Η χρήση φτηνών, αποτυπωμάτων‑drone από τη Ρωσία, που κατασκευάζονται με ξύλο, αφρό ή άλλα απλά υλικά, αποδεικνύεται ότι αποτελεί μία από τις πλέον ανησυχητικές στρατιωτικές εξελίξεις για τη Συμμαχία. Αυτά τα drones δεν επιδιώκουν μόνο καταστροφή με ισχύ, αλλά προκαλούν τα “ορθολογικά όρια” της άμυνας — κυρίως το κόστος της αντιμετώπισης.
Στην Πολωνία καταγράφηκαν δεκάδες εισβολές ρωσικών drones στον εναέριο χώρο της, οι οποίες οδήγησαν σε καταρρίψεις ορισμένων εξ αυτών, αλλά κυρίως αναδείχτηκε ότι η αντίδραση, αν και έγινε, είχε σημαντικές καθυστερήσεις ή αδυναμίες. Το γεγονός αυτό – πέρα από την πρακτική ζημιά – έχει διπλή σημασία: είναι και πολιτικό μήνυμα, αλλά και δοκιμή της ετοιμότητας του ΝΑΤΟ.
Αυτό που υπογραμμίζει το Politico είναι η μεγάλη διαφορά κόστους: ενώ ένα drone μπορεί να κοστίζει λίγες χιλιάδες ευρώ ή δολάρια, το μέσο που χρησιμοποιείται για να το αντιμετωπίσει —όπως πύραυλοι μεγάλης εμβέλειας ή αεροπλάνα υψηλού κόστους— ξεπερνά κατά πολύ την τιμή του επιτιθέμενου μέσου. Αυτή η αναντιστοιχία δεν είναι βιώσιμη. Εάν κάθε “φτηνή απειλή” αντιμετωπίζεται με “πολυδάπανες λύσεις”, το βάρος στις χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ θα γίνει εντός ορίων εξαντλητικής οικονομικής πίεσης.
Το άρθρο επισημαίνει πως πολλά κράτη–μέλη δεν έχουν εγκαταστήσει ή αναπτύξει ακόμη συστήματα που να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά σε κυμάτια μικρών drones που λειτουργούν αυτόνομα ή ημι‑αυτόνομα. Η τεχνολογία εξελίσσεται ταχύτατα (όσο αφορά drones: αυτονομία, αντοχή, stealth δυνατότητες), αλλά οι διαδικασίες αγοράς, ανάπτυξης και έγκρισης νέου εξοπλισμού στην εποχή του ΝΑΤΟ παραμένουν βραδυκίνητες.
Η εμπειρία της Ουκρανίας είναι κρίσιμη: εκεί η χρήση φθηνών drones και αντίμετρων έχει διδάξει ότι η πολυεπίπεδη άμυνα — συμπεριλαμβανομένων μικρότερων και φθηνών λύσεων, ηλεκτρονικών συστημάτων, αντι-drones — μπορεί να φέρει υψηλά ποσοστά επιτυχίας. Το Politico υποστηρίζει ότι το ΝΑΤΟ θα έπρεπε να αντλήσει από αυτή την εμπειρία, να προσαρμοστεί με ταχύτερο ρυθμό, και να μην περιμένει “μεγάλα συμβατικά όπλα” για να απαντήσει σε “μικρές αλλά πολυάριθμες απειλές”.
Η αλλαγή, σύμφωνα με το άρθρο, δεν είναι μόνο θέμα τεχνολογίας ή εξοπλισμού, αλλά και πολιτικής λήψης αποφάσεων. Χρειάζεται να υπάρξει συντονισμός μεταξύ κρατών, ταχύτερες διαδικασίες προμηθειών, μεγαλύτερη συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα για έρευνα / καινοτομία, και σαφής δέσμευση ότι η άμυνα έναντι drones θα γίνει βασική προτεραιότητα — και όχι “περιθωριακή” δραστηριότητα.
