Διαδοχικά είναι τα «χτυπήματα» της Δύσης στον ενεργειακό τομέα της Ρωσίας, με απαγορεύσεις εισαγωγών πετρελαίου από ΗΠΑ και Βρετανία και ένα επιθετικό σχέδιο από την Ευρωπαϊκή Ένωση για μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο. Σε αυτές τις πολεμικές συνθήκες, οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη διατηρούνται σε επίπεδο άνω των 200 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ενώ το πετρέλαιο μπρεντ παραμένει στις υψηλότερες τιμές από το καλοκαίρι του 2008, όταν είχε καταγραφεί το ιστορικό υψηλό του.
Οι χώρες της Δύσης κινούνται στα θέματα της ενέργειας με την επιθετικότητα που επιτρέπει σε κάθε χώρα ο βαθμός εξάρτησής της από τα ρωσικά ενεργειακά προϊόντα. ΗΠΑ και Βρετανία κόβουν εντελώς τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση που χρειάζεται περισσότερο το ρωσικό φυσικό αέριο, αποφεύγει το δραστικό μέτρο της απαγόρευσης εισαγωγών και υιοθετεί πολιτική γρήγορης απεξάρτησης από τη Ρωσία.
Ειδικότερα, από την Ουάσιγκτον, που έχει πολύ χαμηλό βαθμό εξάρτησης από ρωσικό πετρέλαιο (προμηθεύεται μόλις το 3% των αναγκών αργού από τη Ρωσία και συνολικά 8% μαζί με τα πετρελαιοειδή), ανακοινώθηκε πλήρης απαγόρευση εισαγωγών πετρελαίου από τη Ρωσία. Όπως τόνισε ο Αμερικανός πρόεδρος Μπάιντεν, οι Αμερικανοί δεν θα χρηματοδοτήσουν τον πόλεμο του Πούτιν στην Ουκρανία. Από την πλευρά της Βρετανίας, ανακοινώθηκε όχι άμεση παύση εισαγωγών, αλλά σταδιακή παύση μέχρι το τέλος του έτους.
Ωθηση στις τιμές
Η αγορά πετρελαίου αντιδρά με έντονη πίεση των τιμών του αργού, που παραμένουν σταθερά στα υψηλότερα επίπεδα 14 ετών. Μετά τις 6.30 μ.μ., ώρα Ελλάδος, η τιμή του μπρεντ ξεπερνούσε τα 132 δολ. το βαρέλι, με άνοδο της τάξεως του 7% σε σχέση με τη χθεσινή ημέρα. Ο αντιπρόεδρος της Ρωσίας, Αλ. Νόβακ προειδοποίησε ότι η τιμή θα εκτιναχθεί στα 300 δολ., με τις πολιτικές που ακολουθεί η Δύση έναντι της Ρωσίας. Η Goldman Sachs ανέβασε την πρόβλεψή της για τη μέση τιμή φέτος στα 135 δολ. από 98 δολ. το βαρέλι.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε σήμερα ότι θέτει στόχο τον περιορισμό κατά δύο τρίτα της εξάρτησης από το φυσικό αέριο της Ρωσία μέσα στο 2022, με το νέο ενεργειακό σχέδιο RePowerEU, κύρια συνιστώσα του οποίου θα είναι, βραχυπρόθεσμα, η διαφοροποίηση των προμηθευτών, δηλαδή η υποκατάσταση του ρωσικού αερίου από αγωγούς με υγροποιημένο φυσικό αέριο, κυρίως από τις ΗΠΑ και το Κατάρ. Επίσης, προβλέπεται η αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα με πολύ γρήγορη έγκριση των σχετικών επενδυτικών σχεδίων.
Για τον χειμώνα του 2022 τίθεται στόχος να φθάσει στο 90% η πληρότητα των αποθηκευτικών χώρων φυσικού αερίου σε όλες τις χώρες μέλη. Η επίτροπος Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον τόνισε πάντως ότι για τις υπόλοιπες εβδομάδες της φετινής χειμερινής περιόδου η Ευρώπη έχει επαρκή αποθέματα αερίου.
Στήριξη σε πληττόμενους
Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στην ενίσχυση των πολιτών και επιχειρήσεων απέναντι στις μεγάλες αυξήσεις των τιμών της ενέργειας. Για την ενίσχυση των επιχειρήσεων προωθείται ειδικός κανονισμός κρατικών ενισχύσεων, όπως συνέβη και στο πλαίσιο των έκτακτων μέτρων λόγω της υγειονομικής κρίσης. Η Κομισιόν προτείνει για τη χρηματοδότηση των επιδοτήσεων τα κράτη – μέλη να αξιοποιήσουν τα έσοδα από τα δικαιώματα ρύπων, καθώς και την επιβολή φόρου στα υπερκέρδη που έχουν οι μεγάλοι παραγωγοί ΑΠΕ.
Η Ε.Ε. εισάγει το 40% του αερίου που χρειάζεται από τη Ρωσία και το 27% του πετρελαίου. Ο βαθμός συμμετοχής του φυσικού αερίου στο ενεργειακό μείγμα των κρατών διαφοροποιείται. Πλέον εξαρτημένη είναι η Ουγγαρία, με συμμετοχή 25% του ρωσικού αερίου στο ενεργειακό της μείγμα, ενώ υψηλή συμμετοχή έχει και στη Γερμανία 14% (στο γράφημα του CNN με στοιχεία της Eurostat, η συμμετοχή του ρωσικού αερίου απεικονίζεται με έντονο μπλε χρώμα).
Από την πλευρά της Ρωσίας, η «απάντηση» ήλθε από τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, Αλεξάντερ Νόβακ, ο οποίος απείλησε ότι η Ρωσία ενδέχεται να διακόψει την παροχή αερίου στη Γερμανία μέσω του αγωγού Nord Stream 1, του βασικού αγωγού που καταλήγει στη Γερμανία, σε αντίποινα για το γεγονός ότι ο καγκελάριος Σολτς εμποδίζει το έργο του αγωγού Nord Stream 2. Πάντως, η ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου δεν πανικοβλήθηκε. Η τιμή στην Ολλανδία διαμορφωνόταν μετά τις 6.30 μ.μ. στα 205 ευρώ/μεγαβατώρα, υποχωρώντας περίπου 5% σε σχέση με χθες. Βέβαια, η τιμή στα 200 ευρώ δεν παύει να κινείται κοντά στα ιστορικά υψηλά επίπεδα.
