Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για τα βήματα που πραγματοποιούν η Ελλάδα, η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Μολδαβία και η Ουκρανία με στόχο την ενίσχυση της ενεργειακής τους ασφάλειας, μέσα από την υλοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου, ενός έργου στρατηγικής σημασίας για τη διαφοροποίηση των πηγών και διαδρομών ενέργειας στην Ευρώπη.
Ο υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ, Κρις Ράιτ, δήλωσε ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι έτοιμες και ικανές να προμηθεύσουν οικονομικά προσιτό, αξιόπιστο και ασφαλές αμερικανικό LNG στους συμμάχους μας στην Ευρώπη», επισημαίνοντας πως η ενεργειακή συνεργασία είναι «ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για τη Δύση να αποδυναμώσει την πολεμική μηχανή της Ρωσίας».
Νέα συμφωνία για τον Κάθετο Διάδρομο
Η δήλωση του κ. Ράιτ ήρθε με αφορμή τη συμφωνία των Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Φυσικού Αερίου (TSOs) των πέντε χωρών, που υπεγράφη χθες στην Αθήνα στο πλαίσιο της Υπουργικής Συνάντησης της Πρωτοβουλίας για τη Διατλαντική Ενεργειακή Συνεργασία (P-TEC).
Οι εταιρείες ΔΕΣΦΑ (Ελλάδα), Bulgartransgaz (Βουλγαρία), Transgaz (Ρουμανία), Vestmoldtransgaz (Μολδαβία) και Gas TSO of Ukraine (Ουκρανία), μαζί με τον ICGB, τον ανεξάρτητο διαχειριστή του αγωγού Ελλάδας-Βουλγαρίας, υπέγραψαν κοινή επιστολή προς τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές, ζητώντας την έγκριση για την έναρξη δύο νέων διασυνοριακών προϊόντων μεταφοράς φυσικού αερίου: Route 2 και Route 3.
Τα νέα αυτά δίκτυα θα διευκολύνουν τη μεταφορά LNG από την Ελλάδα προς την Ουκρανία, μέσω της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας και της Μολδαβίας, αξιοποιώντας τόσο τις υπάρχουσες όσο και τις νέες υποδομές φυσικού αερίου.
Κίνητρα και στρατηγική σημασία
Οι Διαχειριστές προτείνουν σημαντικές εκπτώσεις 25% έως 50% στα τέλη διασύνδεσης, ώστε να ενθαρρυνθεί η χρήση των νέων διαδρομών από την αγορά και να εξασφαλιστεί ανταγωνιστική πρόσβαση σε διαφοροποιημένες πηγές φυσικού αερίου.
Η κίνηση αυτή έρχεται σε πλήρη ευθυγράμμιση με τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο και ενίσχυση της περιφερειακής ασφάλειας εφοδιασμού.
Το Route 2 ξεκινά από το σημείο διασύνδεσης Αμφιτρίτης στο ελληνικό δίκτυο του ΔΕΣΦΑ και διασχίζει τον διασυνδετήριο αγωγό Ελλάδας–Βουλγαρίας (ICGB) μέσω του Διαδρόμου Trans-Balkan, ενώ το Route 3 συνδέεται με τον αγωγό TAP, ακολουθώντας την ίδια διαδρομή.
Δηλώσεις και προοπτικές
Η CEO του ΔΕΣΦΑ, Maria Rita Galli, τόνισε ότι η πρωτοβουλία «ενισχύει τη θέση της Ελλάδας ως βασικής ενεργειακής πύλης στην Ευρώπη», αξιοποιώντας πλήρως τις υποδομές LNG της Ρεβυθούσσας και της Αλεξανδρούπολης.
«Η στενή συνεργασία μεταξύ των Διαχειριστών αντικατοπτρίζει τη δέσμευσή μας για μια πιο ανθεκτική, διασυνδεδεμένη και ανταγωνιστική ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά», πρόσθεσε.
Από την πλευρά τους, οι επικεφαλής του ICGB, Teodora Georgieva και George Satlas, υπογράμμισαν ότι οι νέες διαδρομές «μπορούν να μεταμορφώσουν την αγορά, προσφέροντας ευελιξία και ενεργειακή ανεξαρτησία».
Ο γενικός διευθυντής της Bulgartransgaz, Vladimir Malinov, σημείωσε ότι τα νέα προϊόντα «αποτελούν πράξη αλληλεγγύης προς τον ουκρανικό λαό» και συμβάλλουν στη «διασφάλιση προσιτών ενεργειακών προμηθειών για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη».
Ο επικεφαλής της Transgaz Ρουμανίας, Ion Sterian, υπενθύμισε ότι η χώρα του υποστηρίζει ενεργά τον Κάθετο Διάδρομο από το 2016 και ότι η υλοποίησή του θα αυξήσει τη μεταφορική δυναμικότητα προς την Ουκρανία σε 9,4 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως, διευκολύνοντας τη ροή αμερικανικού LNG μέσω των ελληνικών τερματικών σταθμών.
Τέλος, ο γενικός διευθυντής της Gas TSO of Ukraine, Vladyslav Medvediev, επεσήμανε ότι οι νέες διαδρομές «ενισχύουν τη θέση της Ουκρανίας ως αξιόπιστου εταίρου στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου».
Ελλάδα: Κεντρικός ενεργειακός κόμβος
Με την πρωτοβουλία αυτή, η Ελλάδα ενισχύει τον ρόλο της ως ενεργειακή πύλη της Ευρώπης, αξιοποιώντας τις υποδομές LNG και τους διασυνδετήριους αγωγούς που εξασφαλίζουν ροές από Νότο προς Βορρά.
Ο Κάθετος Διάδρομος Φυσικού Αερίου, σε συνδυασμό με τις νέες επενδύσεις (όπως το FSRU Αλεξανδρούπολης και το υπό σχεδιασμό FSRU στη Διώρυγα Κορίνθου), διαμορφώνει ένα νέο τοπίο ενεργειακής συνεργασίας και ασφάλειας για ολόκληρη τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Συνοψίζοντας, η συμφωνία για τα Route 2 και Route 3 και η στήριξη των ΗΠΑ αποτελούν κομβική εξέλιξη για τη στρατηγική ενεργειακής ανεξαρτησίας της Ευρώπης.
Η συνεργασία Ελλάδας–Βουλγαρίας–Ρουμανίας–Μολδαβίας–Ουκρανίας δείχνει ότι η ενέργεια μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός ασφάλειας, σταθερότητας και ανάπτυξης, σε μια περίοδο μεγάλων γεωπολιτικών προκλήσεων.
