Στροφή 180° για τη Fed, την αμερικανική ομοσπονδιακή κεντρική τράπεζα; Η πτώχευση της Silicon Valley Bank (SVB) ίσως οδηγήσει σε επιβράδυνση της αύξησης των κατευθυντήριων επιτοκίων της, αν όχι στον τερματισμό της, ενώ αναμενόταν ακόμη μεγαλύτερη αύξησή τους πριν από μόλις μερικά 24ωρα.
«Οι πρόσφατες εξελίξεις αυξάνουν σημαντικά την πιθανότητα (η Fed) να απόσχει από την αύξηση των επιτοκίων της την 22η Μαρτίου», στην προσεχή συνεδρίαση του συμβουλίου νομισματικής πολιτικής της, συνόψισαν σε σημείωμά τους αναλυτές της Wells Fargo.
Αναμένουν πλέον τα επιτόκια να διατηρηθούν στο τρέχον επίπεδό τους, στο φάσμα από το 4,50 ως το 4,75%.
Καθώς η πτώχευση τις τελευταίες ημέρες της SVB και δύο μικρότερων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, της Signature Bank και της Silvergate Bank, έχουν προκαλέσει ρίγος στον τραπεζικό κόσμο και, ευρύτερα, στον κόσμο των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.
Οι προσδοκίες αυτές αντανακλούν ταχύτατη και θεαματική αντιστροφή της κατάστασης που επικρατούσε μόλις μια εβδομάδα νωρίτερα. Ο πρόεδρος της Federal Reserve, ο Τζερόμ Πάουελ, προειδοποιούσε πως ο πληθωρισμός παρέμενε επίμονα υψηλός και ότι τα επιτόκια υπήρχε περίπτωση να αυξηθούν περισσότερο από ό,τι προβλεπόταν.
Η μεγάλη πλειονότητα των παραγόντων της αγοράς προέβλεπε έτσι μεγάλη αύξηση, μισής εκατοστιαίας μονάδας (ή 50 μονάδων βάσης). Διπλάσια από την προηγούμενη, που ήταν ένα τέταρτο της εκατοστιαίας μονάδας (25 μονάδες βάσης).
«Πιο προοδευτική προσέγγιση»
«Η εβδομάδα άρχισε με τον Τζερόμ Πάουελ να αφήνει να εννοηθεί (...) ακόμη πιο επιθετική πολιτική αντίδραση και τελείωσε με την κατάρρευση δυο αμερικανικών τραπεζών μεσαίου μεγέθους», της SVB και της Signature Bank, συνόψισε ο Νιλ Σίαρινγκ, επικεφαλής οικονομολόγος στην Capital Economics, σε ενημερωτικό σημείωμά του.
Κατά την εκτίμησή του, «οι καθυστερήσεις με τις οποίες η πολιτική (της κεντρικής τράπεζας) φέρνει αποτέλεσμα είναι ένας λόγος να υιοθετηθεί πιο προοδευτική προσέγγιση (...) ξεκινώντας από τώρα».
Καθώς η τρέχουσα προτεραιότητα της Fed είναι να μειώσει τον πληθωρισμό, που έφθασε το 6,4% σε ετήσια βάση τον Ιανουάριο, κατά τον δείκτη αναφοράς CPI. Τα δεδομένα για τον Φεβρουάριο αναμένεται να δημοσιοποιηθούν αργότερα σήμερα.
Για αυτόν τον λόγο αυξάνει εδώ κι έναν χρόνο το βασικό κατευθυντήριο επιτόκιό της, που ακρίβυνε το κόστος των πιστώσεων για να μειωθεί η κατανάλωση. Απόφαση με περιορισμένη αποτελεσματικότητα μέχρι τώρα.
Ωστόσο ο αντίκτυπος των ενεργειών της περνούν μήνες προτού γίνει πλήρως αισθητός. Και το κόκκινο πανί της ύφεσης επισείεται συχνά.
Η Fed είναι έτοιμη «να σφίξει ώσπου κάτι να σπάσει. Η κατάρρευση της SVB και η κρατικοποίηση της Signature Bank είναι ενδείξεις πως κάτι έχει αρχίσει να συμβαίνει», σχολιάζει ο Τζον Κάραβαν, οικονομολόγος της Oxford Economics.
«Ας μη βιαστούμε»
Μπορεί να μην είναι τα δεδομένα για τον πληθωρισμό, ούτε για την απασχόληση, αλλά οι πτωχεύσεις τραπεζών το στοιχείο που θα βαρύνει περισσότερο στην πολιτική της Fed.
Η Fed δεν μπορεί να αυξήσει ακόμη περισσότερο τα επιτόκιά της παρά μόνο «αν οι χρηματαγορές και το τραπεζικό σύστημα παρουσιάσουν ενδείξεις σταθεροποίησης», σύμφωνα με τους αναλυτές της Wells Fargo.
Κάποιοι ωστόσο εφιστούν την προσοχή: «αυτοί που νομίζουν πως η Fed θα βάλει τέλος στον κύκλο της περιοριστικής πολιτικής της νωρίτερα λόγω των τρεχουσών αναταράξεων στον τραπεζικό τομέα μπορεί να απατώνται», επισήμανε ο Γκρέγκορι Ντάκο, οικονομολόγος της EY Parthenon, σε σημείωμά του.
Καθώς μολονότι «οι πρόσφατες εξελίξεις πιθανόν θα ευνοούσαν αύξηση των επιτοκίων» κατά 25 μονάδες βάσης, «ας μη βιαστούμε να αποκλείσουμε την πιθανότητα αύξησης των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης», πρόσθεσε.
Το ένα τρίτο και πλέον των παραγόντων της αγοράς αναμένει παύση την επόμενη εβδομάδα, για πρώτη φορά από το 2022, κατά την εκτίμηση της CME Group. Τα άλλα δύο τρίτα πάντως αναμένουν αύξηση 25 μονάδων βάσης.
Κύμα αναλήψεων πανικού —«bank run»— προκάλεσε την πτώχευση τριών αμερικανικών τραπεζών την περασμένη εβδομάδα, συμπεριλαμβανομένης της SVB, που αδυνατούσε να αντεπεξέλθει στα αιτήματα των πελατών της να τους δώσει πίσω τα χρήματά τους κι έκλεισε την Παρασκευή με απόφαση των εποπτικών αρχών.
Οι τελευταίες ανακοίνωσαν την Κυριακή σειρά μέτρων για να καθησυχαστούν οι αποταμιευτές και οι επιχειρήσεις για την σταθερότητα του αμερικανικού τραπεζικού συστήματος, εγγυώμενες ιδίως τη δυνατότητα ανάληψης όλων των καταθέσεων στην SVB.
