Τεράστιες διαφορές επιτοκίων μεταξύ ευρωπαϊκών και ελληνικών τραπεζών, ιδιαίτερα στις καταθέσεις, αποκαλύπτει η σύγκριση των σχετικών στοιχείων, την ώρα που οι χθεσινές ανακοινώσεις της ΕΚΤ και οι δηλώσεις της Κριστίν Λαγκάρντ δημιουργούν ένα νέο περιβάλλον στα τραπεζικά επιτόκια, καθώς είναι πλέον πολύ πιθανό να σταματήσει η πορεία μείωσης που έχει χαράξει ως τώρα η κεντρική τράπεζα.
Σε ό,τι αφορά τις καταθέσεις, διαπιστώνεται ότι το μέσο επιτόκιο για τις προθεσμιακές είναι 40% υψηλότερο στις τράπεζες της ευρωζώνης, κατά μέσο όρο, σε σχέση με τις ελληνικές, ενώ χαοτική είναι η απόσταση στις καταθέσεις μίας ημέρας, που αποτελούν και τον κύριο όγκο των καταθέσεων. Ειδικότερα,
- Στις προθεσμιακές καταθέσεις με διάρκεια έως 12 μηνών, οι ελληνικές τράπεζες έδιναν τον Ιανουάριο μέσο επιτόκιο 1,64%. Αντίστοιχα, το μέσο επιτόκιο κατά μέσο όρο στην ευρωζώνη ήταν πολύ υψηλότερο, στο 2,33%. Τα επιτόκια των ελληνικών τραπεζών, που διαθέτουν τεράστια αποθέματα αναξιοποίητης ρευστότητας, ουσιαστικά είναι τόσο χαμηλά για να αποθαρρύνουν τους αποταμιευτές, τους οποίους οι τράπεζες στρέφουν όλο και περισσότερο σε νέα αμοιβαία τακτής λήξης, τα οποία έχουν λίγο καλύτερες αποδόσεις και προωθούνται σαν εναλλακτικές λύσεις έναντι των προθεσμιακών καταθέσεων.
- Στις καταθέσεις μίας ημέρας, η απόσταση είναι τεράστια. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ελληνικές τράπεζες έδιναν τον Ιανουάριο μέσο επιτόκιο ουσιαστικό μηδενικό (0,03%). Αντίθετα, κατά μέσο στην ευρωζώνη το επιτόκιο ήταν 0,34%, δηλαδή 11 (!) φορές μεγαλύτερο. Το μεγαλύτερο ποσοστό των καταθέσεων των ελληνικών τραπεζών είναι μίας ημέρας και χάρη στο πολύ χαμηλό επιτόκιο καταφέρνουν να κατεβάζουν το μέσο επιτόκιο όλων των καταθέσεων στο 0,45%. Αυτό αποτελεί τη βάση για τα πολύ μεγάλα περιθώρια επιτοκίου στην Ελλάδα, που υποστηρίζουν την υψηλή τραπεζική κερδοφορία.
- Στην πλευρά των δανείων, πολύ ακριβά είναι στην Ελλάδα τα στεγαστικά, συγκριτικά με τον μέσο όρο στην ευρωζώνη. Το μέσο επιτόκιο των στεγαστικών δανείων στην ευρωζώνη διαμορφώθηκε τον περασμένο μήνα σε 3,25%, ενώ στην Ελλάδα ήταν 3,90%, δηλαδή 20% ακριβότερο.
- Στα επιχειρηματικά δάνεια και, ειδικότερα, στα δάνεια άνω του 1 εκατ. ευρώ, όπου μπορούν να γίνουν ευκολότερα οι συγκρίσεις, οι ελληνικές τράπεζες είναι επίσης αρκετά πιο ακριβές από τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Το μέσο επιτόκιο τον Ιανουάριο διαμορφώθηκε στην ευρωζώνη στο 4,18%, ενώ στην Ελλάδα ήταν 4,47%. Πρέπει να σημειωθεί, πάντως, ότι στα επιχειρηματικά δάνεια οι διαφορές έχουν μειωθεί αισθητά, καθώς οι ελληνικές τράπεζες καταβάλλουν προσπάθεια να αυξήσουν τις χορηγήσεις και έχει ενταθεί ο ανταγωνισμός.
Σημειώνεται ότι τα τραπεζικά επιτελεία αρχίζουν να προετοιμάζονται για τη διαμόρφωση νέων συνθηκών, μετά τις σωρευτικές μειώσεις επιτοκίων κατά 1,50% από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η ΕΚΤ ανακοίνωσε χθες ότι η νομισματική έχει γίνει πλέον ουσιωδώς λιγότερο συσταλτική, κάτι που ερμηνεύεται από τους αναλυτές ως προαναγγελία τερματισμού των μειώσεων, ίσως και από την επόμενη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου.
Προς το παρόν, οι ελληνικές τράπεζες αναμένεται να συνεχίσουν τις αναπροσαρμογές προς τα κάτω, ιδιαίτερα στα επιτόκια των καταθέσεων, αλλά αν επιβεβαιωθεί ότι σταματούν εδώ οι μειώσεις από την ΕΚΤ, αυτή η κούρσα μειώσεων και στα τραπεζικά επιτόκια στην Ελλάδα αναμένεται να σταματήσει.
