Σε μια αγορά ακινήτων με διαφορετικά χαρακτηριστικά σε σχέση με πέντε ή δέκα χρόνια πριν, θα αναζητήσουν το πρώτο φοιτητικό τους σπίτι οι φοιτήτριες και οι φοιτητές, που θα πετύχουν την εισαγωγή τους σε κάποιο από τα τρία πανεπιστήμια της Θεσσαλονίκης (Αριστοτέλειο, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος).
Τα διαμερίσματα στο ιστορικό κέντρο της πόλης, η οποία φιλοξενεί περίπου 110.000-120.000 φοιτητές και σπουδαστές, παραμένουν μεν περιζήτητα, αλλά ταυτόχρονα έχουν γίνει πλέον πολύ δυσεύρετα και συγκριτικά ακριβά, δείχνοντας στους νεαρούς ενοικιαστές τον δρόμο προς τα προάστια.
Όπως εξηγούν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ μεσίτες της πόλης, η ανεπάρκεια -έως έλλειψη- διαθέσιμων διαμερισμάτων για φοιτητική κατοικία στο κέντρο της πόλης είναι απόρροια διάφορων παραγόντων. Μεταξύ άλλων οφείλεται στη διάθεση των ακινήτων αυτών για βραχυχρόνια μίσθωση, αλλά και στο γεγονός ότι κάτοικοι ακριβών προαστίων της πόλης (π.χ., Πανόραμα), έχουν αρχίσει ν' αφήνουν τα σπίτια τους εκεί, για να μετακομίσουν στο κέντρο, ώστε να μειώσουν το κόστος διαβίωσής τους και τις δαπάνες μετακίνησης.
Παράλληλα, παρατηρούν άλλοι εκπρόσωποι του κτηματομεσιτικού κλάδου, το ιστορικό κέντρο της πόλης φαίνεται ότι αποκτά σταδιακά πιο εμπορικό και επιχειρηματικό χαρακτήρα, με αποτέλεσμα η διάθεση ακινήτων σε φοιτητές να είναι πλέον πιο ασύμφορη τόσο για τους ίδιους, όσο και για τους ιδιοκτήτες.
Ως αποτέλεσμα, φοιτήτριες και φοιτητές από άλλες περιοχές της Ελλάδας καλούνται να αναζητήσουν σπίτια εκτός ιστορικού κέντρου -όπου βρίσκονται και τα δύο από τα τρία πανεπιστήμια της πόλης- προκειμένου να πετύχουν καλύτερες τιμές.
Τα μισθώματα συνολικά στο πολεοδομικό συγκρότημα υπολογίζεται ότι είναι φέτος υψηλότερα σε σχέση με πέρυσι (με τις αυξήσεις να ξεκινούν από 10%), αν και σε πολλές περιπτώσεις αφορούν ένα «διαφορετικό προϊόν»: διαμερίσματα με αναβαθμισμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά, σε σχέση με λίγα χρόνια πριν, καθώς οι πλατφόρμες τύπου AirBnB «δημιούργησαν» μια νέα γενιά ανακαινισμένων και επιπλωμένων σπιτιών, πολλά από τα οποία επιστρέφουν στη μακροχρόνια μίσθωση.
Επιπλέον, πληθαίνουν οι ιδιωτικές φοιτητικές εστίες στη Θεσσαλονίκη, που σήμερα υπολογίζεται ότι προσφέρουν περίπου 400-500 δωμάτια, με δεκάδες νέες κλίνες να προστίθενται προσεχώς στο δυναμικό τους, ενώ οι φοιτήτριες και οι φοιτητές που πληρούν τα εισοδηματικά και κοινωνικά κριτήρια μπορούν να διερευνήσουν και την επιλογή των φοιτητικών εστιών των πανεπιστημίων (1.500 κλίνες στο ΑΠΘ και περίπου 200 στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας).
Παρότι τα περισσότερα συμβόλαια για μισθώσεις αναμένεται να υπογραφούν μετά την ανακοίνωση των βάσεων εισαγωγής στα πανεπιστήμια, οι κρούσεις στα μεσιτικά γραφεία ή απευθείας προς ιδιώτες, έχουν ήδη ξεκινήσει.
