Δέκα χρόνια έχουν περάσει από τη μεγάλη προσφυγική κρίση του 2015, που ανήκει πλέον στην ιστορία. Ομως, κάποιοι αναπολούν ακόμη εκείνες τις εποχές, καθώς έβγαλαν πολλά εκατομμύρια ευρώ, "αρμέγοντας" το κράτος.
Πολλοί συνέδεαν τη Σουηδία με πετυχημένα μοντέλα διακυβέρνησης, διαχείρισης πολιτικών και οικονομικών ζητημάτων. Ο τρόπος όμως που διαχειρίστηκε αυτή η χώρα-υπόδειγμα την προσφυγική κρίση του 2015, καταδεικνύει πόσο επιζήμιο είναι να αναθέτεις στον ιδιωτικό τομέα δημόσιες πολιτικές.
Εκμεταλλευόμενος την προσφυγική κρίση του 2015, ο πρώην βουλευτής του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος Jan Emanuel, ο οποίος είανι και διάσημος τηλεαστέρας των ριάλιτι στη Σουηδία, έγινε ο ακριβότερος "εργολάβος προσφύγων": Χρέωνε στο κράτος 10.000 ευρώ τον μήνα για κάθε παιδί που αναλάμβανε την "φροντίδα" του, στέλνοντάς το σε οικογένεια ως φιλοξενούμενο.
Απο τα 10.000 ευρώ η φιλοξενούσα οικογένεια έπαιρνε μόλις 2.100 ευρώ - τ υπόλοιπα 7.900 πήγαιναν στην τσέπη του πρώην βουλευτή.
Την αποκάλυψη κάνει η Σουηδή δημοσιογράφος Κάισα Έκις Έκμαν περιγράφοντας στο Eurobserver πώς η πατρίδα της παραδόθηκε σε εταιρείες που ξεφύτρωσαν, προκειμένου να περιθάλψουν με το αζημίωτο τους κατατρεγμένους πρόσφυγες.
Συνολικά 278 νέες εταιρείες που ειδικεύονταν στη "φροντίδα ασυνόδευτων ανηλίκων" ιδρύθηκαν μόνο το φθινόπωρο του 2015. Οι 41 από αυτές έχουν καταδικασμένους εγκληματίες στα διοικητικά τους συμβούλια, ενώ ορισμένες έχουν δεσμούς με το οργανωμένο έγκλημα.
Εμπορευματοποίηση και ιδιωτικοποίηση
Ήδη από τη δεκαετία του 2000 η Σουηδία είχε αναθέσει το μεγαλύτερο μέρος του τομέα πρόνοιας σε ιδιωτικές εταιρείες. Τώρα, όπως σημειώνει η Έκμαν, η περίπτωση του Emanuel -ενός τηλεοπτικού αστέρα «ριάλιτι»- καταδεικνύει μια ακόμη βαθύτερη στροφή προς την εμπορευματοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών.
«Ένα πρώην αγαπημένο πρόσωπο της προοδευτικής αριστεράς στη Σουηδία μετέτρεψε την προσφυγική κρίση σε εξαιρετικά κερδοφόρα επιχείρηση, αποκαλύπτοντας μια προσέγγιση τύπου «Άγριας Δύσης» στη στέγαση ανθρώπων που είχαν διαφύγει από πολέμους και διώξεις», αναφέρει
Υπενθυμίζεται ότι ενώ η Γερμανία είχε δεχθεί τον μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων στην Ευρώπη το 2015, η Σουηδία δέχθηκε τους περισσότερους αναλογικά με τον πληθυσμό της. Ο συνολικός αριθμός των προσφύγων που έφτασαν στη Σουηδία το 2015 ήταν 162.877, εκ των οποίων οι 70.000 ήταν ανήλικοι. Οι μισοί από αυτούς τους ανηλίκους έφθασαν ασυνόδευτοι.
Τον Νοέμβριο του 2015, η σουηδική κυβέρνηση διέθεσε επιπλέον 1,2 δισ. ευρώ για τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης, ενώ η ΕΕ συνέβαλε με 100 εκατ. ευρώ.
Διάφορα προγράμματα φροντίδας, αποκατάστασης και περίθαλψης προσφύγων ανατέθηκαν σε ιδιωτικές εταιρείας χωρίς κανένα διαγωνισμό. Δεν υπήρχε καμία προβλεπόμενη διαδικασία αναθέσεων, ούτε χρόνος για διαγωνισμούς.
