Το βέτο της Γερμανίας μπορεί να μπλόκαρε τις προσπάθειες για ίδρυση πανευρωπαϊκής «κακής τράπεζας», που θα διαχειριζόταν όλα τα προβληματικά δάνεια ύψους 1 τρισ. ευρώ, αλλά το Eurogroup ενέκρινε χθες επί της αρχής την ίδρυση εθνικών φορέων διαχείρισης «κόκκινων» δανείων, κάτι που αφήνει για πρώτη φορά ανοικτό το ενδεχόμενο ίδρυσης bad bank και στην Ελλάδα.
Όπως τόνισε μετά τη χθεσινή συνεδρίαση του Eurogroup ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης θα εξετάσουν την ίδρυση εθνικών εταιρειών διαχείρισης ενεργητικού (Asset Management Companies – AMC’s) και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ετοιμάσει τις κατευθυντήριες γραμμές για ένα κοινό πλαίσιο κανόνων, ώστε να εναρμονισθούν σε αυτό τον τομέα οι πολιτικές των εθνικών κυβερνήσεων.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, όπως και η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή, έχουν ταχθεί ανοικτά υπέρ της ίδρυσης ευρωπαϊκού φορέα διαχείρισης των προβληματικών δανείων, αλλά αυτό το μεγάλο βήμα προς την κατεύθυνση της τραπεζικής ενοποίησης στην ευρωζώνη μπλοκάρει σθεναρά το Βερολίνο, που θεωρεί ότι υποκρύπτει τον κίνδυνο μεταφοράς μεγάλου ύψους υποχρεώσεων στους φορολογούμενους των πλεονασματικών οικονομιών.
Έτσι, η συζήτηση κατευθύνεται πλέον στην ίδρυση εθνικών bad banks με βάση κοινούς κανόνες και προστίθεται ένα νέο, σημαντικό στοιχείο στις διεργασίες που υπήρχαν στα τέλη του προηγούμενου χρόνου και στην Ελλάδα, με σκοπό να βρεθεί μια αποδεκτή φόρμουλα ίδρυσης ελληνικής bad bank.
Αρκετούς μήνες αργότερα, και αφού ολοκληρώθηκαν πριν από λίγες ημέρες οι έλεγχοι της ευρωπαϊκής εποπτείας στις ελληνικές συστημικές τράπεζες, είναι κοινά αποδεκτό πλέον ότι οι ελληνικές τράπεζες θα χρειασθούν ένα ισχυρό εργαλείο για την εξυγίανση των χαρτοφυλακίων τους, καθώς οι φιλόδοξοι στόχοι που έχουν τεθεί στα επιχειρησιακά τους προγράμματα για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων είναι πρακτικά αδύνατο να επιτευχθούν.
Όπως διαπιστώθηκε και από τους ελέγχους, αλλά νωρίτερα και από την Τράπεζα της Ελλάδος, στη διάρκεια του χρόνου που έχει χαθεί μέχρι να ενεργοποιηθεί ο εξωδικαστικός συμβιβασμός, οι τράπεζες ουσιαστικά δεν έχουν καταφέρει να μειώσουν τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα με αποτελεσματικές ρυθμίσεις «κόκκινων» δανείων, αλλά το επιτυγχάνουν σχεδόν αποκλειστικά με διαγραφές δανείων, ενώ σε πολλές περιπτώσεις, κατά το πρώτο εξάμηνο, ρυθμισμένα δάνεια «κοκκίνισαν» πάλι.
Το μεγάλο ερώτημα είναι ποια μορφή μπορεί να πάρει μια «κακή τράπεζα» στην Ελλάδα, με δεδομένους και τους περιορισμούς που τίθενται από το ευρωπαϊκό δίκαιο για τον ανταγωνισμό, οι οποίοι μειώνουν τις δυνατότητες του Δημοσίου να χρησιμοποιήσει, για παράδειγμα, τα αναξιοποίητα κεφάλαια του δανείου των 86 δις. ευρώ, για να υποστηρίξει κεφαλαιακά μια bad bank.
Ο πρόεδρος της Eurobank και της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, Νίκος Καραμούζης, έχει προτείνει από το περασμένο φθινόπωρο να δημιουργηθεί ένας μεικτός φορέας, στον οποίο θα συμμετέχουν οι συστημικές τράπεζες, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και ιδιώτες επενδυτές, ο οποίος θα αναλάβει να διαχειρισθεί τα μεγάλα, «κόκκινα» επιχειρηματικά δάνεια, όπου άλλωστε, στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, οι πιστώτριες τράπεζες είναι περισσότερες της μίας και απαιτούνται συντονισμένες ενέργειες.
