Η Τουρκία φαίνεται να κάνει βήματα προς την απομάκρυνση του ρωσικού αντιαεροπορικού συστήματος S-400, το οποίο αποτέλεσε την αιτία αποκλεισμού της από το πρόγραμμα των αμερικανικών μαχητικών F-35, καθώς κορυφαίος σύμμαχος του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δηλώνει ότι η πολυετής κρίση μπορεί να λυθεί μέσα στους επόμενους μήνες.
Παρότι η Άγκυρα δεν χρησιμοποιεί επιχειρησιακά το ρωσικό σύστημα, εξακολουθεί να διαθέτει τους πυραύλους, τα ραντάρ και τον συνοδευτικό εξοπλισμό, σύμφωνα με το Bloomberg.
Ο Τομ Μπάρακ, πρέσβης των ΗΠΑ στην Τουρκία και στενός σύμμαχος του Τραμπ, δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου στο Άμπου Ντάμπι ότι «τα ζητήματα θα επιλυθούν τους επόμενους τέσσερις έως έξι μήνες». Όταν ρωτήθηκε αν η Τουρκία βρίσκεται κοντά στο να απαλλαγεί από το σύστημα S-400, απάντησε ξεκάθαρα: «ναι».
Η απομάκρυνση των S-400 θα αποτελούσε καθοριστικό βήμα για την επαναπροσέγγιση ΗΠΑ–Τουρκίας. Το θέμα συζητήθηκε και στη συνάντηση Τραμπ–Ερντογάν στον Λευκό Οίκο τον Σεπτέμβριο, με τον Αμερικανό πρόεδρο να αφήνει τότε ανοιχτό το ενδεχόμενο επανένταξης της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35, λέγοντας ότι ο Τούρκος πρόεδρος «θα κάνει κάτι για εμάς».
Το ιστορικό της κρίσης
Η αγορά των S-400 από τη Ρωσία πριν από περίπου μία δεκαετία προκάλεσε σοβαρή ρήξη στις σχέσεις Άγκυρας–Ουάσινγκτον. Οι ΗΠΑ θεώρησαν ότι το ρωσικό σύστημα αποτελούσε απειλή για τη μυστικότητα και την τεχνολογική ακεραιότητα των F-35.
Ως αποτέλεσμα:
-
η Τουρκία αποβλήθηκε από το πρόγραμμα συμπαραγωγής των F-35,
-
επιβλήθηκαν κυρώσεις CAATSA σε τουρκικές αμυντικές εταιρείες,
-
η διμερής συνεργασία οδηγήθηκε στο χαμηλότερο σημείο εδώ και δεκαετίες.
Η Τουρκία επέμεινε ότι θα λάβει μέτρα για να περιορίσει τον τεχνικό κίνδυνο και υποστήριξε ότι δεν θα εντάξει τους S-400 στη νατοϊκή αρχιτεκτονική της άμυνας. Ωστόσο, το σύστημα παρέμενε «αγκάθι» στις σχέσεις με τις ΗΠΑ.
Γιατί τώρα; Οι γεωπολιτικές ισορροπίες
Η επόμενη περίοδος θεωρείται κρίσιμη, καθώς ΗΠΑ και Τουρκία διαθέτουν τους δύο μεγαλύτερους στρατούς του ΝΑΤΟ και έχουν ισχυρό κίνητρο να αποκαταστήσουν τη συνεργασία τους.
Την ίδια στιγμή, η Άγκυρα προσπαθεί να διατηρήσει ισορροπημένες σχέσεις και με τη Ρωσία, σημαντικό προμηθευτή φυσικού αερίου και πετρελαίου για την τουρκική οικονομία των 1,5 τρισ. δολαρίων.
Αν οι εξελίξεις επιβεβαιώσουν τις δηλώσεις Μπάρακ, η απομάκρυνση των S-400 θα μπορούσε να αποτελέσει το πιο σημαντικό βήμα αποκλιμάκωσης της τελευταίας δεκαετίας και ίσως να ανοίξει ξανά τον δρόμο της Τουρκίας προς τα F-35.
