Μεγάλης κλίμακας περικοπές στην Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) και στα κονδύλια από για τη γεωργία, τα οποία θα «μεταγγιστούν» στην άμυνα και στη φύλαξη των συνόρων, περιλαμβάνει η πρόταση της Κομισιόν για τον προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2028-2034.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει την περικοπή 300 εκατ.ευρώ στα κονδύλια για τη γεωργία, τα οποία θα διοχετευτούν στον πυλώνα της άμυνας, που βρίσκεται πλέον στην προμετωπίδα των προτεραιοτήτων της ΕΕ. Είναι πρόδηλη η αλλαγή κατεύθυνσης που προτείνει η Κομισιόν και με την οποία ταυτίζονται πολλοί στις Βρυξέλλες. Η πλάστιγγα γέρνει υπέρ των αμυντικών δαπανών και προφανώς των βιομηχανιών όπλων, αποδυναμώνοντας αισθητά το «πακέτο» που αφορά τις αγροτικές επιδοτήσεις.
Είναι μια νέα συνθήκη για την οικονομική και πολιτική κατεύθυνση αυτή που προτείνει η Κομισιόν και θεωρείται βέβαιο ότι θα «πυροδοτήσει» έναν νέο και με μεγάλη διάρκεια γύρο διαφωνιών και εσωστρέφειας στην ΕΕ.
Επιβολή νέων φόρων
Η Κομισιόν προτείνει για την επταετία 2028 – 2034 έναν προϋπολογισμό «μαμούθ» ύψους 2 τρισ. ευρώ, υψηλότερο κατά 900 δισ.ευρώ σε σχέση με τον προηγούμενο επταετή προϋπολογισμό. Για τη... χρηματοδότηση του τεράστιου αυτού πακέτου, η Κομισιόν προτείνει-μεταξύ άλλων- την αύξηση των ίδιων πόρων της ΕΕ με νέες πηγές εσόδων, όπως είναι η επιβολή νέων φόρων. Συγκεκριμένα προτείνει ειδικό φόρο κατανάλωσης στον καπνό, Εταιρικό Πόρο για την Ευρώπη (CORE) και φόρους στα ηλεκτρονικά απόβλητα και το ηλεκτρονικό εμπόριο
Οι πέντε πυλώνες του προϋπολογισμού - Νέο Ταμείο Ανταγωνιστικότητας
Η Επιτροπή προτείνει πέντε βασικούς τομείς δαπανών, όπου μεταξύ άλλων βρίσκεται και η δημιουργία ενός νέο Ταμείο Ανταγωνιστικότητας και ενός ειδικού μηχανισμού αντιμετώπισης κρίσεων.
Πρώτον, την επένδυση σε ανθρώπους, κράτη μέλη και περιφέρειες. Τα Εθνικά και Περιφερειακά Σχέδια Εταιρικής Σχέσης με 865 δισεκατομμύρια ευρώ αποτελούν το θεμέλιο για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις. Στον πυρήνα τους παραμένουν η συνοχή και η γεωργία. Είναι οι κεντρικοί πυλώνες της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και των επενδύσεων στο ευρωπαϊκό μοντέλο. «Διασφαλίζουμε περισσότερα από 300 δισεκατομμύρια ευρώ για τη στήριξη του εισοδήματος των αγροτών και των αλιέων», δήλωσε η Φον ντερ Λάιεν.
Στον τομέα της Συνοχής, η Επιτροπή προτείνει τουλάχιστον 218 δισ. ευρώ, διασφαλίζοντας τις λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές.
Επίσης, η Επιτροπή τριπλασιάζει τις επενδύσεις στη μετανάστευση και τη διαχείριση των συνόρων. «Τα σύνορα της Ευρώπης αποτελούν κοινή ευθύνη», τόνισε η Πρόεδρος της Επιτροπής. Παράλληλα, η Επιτροπή προτείνει τριπλασιασμό του Ταμείου Αλληλεγγύης για τις φυσικές καταστροφές. Το Erasmus+, αυξάνεται κατά 50%.
Δεύτερον, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης. Η Επιτροπή προτείνει ένα Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανταγωνιστικότητας με σχεδόν 410 δισ.ευρώ. «Είναι ζωτικής σημασίας να υποστηριχθούν οι στρατηγικές τεχνολογίες του αύριο», είπε η Πρόεδρος της Επιτροπής. Αυτό το Ταμείο Ανταγωνιστικότητας περιλαμβάνει διπλασιασμό του προγράμματος «Horizon Europe», του εμβληματικού για την καινοτομία.
Τρίτον, την οικοδόμηση μιας Ένωσης που προστατεύει. Η Επιτροπή προτείνει 131 δισεκατομμύρια ευρώ για το σκέλος 'Αμυνας και Διαστήματος στο πλαίσιο του Ταμείου Ανταγωνιστικότητας. «Αυτό είναι 5 φορές μεγαλύτερο από αυτό που έχουμε σήμερα, γιατί η ασφάλεια αποτελεί κορυφαία ανησυχία για τους πολίτες και τις κυβερνήσεις», είπε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Τέταρτον, μια ισχυρότερη Ευρώπη στον κόσμο. Η Επιτροπή προτείνει 200 δισ. ευρώ για το Παγκόσμιο Ευρωπαϊκό Μέσο. Πρόκειται για αύξηση 75% που αντιστοιχεί στις ευθύνες της ΕΕ απέναντι στον κόσμο - αφορά την ανθρωπιστική βοήθεια, τις στρατηγικές συνεργασίες και τη Διεύρυνση της ΕΕ. «Η Διεύρυνση είναι βασική προτεραιότητα και όχι απλώς ένας πολιτικός στόχος. Είναι μια στρατηγική επένδυση στη σταθερότητα και την ευημερία της Ευρώπης. Γι' αυτό ανοίγουμε ολόκληρη την εργαλειοθήκη της Παγκόσμιας Ευρώπης στις υποψήφιες χώρες - όχι μόνο τεχνική βοήθεια αλλά και υποστήριξη για μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις», δήλωσε η Φον ντερ Λάιεν.
Επιπλέον, η Επιτροπή προτείνει να διατεθούν 100 δισ. ευρώ για την Ουκρανία, διπλασιάζοντας το μέσο για τη «Διευκόλυνση για την Ουκρανία», προκειμένου να υποστηριχθεί η ανάκαμψη και η πορεία της χώρας προς την ένταξη στην ΕΕ.
Πέμπτον, η Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία ενός ειδικού μηχανισμού αντιμετώπισης κρίσεων, ύψους έως 400 δισ. ευρώ. Όπως είπε η Πρόεδρος της Επιτροπής, «οι κρίσεις δεν αποτελούν πλέον την εξαίρεση, αλλά τον κανόνα. Και έχουμε πάρει τα μαθήματά μας. Όταν συμβεί ένα μεγάλο σοκ, η ΕΕ θα είναι σε θέση να δράσει γρήγορα και με δύναμη».
Ο προϋπολογισμός της ΕΕ χρηματοδοτείται κυρίως από εθνικές συνεισφορές, με τα πιο εύρωστα οικονομικά κράτη, όπως η Γερμανία και η Ολλανδία, να καλούνται να καλύψουν μεγάλο μέρος του κόστους.
Η ανακοίνωση της πρότασης ενεργοποιεί μια μακρά και περίπλοκη θεσμική διαδικασία, κατά την οποία το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ θα κληθούν να τοποθετηθούν. Για την τελική έγκριση απαιτείται ομοφωνία από όλα τα κράτη-μέλη, ενώ η συμφωνία πρέπει να ολοκληρωθεί έως τα τέλη του 2027.