Χρυσωρυχείο
Η πρώτη επιχείρηση του Emanuel ήταν τα λεγόμενα HVB-homes: δομές φροντίδας για άστεγους και φυγάδες ανήλικους.
Η παιδική και νεανική φροντίδα είναι ο τομέας της πρόνοιας όπου η ιδιωτικοποίηση έχει διεισδύσει περισσότερο, λέει η δημοσιογράφος. Το 90% των HVB-homes λειτουργεί από ιδιωτικούς εργολάβους.
Οι δομές του σύντομα επικρίθηκαν για υποστελέχωση. Μία από αυτές υποσχόταν 24ωρη παρουσία προσωπικού, αλλά στην πραγματικότητα ήταν ο ίδιος ο Jan Emanuel, που περνούσε πού και πού για υποτυπώδη έλεγχο, σύμφωνα με την Έκμαν.
Μπίζνες και σκάνδαλα
Ως βουλευτής, είχε αποκτήσει πολύτιμες διασυνδέσεις. Οπως σημειώνει η Σουηδή δημοσιογράφος, γύρω από τον σοσιαλδημοκράτη πρώην πρωθυπουργό Göran Persson είχε δημιουργηθεί ένας ευρύς κύκλος ανθρώπων που ήθελαν να βγάλουν γρήγορα χρήματα.
Ένας από αυτούς ήταν ο Per Nuder, συχνά αποκαλούμενος «ο πιο ακριβοπληρωμένος λομπίστας της Σουηδίας», ο οποίος βοήθησε τον Jan Emanuel να πουλήσει την εταιρεία HVB για 2,2 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 1,2 εκατ. κατέληξαν στον ίδιο τον Nuder.
Η εταιρεία εξελίχθηκε στη συνέχεια στη δεύτερη πιο κερδοφόρα εταιρεία φροντίδας στη Σουηδία.
Η κοινοβουλευτική θητεία του Jan Emanuel ήταν γεμάτη σκάνδαλα. Αποκαλύφθηκε ότι προσπαθούσε να νοικιάσει τα εξοχικά του σε εξωφρενικές τιμές, την ώρα που το κόμμα του έκανε εκστρατεία κατά της αισχροκέρδειας στα ενοίκια.
Λίγο αργότερα αποχώρησε από το σουηδικό κοινοβούλιο, προτιμώντας να συνεχίσει απρόσκοπτα τις εξαιρετικά προσοδοφόρες μπίζνες με την προσφυγική κρίση.
Μέχρι το φθινόπωρο του 2015 είχε γίνει ο ακριβότερος εργολάβος προσφύγων στη χώρα. Τα κέρδη της εταιρείας του... εκατονταπλασιάστηκαν σε μιά χρονιά.
Επόμενος στόχος οι φυλακές
Στη δομή του έξω από την Ουψάλα, όπου φιλοξενούνταν ασυνόδευτοι ανήλικοι πρόσφυγες, τα εγκλήματα φέρονται να ήταν καθημερινά. Σύντομα το κτίριο κάηκε και ένας 16χρονος αιτών άσυλο συνελήφθη.
Το 2021, η Επιθεώρηση Υγείας και Κοινωνικής Φροντίδας έκρινε ότι η κατάσταση είχε ξεπεράσει κάθε όριο και απαγόρευσε στον όμιλό του Hoppetgruppen να δραστηριοποιείται με ανήλικους πρόσφυγες.
Έκτοτε, ο Jan Emanuel εκστρατεύει υπέρ της ιδιωτικοποίησης των φυλακών, ελπίζοντας να είναι από τους πρώτους που θα μπουν σε αυτή την αγορά.
«Καθώς οι ροές προσφύγων μειώνονται, μειώνεται και ο ενθουσιασμός του γι’ αυτούς. Στρέφεται πλέον προς το δεξιό λαϊκιστικό ρεύμα. Συχνός καλεσμένος σε podcast, δηλώνει ότι υπάρχουν πάρα πολλοί μετανάστες και ότι αν δεν μπορούν να προσαρμοστούν, πρέπει να φύγουν».
Πηγή: in.gr, Βαγγέλης Γεωργίου
