Αλλαγή του μείγματος των επενδύσεων στην Ελλάδα καταγράφεται τα τελευταία χρόνια, καθώς δεν υφίσταται πλέον το «μονοπώλιο» των ακινήτων αλλά έχουν ενισχυθεί ιδιαιτέρως οι παραγωγικές επενδύσεις.
Πριν από την οικονομική κρίση, οι επενδύσεις σε κατοικίες ήταν η κυρίαρχη μορφή επένδυσης στην Ελλάδα, αντιπροσωπεύοντας πάνω από το 40% των συνολικών επενδύσεων και περίπου το 10% του ΑΕΠ. Πλέον οι επενδύσεις σε κατοικίες αφορούν το 14,3% των συνολικών επενδύσεων και το 2,3% του ΑΕΠ, αντίστοιχα. Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία για το 2023 δείχνουν ότι υπάρχει μεγάλη «άνθιση» στις δραστηριότητες της βιομηχανίας και της δημοσίας Διοίκησης. Αυτοί οι πυλώνες, μαζί με την ακίνητη περιουσία, αντιπροσωπεύουν περισσότερες από τις μισές επενδύσεις
Ειδικότερα, όπως επισημαίνεται σε μελέτη της Alpha Bank, οι επενδύσεις στη βιομηχανία παρουσίασαν σταθερή ανάπτυξη από το 2018, φθάνοντας τα 5,4 δισ. ευρώ το 2023, έναντι 5,2 δισ. ευρώ το 2022. Το σωρευτικό ποσό που επενδύθηκε στον βιομηχανικό τομέα τα τελευταία έξι χρόνια ήταν 27,3 δισ. ευρώ, με τη μεταποίηση να αντιπροσωπεύει περισσότερο από το ήμισυ. Οι επενδύσεις στη Δημόσια Διοίκηση και την Άμυνα ξεπέρασαν τα 5,3 δισ. ευρώ (+13,4%) το 2023, διατηρώντας θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης για τέταρτη συνεχή χρονιά.
Οι επενδύσεις σε Δραστηριότητες Ακίνητης Περιουσίας ανήλθαν στα €5 δισ. σημειώνοντας ετήσια αύξηση περίπου €1 δισ.
Αντίθετα, οι επενδύσεις στις Μεταφορές και την Αποθήκευση μειώθηκαν (-14% σε ετήσια βάση το 2023, έναντι +37% το 2022), ακολουθούμενες από την Εκπαίδευση (-5,6%) και τις Επαγγελματικές, Επιστημονικές και Τεχνικές δραστηριότητες (-3,3%).
Αύξηση των άμεσων ξένων επενδύσεων
Σε ό,τι αφορά τις άμεσες ξένες επενδύσεις, το δελτίο της Alpha Bank επισημαίνει ότι την τελευταία 5ετία (εξαιρουμένου του 2020) αυξήθηκαν σημαντικά, ξεπερνώντας τα 5 δισ. ευρώ τον χρόνο κατά μέσον όρο. Υποστηρίζει δε ότι οι προοπτικές είναι ελπιδοφόρες, επικαλούμενο πρόσφατη έρευνα για την ελκυστικότητα της χώρας ως επενδυτικού προορισμού, σύμφωνα με την οποία το 50% των ερωτωμένων εξέφρασε επιθυμία να αναπτύξει ή να επεκτείνει τις δραστηριότητές του στην Ελλάδα τον επόμενο χρόνο, έναντι 30% το 2019.
Η Ελλάδα ωστόσο κατατάχθηκε 19ος πιο ελκυστικός επενδυτικός προορισμός στην Ευρώπη για ξένες επενδύσεις το 2024, κάτι που σύμφωνα με τους συγγραφείς του δελτίου, «υπογραμμίζει τον εντεινόμενο ανταγωνισμό, καθώς και την ανάγκη για περαιτέρω βελτιώσεις του επενδυτικού περιβάλλοντος».
Περαιτέρω ενίσχυση του ρόλου των επενδύσεων στην ανάπτυξη
Η συνεισφορά των επενδύσεων στο ΑΕΠ είναι συστηματικά θετική τα τελευταία χρόνια και αντιπροσωπεύουν πλέον περίπου το 15% του ΑΕΠ (από το τέλος του 2023 και μετά), έναντι 22% του ΑΕΠ του μέσου όρου της Ευρωζώνης. Οι οικονομολόγοι της τράπεζας εκτιμούν ότι αν επιβεβαιωθεί η προβλεπόμενη από την κυβέρνηση αύξηση των επενδύσεων κατά 8,4% το 2025, αυτές θα αντιπροσωπεύουν το 17,5% του ΑΕΠ, έναντι πρόβλεψης για 20,8% στην Ευρωζώνη, μειώνοντας το λεγόμενο «επενδυτικό κενό».
Σημαντική εκτιμάται ότι θα είναι η συνεισφορά των δημοσίων επενδύσεων στον μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Το 2025-2028 θα φτάσουν τα 64,2 δισ. ευρώ, αν συνυπολογισθούν τα συγχρηματοδοτούμενα έργα με την Ε.Ε. και αυτά του Ταμείου Ανάκαμψης. Ειδικά από το Ταμείο Ανάκαμψης, οι επενδυτικές δαπάνες εκτιμώνται σε 9,8 δισ. ευρώ το 2025 και σε 11,6 δισ. ευρώ το 2026. Οι επιχορηγήσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης αναμένεται να τελειώσουν το 2026, αλλά οι εκταμιεύσεις δανείων θα συνεχιστούν έως το 2027-2028.
