Η τουρκική λίρα βυθίζεται για δέκατη πέμπτη συνεχόμενη εβδομάδα, σηματοδοτώντας τη μεγαλύτερη περίοδο διολίσθησης της τελευταίας δεκαετίας και επιβεβαιώνοντας ότι η νομισματική κρίση της γειτονικής χώρας δεν αποτελεί παροδικό φαινόμενο, αλλά μια βαθιά και διαρθρωτική αστάθεια.
Με το νόμισμα να καταγράφει ιστορικό χαμηλό έναντι του δολαρίου και του ευρώ, οι διεθνείς αγορές δείχνουν να έχουν χάσει κάθε εμπιστοσύνη στην οικονομική πολιτική της Άγκυρας, στέλνοντας σαφές μήνυμα προς την κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Η λίρα έχει υποχωρήσει σε πρωτοφανή επίπεδα, καθώς οι πιέσεις εντείνονται επί 15 συνεχόμενες εβδομάδες. Την ίδια στιγμή, διεθνείς αναλυτές προειδοποιούν ότι η κατάσταση μπορεί να επιδεινωθεί περαιτέρω, αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επενδυτών και τη σταθεροποίηση του νομίσματος.
Το τουρκικό νόμισμα διαπραγματεύεται κοντά στα 42 λίρες ανά δολάριο, αγγίζοντας νέο ρεκόρ, σύμφωνα με αναφορές του Bloomberg και του Reuters. Το νόμισμα έχει χάσει πάνω από 12% της αξίας του μέσα σε λίγες ημέρες, μετά τη σύλληψη του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου — πολιτικού αντιπάλου του προέδρου Ερντογάν — γεγονός που πυροδότησε κύμα ανησυχίας στις αγορές και μαζική φυγή κεφαλαίων.
Παρά τις μαζικές παρεμβάσεις της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας με πωλήσεις συναλλάγματος, η διολίσθηση δεν ανακόπηκε. Όπως επισημαίνει η Argus Media, η λίρα «άγγιξε» στιγμιαία τα 41,95 ανά δολάριο, πριν περιορίσει οριακά τις απώλειες, ενώ τα συναλλαγματικά αποθέματα μειώνονται συνεχώς.
Η κρίση της λίρας δεν είναι αποτέλεσμα μόνο των πρόσφατων γεγονότων. Πρόκειται για συσσωρευμένο πρόβλημα ετών, που γεννήθηκε από τη σύγκρουση μεταξύ πολιτικής εξουσίας και οικονομικής λογικής.
Ο πρόεδρος Ερντογάν έχει επιμείνει επί μακρόν σε μια αντισυμβατική νομισματική πολιτική, θεωρώντας ότι τα υψηλά επιτόκια προκαλούν – και όχι περιορίζουν – τον πληθωρισμό. Η κεντρική τράπεζα έχει κατ’ επανάληψη πιεστεί να μειώσει τα επιτόκια, ακόμα και σε περιόδους έντονου πληθωρισμού, προκαλώντας αναστάτωση στις αγορές και φυγή επενδυτών.
Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια η κυβέρνηση έχει εφαρμόσει ένα ακριβό πρόγραμμα προστασίας καταθέσεων (FX-protected deposits), το οποίο εγγυόταν αποζημίωση στους πολίτες για τις απώλειες από την υποτίμηση της λίρας. Η απόφαση να τερματιστεί το πρόγραμμα στα τέλη Αυγούστου 2025, όπως ανέφερε η Reuters, προκάλεσε νέα αναταραχή, αφού στέρησε από το σύστημα ένα βασικό «μαξιλάρι» στήριξης.
