Η αλήθεια ότι το σχέδιο 28 σημείων του Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία και την παγίωση ειρήνης στην περιοχή, αποτέλεσε φορέα αισιοδοξίας και ελπίδας για χαρμόσυνες εξελίξεις. Σκοντάφτει, ωστόσο, στη «δυσκαμψία» που επιδεικνύει η Ρωσία και στην ανάγκη του Πούτιν να καταδείξει με εμφατικό τρόπο – μέσω της συμφωνίας- ότι είναι ο νικητής τους πολέμου.
Είναι πρόδηλο ότι η Μόσχα επιδιώκει μια συμφωνία ειρήνης που να εξυπηρετεί τα στρατηγικά της συμφέροντα, να αναγνωρίζει τα εδαφικά και πολιτικά της κέρδη, και να της δίνει ασφάλεια από μελλοντικές απειλές - κυρίως από τη Δύση. Το Κρεμλίνο θεωρεί ότι μια απλή εκεχειρία ή παύση πυρός δεν αντιμετωπίζει τις «βαθύτερες» αιτίες του πολέμου — τα λεγόμενα «root causes» — όπως την επέκταση του ΝΑΤΟ, την στρατιωτική και πολιτική επιρροή στη ζώνη των συνόρων, και διασφαλίσεις ασφάλειας για τη Ρωσία.
Είναι ισχυρή η τάση εντός του Κρεμλίνου, την οποία συμμερίζεται εν πολλοίς και ο Πούτιν, ότι μια προσωρινή εκεχειρία ή παύση των εχθροπραξιών θα δώσει στην Ουκρανία - και στους δυτικούς υποστηρικτές της - χρόνο να ανασυγκροτηθούν και να ενισχύσουν τις δυνάμεις τους. Από αυτή την σκοπιά, οι ειρηνευτικές «λύσεις» παγίδα που θα εξυπηρετήσει στρατηγικά τα συμφέροντα της Ουκρανίας και της Δύσης, όχι ως πραγματικό βήμα ειρήνης.
Η Ρωσία αρνείται να κάνει εδαφικές υποχωρήσεις ή να αναγνωρίσει αλλαγές στη γεωγραφία του πολέμου. Ο Πούτιν πιστεύει και ισχυρίζεται ότι κερδίζει τον πόλεμο και ως τούτου, οι όποιες σημαντικές υποχωρήσεις πρέπει να γίνουν από την πλευρά του ηττημένου.
Το Κρεμλίνο έχει καταστήσει σαφές ότι δεν προτίθεται να συζητήσει την τοποθέτηση ειρηνευτικών δυνάμεων, ευρωπαϊκών ή ΝΑΤΟϊκών κρατών, στην Ουκρανία — το θεωρεί ως «έμμεση» εμπλοκή του ΝΑΤΟ Ο φόβος είναι ότι τέτοιες πρωτοβουλίες θα διασφαλίσουν μακροπρόθεσμα την ουκρανική — ή δυτική — επιρροή στην περιοχή, κάτι που η Μόσχα δεν έχει σκοπό να επιτρέψει.
Η θέση της Ρωσίας -«όλα ή τίποτα»- αναγκάζει τις ειρηνευτικές προτάσεις να γίνουν εξαιρετικά γενναιόδωρες υπέρ της Μόσχας, κάτι που το Κίεβο και οι δυτικοί υποστηρικτές του δεν είναι διατεθειμένοι να δεχτούν. Έτσι Οποιοδήποτε σχέδιο «μέσης λύσης» (π.χ. κατάπαυση πυρός, αποχώρηση δυνάμεων, ειρηνευτικές αποστολές) περιθωριοποιείται από τη ρωσική πλευρά.
Οι δυτικοί
Η Δύση ερμηνεύει τη ρωσική απόρριψη του σχεδίου συμφωνίας ως ένδειξη ότι η Μόσχα δεν επιθυμεί πραγματικό διάλογο, αλλά επιδιώκει μια ειρήνη υπό τους δικούς της όρους, δηλαδή την κατοχύρωση των εδαφικών κατακτήσεων και την επιβολή περιορισμών στην Ουκρανία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση υποστηρίζει ότι οι όροι που θέτει η Ρωσία — όπως αναγνώριση εδαφικών προσαρτήσεων ή περιορισμοί στην κυριαρχία της Ουκρανίας — είναι αδιαπραγμάτευτοι και παράνομοι κατά το διεθνές δίκαιο. Για τις Βρυξέλλες, το ρωσικό «όλα ή τίποτα» υπονομεύει κάθε πιθανότητα συμβιβασμού.
Παρά το γεγονός, βεβαίως, ότι υπάρχει δυτική συναίνεση (ΗΠΑ-ΕΕ) στην υποστήριξη της Ουκρανίας και στην άσκηση πίεση στη Ρωσία, υφίστανται αντίρροπες τάσεις-προτάσεις για τις μεθόδους, τον ρυθμό, τα πολιτικά όρια και αυτό αποτελεί κομβικό παράγοντα που μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την αποτελεσματικότητα της δυτικής πολιτικής απέναντι στη Μόσχα.
Νώντας Βλάχος
