στόχος εξοικονόμησης των 3,6 δισ. ευρώ, στον οποίο επιμένει το Ταμείο, το προσχέδιο συμφωνίας προβλέπει πολύ επώδυνη μείωση του αφορολόγητου ορίου, κοντά στα 5.500 ευρώ.
Οι υπολογισμοί που έχει κάνει το οικονομικό επιτελείο και δεν έχουν γίνει δεκτοί προς το παρόν από τους Θεσμούς δείχνουν ότι αυτή η ακραία μείωση του αφορολόγητου ορίου δεν είναι απαραίτητη. Ειδικότερα, έχει εκτιμηθεί ότι το «πακέτο» μέτρων με στόχο εξοικονόμησης 2% του ΑΕΠ θα μπορούσε, με βάση τις καλύτερες από το αναμενόμενο δημοσιονομικές επιδόσεις, να μειωθεί στο 1,5% του ΑΕΠ, κάτι που θα «άνοιγε χώρο» 900 εκατ. ευρώ για να περιορισθεί η μείωση στο αφορολόγητο όριο.
Τι κρύβει η εμπλοκή για το Υπερταμείο
Πρέπει να σημειωθεί, πάντως, ότι σε ένα θέμα μείζονος σημασίας για τους δανειστές, αφού είχε γίνει και «σημαία» του Β. Σόιμπλε στη διαπραγμάτευση του 2015, οι συζητήσεις εξελίσσονται άσχημα.
Σχετικά με το Υπερταμείο (Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε.) διαπιστώνονται σοβαρά κενά και καθυστερήσεις σε όλα τα επιμέρους ζητήματα. Το Υπερταμείο διαθέτει εποπτικό και διοικητικό συμβούλιο, αλλά δεν έχει έδρα και δεν έχει ξεκαθαρίσει ακριβώς ποιες εταιρείες του Δημοσίου θα περιέλθουν στην ιδιοκτησία του.
Οι Θεσμοί αξιώνουν όλα τα θέματα του Υπερταμείου να έχουν ρυθμισθεί πριν κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση, ώστε να καταστεί δυνατό να εισέλθει στη δανειακή σύμβαση με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας ως αντισυμβαλλόμενος, με πλήρη ευθύνη για την πληρωμή δόσεων του δανείου, σε περίπτωση αδυναμίας του Δημοσίου.
Αυτή η πρόβλεψη του μνημονίου έχει στόχο να «θωρακίσει» τη δανειακή σύμβαση με πρόσθετες εγγυήσεις, τις οποίες απαιτούσε πιεστικά η Γερμανία, γι’ αυτό και οι Θεσμοί δείχνουν μεγάλη επιμονή και σχολαστικότητα στα θέματα που αφορούν το Υπερταμείο.
