"Ο κόμπος έφτασε στο χτένι" για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ και η κυπριακή κυβέρνηση καλείται να αποφασίσει αν θα δώσει το τελικό "οκ" για την υλοποίηση του έργου. Στη Λευκωσία συνεδριάζει σήμερα το υπουργικό συμβούλιο προκειμένου να εξετάσει το τελικό σχέδιο συμφωνίας μεταξύ των δύο πλευρών, ενώ μεθαύριο λήγει το τελεσίγραφο της Nexans για αναστολή των εργασιών κατασκευής του καλωδίου.
Μέχρι χθες συνεχίζονταν οι πυρετώδεις διαβουλεύσεις, ενώ πληροφορίες ανέφεραν ότι η κυπριακή κυβέρνηση και η αρμόδια Δημόσια Αρχή δεν έχουν καταλήξει σε αποφάσεις. Το θέμα τίθεται τώρα στο υπουργικό συμβούλιο με στόχο να υπάρχει κάποια απόφαση πριν από τη μεθαυριανή συνάντηση Χριστοδουλίδη-Μητσοτάκη στην Αθήνα.
Η συζήτηση επικεντρώνεται σε τρία βασικά ζητήματα, που αποτέλεσαν "αγκάθια" στις διαπραγματεύσεις: Τι θα πληρώσουν οι Κύπριοι καταναλωτές στη φάση κατασκευής του έργου, ποιά θα είναι η μετοχική συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας στον φορέα διαχείρισης-εκμετάλλευσης και πώς θα επιμεριστεί το γεωπολιτικό ρίσκο.
Τι θα πληρώσουν
Κατά πληροφορίες, Αθήνα και Λευκωσία κατέληξαν σε συμφωνία επ' αυτών, προκειμένου να καταστεί δυνατό να ανάψει «πράσινο» για την υλοποίηση του project.
Για το ποσό που θα καταβάλουν οι Κύπριοι στον ΑΔΜΗΕ κατά τη φάση κατασκευής του έργου, συμφωνήθηκε να είναι 125 εκατ. ευρώ σε βάθος πενταετίας, αντί 200 εκατ. που αξίωνε ο φορέας υλοποίησης.
Η Λευκωσία κατέστησε σαφές ότι οι Κύπριοι καταναλωτές δεν θα επωμιστούν αυτή τη δαπάνη πριν παραδοθεί το έργο. Τα €125 εκατ. θα καταβληθούν στον ΑΔΜΗΕ μέχρι το τέλος του 2029, ανεξαρτήτως αν τελικά θα υπάρξει παράταση των εργασιών μετά το 2030.
Στο σχέδιο προβλέπεται ακόμη ότι η ρήτρα της προνομιακής απόδοσης κεφαλαίου 8.3% θα επεκταθεί από 12 σε 17 χρόνια. Επισημαίνεται ότι στην Ελλάδα η ΡΑΕ ενέκρινε απόδοση κεφαλαίου 7,22% αντί 9% που είχε ζητήσει ο ΑΔΜΗΕ.
Μετοχική συμμετοχή
Οαον αφορά τη συμμετοχή του κυπριακού Δημοσίου στο μετοχικό κεφάλαιο του του Great Sea Interconnector, έχει συμφωνηθεί ότι η Κύπρος θα εισφέρει 100 εκατ. ευρώ και θα πάρει περίπου 30% των μετοχών.
Ο όρος αυτός ικανοποιεί ιδιαίτερα τον ΑΔΜΗΕ, καθώς εκτιμάται ότι αν η κυπριακή κυβέρνηση ανακοινώσει την απόφασή της να αποκτήσει σημαντικό ποσοστό μετοχών στον φορέα υλοποίησης, θα στείλει σε επενδυτές και χρηματοδότες "μήνυμα" ότι στηρίζει απόλυτα το έργο.
Ο ΑΔΜΗΕ θεωρεί πως κάτι τέτοιο θα λειτουργήσει ως πόλος έλξης για επενδυτές, προσελκύοντας παράλληλα χρηματοδότηση από ιδιωτικές τράπεζες αλλά και από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EIB), στην οποία εκκρεμεί αίτημα για δάνειο περίπου €500 εκατομμυρίων.
Ομως η κυπριακή πλευρά έχει αποσαφηνίσει ότι θα αποφασίσει αν θα συμμετάσχει και με ποιό ποσό, μόνον εφόσον ολοκληρωθεί η αξιολόγησηαπό ξένο οίκο της μελέτης κόστους-οφέλους που ετοίμασε η Exergia για λογαριασμό του ΑΔΜΗΕ.
Γεωπολιτικό ρίσκο
Ένα από τα πλέον «ακανθώδη» ζητήματα που απασχόλησαν έντονα ήταν το γεωπολιτικό ρίσκο και ποιος θα «πλήρώσει τα σπασμένα» σε περίπτωση που το έργο δεν ολοκληρωθεί. Κατά πληροφορίες, Ελλάδα και Κύπρο θα μοιραστούν το ρίσκο και θα επωμιστούν 50/50 το κόστος
Επισημαίνετα ότι ο αρχικός επιμερισμός του κόστους σε περίπτωση διακοπής ή ματαίωσης του έργου ήταν 63% για τους Κύπριους καταναλωτές και 37% για την Ελλάδα.
Πρόκειται για μία αλλαγή καθοριστικής σημασίας ως προς την ανάληψη κινδύνου σε περίπτωση τουρκικής εμπλοκής που θα μπορούσε να προκαλέσει ματαίωση ή μεγάλη καθυστέρηση στου έργου.
Ερωτηματικό υπάρχουν ακόμη όσον αφορά το τελικό συνολικό κόστος του έργου. Σ' αυτό εστιάζει η κυπριακή πλευρά - ιδιαίτερα όσοι αντιτίθενται στο project. Σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής εκτιμήσεις, το κόστος διασύνδεσης Κύπρο-Κρήτης θα ανέλθει σε 1,9 δισ. ευρώ. Η χρηματοδότηση θα προέλθει κατά το 1/3 από την Ε.Ε με €657 εκατομμύρια, ενώ καταβάλλονται προσπάθειες για αύξηση του ποσού από την ΕΤΕπ.
Ο ΑΔΜΗΕ και η κυπριακή κυβέρνηση έχουν εξετάσει το ενδεχόμενο συμμετοχής διεθνών επενδυτών, με αντίστοιχη μείωση των δικών τους ποσοστών. Επαφές έχουν γίνει με την TAQA, κρατική εταιρεία ενέργειας του Αμπου Ντάμπι,
