Εν εξελίξει βρίσκεται το ενεργειακό μπρα ντε φερ ανάμεσα στη Ρωσία και στην Ευρώπη, που εντάσσεται στο οικονομικό πόλεμο που έχουν κηρύξει οι δύο πλευρές, με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία. Αμφότερες επιδεικνύουν τη βούληση να τραβήξουν τη διαμάχη στα άκρα, ενώ στην παρούσα φάση-τουλάχιστον- δεν διαφαίνεται η παραμικρή χαραμάδα για «συμβιβασμό». Σ’ αυτή τη σκληρή διελκυστίνδα που ωθεί στα όριά τους Μόσχα και Ευρώπη, μένει να φανεί ποια θα λυγίσει πρώτη…
Με πρόδηλο στόχο να απαντήσει στις κυρώσεις των δυτικών, η Μόσχα παίζει δυνατά το ενεργειακό «χαρτί», καλώντας τους να πληρώσουν σε ρούβλια τις προμήθειες φυσικού αερίου. Σε διαφορετική περίπτωση, αν δηλαδή δεν ικανοποιηθεί ο συγκεκριμένος απαράβατος όρος, το Κρεμλίνο απειλεί ευθέως με κλείσιμο της στρόφιγγας του φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Προς το παρών η Μόσχα δεν έχει αποσαφηνίσει πότε προτίθεται να το πράξει, ωστόσο όλες οι πληροφορίες συγκλίνουν στο εξής: το χρονικό περιθώριο που έχουν οι Ευρωπαίοι, για να αποδεχθούν τη ρωσική απαίτηση, έχει ως ορίζοντα τα τέλη Απριλίου.
Η Ρωσία, πάντως, ήδη στέλνει τα πρώτα προειδοποιητικά μηνύματα προς τις εταιρείες πελάτες της Gazprom σ’ όλη την Ευρώπη. Ο ρωσικός ενεργειακός κολοσσός αιτείται πληρωμές σε ρούβλια για τις προμήθειες φυσικού αερίου, ζητώντας να εφαρμοστεί πλήρως το πρόσφατο διάταγμα Πούτιν, το οποίο μεταξύ άλλων καθορίζει τη διαδικασία πληρωμών.
Ειδικότερα, με βάσει το διάταγμα, το οποίο προτάσσει η Gazprom στα αιτήματα προς τις ενεργειακές εταιρείες, οι ξένοι αγοραστές θα πρέπει να χρησιμοποιούν ειδικούς λογαριασμούς στην τράπεζα Gazprombank για το φυσικό αέριο που εισάγουν. Ο ξένος αγοραστής θα καταθέτει συνάλλαγμα σε έναν ειδικό λογαριασμό, αποκαλούμενο «λογαριασμό Κ».
Εν συνεχεία η Gazprombank θα αγοράζει ρούβλια για λογαριασμό του και θα τα μεταφέρει σε έναν άλλο «ειδικό λογαριασμό Κ». Κατόπιν, η τράπεζα θα μεταφέρει τα ρούβλια από τον «λογαριασμό Κ» του ξένου αγοραστή στους λογαριασμούς της Gazprom. Η Gazprombank μπορεί να ανοίξει τέτοιους λογαριασμούς χωρίς να απαιτείται η παρουσία κάποιου εκπροσώπου του ξένου αγοραστή.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει μια συνολική και κυρίως κοινή απάντηση, υπό τη καθοδήγησή της, χωρίς παρεκκλίσεις και διαφορετικές προσεγγίσεις από χώρα σε χώρα. Επιθυμεί τη δημιουργία ενός ενιαίου μετώπου, το οποίο θα σταθεί συγκροτημένα απέναντι στις ρωσικές αιτιάσεις. Προς αυτή τη κατεύθυνση, λοιπόν, η Κομισιόν απέστειλε μήνυμα προς όλες τις ευρωπαϊκές εταιρείες ενέργειας, να μην αποδεχθούν το ρωσικό αίτημα για πληρωμή σε ρούβλια.
Χθες συνεδρίασε η «task force φυσικού αερίου» της ΕΕ από εκπροσώπους των εθνικών κυβερνήσεων και της βιομηχανίας φυσικού αερίου, με κύριο αντικείμενο τα νέα δεδομένα που έθεσε η Ρωσία. Βρυξέλλες και ευρωπαϊκές κυβερνήσεις βρίσκονται σε ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας, για να καταλήξουν σε κοινή απάντηση προς τη Μόσχα.
Το ελληνικό plan b εάν η Ρωσία κλείσει τη στρόφιγγα
Η Ελλάδα έχει έτοιμο εναλλακτικό πλάνο για να αντιμετωπίσει ακόμη και το κλείσιμο των ενεργειακών στροφίγγων από τη Μόσχα. Αυτό που προτάσσεται ως βασική επιλογή είναι η εισαγωγή έκτακτων φορτίων υγροποιημένου αερίου LNG και η δημιουργία πλωτής δεξαμενής αποθήκευσης, σε συνδυασμό με την ενίσχυση της λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ.
Σ’ ό,τι αφορά στο υγροποιημένο αέριο ανατέθηκε στον ΔΕΣΦΑ να καταθέσει άμεσα τις εκτιμήσεις του, σχετικά με τα πρόσθετα φορτία LNG που θα χρειαστεί η χώρα, προκειμένου να ανταπεξέλθει σε ενδεχόμενο shut down από τη Ρωσία. Επίσης το εναλλακτικό πλάνο προβλέπει την προσθήκη μιας τέταρτης πλωτής δεξαμενής LNG στον τερματικό σταθμό της Ρεβυθούσας, όπου θα μπορούν να μεταφέρονται στα φορτία.
Παράλληλα στην προμετωπίδα του plan b, βρίσκεται και η περίπτωση διατήρησης στρατηγικών αποθεμάτων φυσικού αερίου σε υπόγειες αποθήκες στην Ιταλία. Ο ΔΕΣΦΑ έχει αναλάβει τις σχετικές συζητήσεις με την ιταλική SNAM και εντός των επόμενων ημερών θα ενημερώσει σχετικώς το υπουργείο Ενέργειας.
