Σολομώντεια λύση για το ακανθώδες ζήτημα της ποινικής μεταχείρισης του αδικήματος της απιστίας από τραπεζικά στελέχη ή από στελέχη του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας προσπαθεί να βρει η κυβέρνηση, με τροπολογία που κατατέθηκε στη Βουλή, βάσει της οποίας η Τράπεζα της Ελλάδος θα αναλάβει έναν ιδιότυπο ρόλο επιδιαιτητή σε όλες τις εισαγγελικές έρευνες και, ουσιαστικά, θα καθορίζει την έκβασή τους πριν σχηματίσει τη δική της αντίληψη η Δικαιοσύνη.
Όπως είναι γνωστό, με τις τελευταίες αλλαγές που έγιναν στον Ποινικό Κώδικα προβλέφθηκε ότι η απιστία σε βαθμό κακουργήματος εις βάρος τραπεζικών ιδρυμάτων διώκεται αυτεπαγγέλτως, ενώ η προηγούμενη σχετική διάταξη προέβλεπε την άσκηση δίωξης μόνο κατόπιν έγκλησης από τη διοίκηση της τράπεζας. Η αλλαγή αυτή έχει προκαλέσει αναβρασμό στο τραπεζικό σύστημα, καθώς προβάλλεται το επιχείρημα ότι τα στελέχη των τραπεζών θα είναι εκτεθειμένα ανά πάσα στιγμή, ιδιαίτερα όταν κάνουν ρυθμίσεις δανείων, σε αυτεπάγγελτες ποινικές διώξεις.
Μάλιστα, από τον τραπεζικό τομέα έχει διαμηνυθεί στην κυβέρνηση ότι η απειλή διώξεων θα μπορούσε να οδηγήσει σε «πάγωμα» κρίσιμης σημασίας ενεργειών, όπως είναι οι ρυθμίσεις χρεών. Ωστόσο, εξαρχής και μέχρι σήμερα ο υπουργός Δικαιοσύνης, Γιώργος Φλωρίδης, επιμένει στην άποψή του ότι «η απιστία δεν πρέπει να διώκεται κατ’ έγκληση, δηλαδή αυτοί που διαπράττουν απιστία να πρέπει να κάνουν μήνυση στον εαυτό τους».
Για να ξεπερασθεί αυτό το αδιέξοδο τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών και Δικαιοσύνης έφεραν τροπολογία για την καθιέρωση ενός ενδιάμεσου σταδίου σε κάθε ποινική έρευνα για απιστία σε βαθμό κακουργήματος εις βάρος τραπεζών και του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Οι εισαγγελικές αρχές θα ζητούν ειδική πραγματογνωμοσύνη από την Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία θα αξιολογεί αν έχουν τηρηθεί οι προβλεπόμενοι τραπεζικοί κανόνες από τα στελέχη που κατηγορούνται για απιστία.
Αυτή η γνωμοδότηση ουσιαστικά θα «κλειδώνει» και το αποτέλεσμα της προκαταρκτικής εξέτασης αφού, όπως χαρακτηριστικά είπε στη Βουλή ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Χρίστος Δήμας, «πρέπει όποιος χορηγεί το δάνειο ή κάνει αναδιάρθρωση ή πωλεί μετοχές του Δημοσίου όπως το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, να έχει την βεβαιότητα ότι αν τηρήσει τους κανόνες, δεν θα έχει προβλήματα».
Τι αναφέρει η τροπολογία
Η τροπολογία με θέμα «‘Εκθεση επιθεωρητών Τράπεζας της Ελλάδος προς τον σκοπό διερεύνησης τραπεζικών υποθέσεων» αναφέρει ότι:
- Κατά τη διενέργεια της προκαταρκτικής εξέτασης για την αξιόποινη πράξη που προβλέπεται στο δεύτερο εδάΦιο της παρ. Ι του άρθρου 390 του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019, Α’ 95), αν η απιστία στρέφεται κατά πιστωτικού ή χρηματοδοτικού ιδρύματος και αφορά σε αναδιάρθρωση ή διαγραφή δανείων, οφειλών ή χρεών, ή στρέφεται κατά του Ταμείου Χρηματοιτιστωτικής Σταθερότητας, η αρμόδια Εισαγγελική Αρχή ζητά από την Τράπεζα της Ελλάδος την πρόταση δύο (2) επιθεωρητών αυτής, οι οποίοι, με βάση τα στοιχεία της δικογραφίας, συντάσσουν έκθεση, με την οποία διαπιστώνεται παράβαση ή μη του κανονιστικού Πλαισίου που διέπει τις συναλλαγές του κάθε Φορέα και η ύπαρξη βέβαιης και οριστικής ζημίας που συνδέεται αιτιωδώς με την τυχόν παράβαση και έχει προκληθεί στην περιουσία του πιοτωτικού ή χρηματοδοτικού ιδρύματος ή του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, όπως αυτή αξιολογείται κατά τον σκοπό του ιδρυτικού του νόμου, καθώς και το ύφος αυτής.
Δήμας: Κίνδυνος να παγώσει η οικονομική δραστηριότητα
Υπερασπιζόμενος την τροπολογία στην Ολομέλεια της Βουλής, ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Χρίστος Δήμας επισήμανε ότι ουσιαστικά, αξιοποιείται η γνώση ειδικών και η ρύθμιση επιτρέπει να διαπιστωθεί με αμερόληπτο τρόπο αν συντρέχει η αντικειμενική υπόσταση της απιστίας.
Όπως τόνισε: «Η άσκηση της ποινικής δίωξης δεν εξαρτάται από υποκειμενικές σταθμίσεις της Εισαγγελικής Αρχής. Καθιερώνεται μία ειδική μορφή πραγματογνωμοσύνης επί περίπλοκων ζητημάτων. Πρέπει όποιος χορηγεί το δάνειο ή κάνει αναδιάρθρωση ή πωλεί μετοχές του Δημοσίου όπως το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, να έχει την βεβαιότητα ότι αν τηρήσει τους κανόνες, δεν θα έχει προβλήματα. Αλλιώς νομίζω ότι όλοι καταλαβαίνουμε ότι τόσο τα δάνεια, οι αναδιαρθρώσεις, η αποεπένδυση από τις τράπεζες θα πάγωναν την οικονομική δραστηριότητα».
Από το υπουργείο Οικονομικών υπενθυμίζουν ότι αντίστοιχη διάταξη είχε ψηφιστεί από το Σώμα της Βουλής με τον Νόμο 4472 το 2017, όπου οριζόταν πάλι ειδική διαδικασία, προβλεπόταν και ειδική γνώμη του εκπροσώπου της Τραπέζης Ελλάδος και υπάρχουν σημαντικές ομοιότητες με τη σημερινή προτεινόμενη ρύθμιση.