Σπίτια στα προάστια
«Υπάρχει ήδη πολύ μεγάλη ζήτηση για κατοικίες από φοιτητές, αλλά το μεγάλο κύμα αναμένεται αμέσως μετά την ανακοίνωση των βάσεων. Πάντως, αυτή τη στιγμή κάθε μεσιτικό γραφείο στη Θεσσαλονίκη έχει μέχρι και 20 πελάτες σε αναμονή, όχι μόνο από φοιτητές, αλλά ιδίως από φοιτητές και ήδη γίνονται συμβόλαια.
Οι ζητήσεις αφορούν κυρίως σπίτια στο ιστορικό κέντρο, όπου όμως δεν υπάρχουν παρά ελάχιστα διαθέσιμα, ιδίως κοντά στο πανεπιστήμιο. Πολλές φορές η εικόνα που έχουν γονείς και φοιτητές από άλλες περιοχές για τις τιμές των σπιτιών στο κέντρο της Θεσσαλονίκης είναι εντελώς λανθασμένη. Μπορεί για παράδειγμα να ζητούν από τον μεσίτη να τους βρει μια γκαρσονιέρα πρόσφατα ανακαινισμένη και με φυσικό αέριο στο ιστορικό κέντρο προς 250 ευρώ. Κάτι τέτοιο πολύ δύσκολα θα βρεθεί» υπογραμμίζει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αστικών Συμβάσεων Θεσσαλονίκης (ΣΜΑΣΘ), Άγγελος Πασαλίδης.
Αντίθετα, παρατηρεί, σε περιοχές δυτικά, όπως οι Αμπελόκηποι-Επτάλοφος, η Νεάπολη, η Πολίχνη και οι Συκιές, από όπου υπάρχει πρόσβαση στα πανεπιστήμια με λεωφορείο, μπορούν να βρεθούν σπίτια με τα ζητούμενα χαρακτηριστικά σε χαμηλό κόστος. Για παράδειγμα, σημειώνει, ένα διαμέρισμα 70 τετραγωνικών, που στο κέντρο (αν βρεθεί) ενοικιάζεται -με ακριβώς τα ίδια χαρακτηριστικά- προς 400 ή 450 ευρώ τον μήνα, στη Νεάπολη στοιχίζει γύρω στα 250 ευρώ.
Έχουν αντιληφθεί οι υποψήφιοι ενοικιαστές και ενοικιάστριες ότι φοιτητική στέγη στο κέντρο δύσκολα θα βρεθεί; «Στην αρχή, όταν ακούσουν "δεν υπάρχει διαμέρισμα όπως το θέλετε στο κέντρο", πολλοί γονείς και φοιτητές αλλάζουν μεσίτη. Αφού όμως κάνουν μια γύρα, αντιλαμβάνονται ότι η κατάσταση όντως είναι έτσι. Γιατί δεν υπάρχουν σπίτια στο κέντρο; Αφενός, έχουμε την τάση η βραχυχρόνια μίσθωση να επικεντρώνεται περιοχικά στο ιστορικό κέντρο και το παραλιακό μέτωπο. Αφετέρου, πολλοί από όσους είχαν κατοικία στο Πανόραμα την "παράτησαν" λόγω κόστους συντήρησης και μετακόμισαν σε σπίτια στο κέντρο, με αποτέλεσμα να έχουν λιγοστέψει ακόμη περισσότερο τα διαμερίσματα προς ενοικίαση» εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕο κ.Πασαλίδης.
«Υπάρχουν βέβαια κάποια πολυτελώς ανακαινισμένα διαμερίσματα, 50-60 τετραγωνικών στο ιστορικό κέντρο, που οι ιδιοκτήτες τα διαθέτουν προς μίσθωση σε τιμή 10-15 ευρώ/τμ, μιλάμε δηλαδή για ένα ακίνητο 50 τμ, που μπορεί να φτάσει να ενοικιάζεται 750 ευρώ τον μήνα. Αυτά τα ακίνητα, παρότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν ελάχιστες διαθέσιμες κατοικίες στο κέντρο, μένουν στα αζήτητα, γι' αυτό και προτείνουμε στους ιδιοκτήτες να ρίξουν τις τιμές, καθώς οι περισσότεροι Έλληνες αδυνατούν ή δυσκολεύονται πλέον να κάνουν τέτοιες υπερβάσεις» σημειώνει ο πρόεδρος του ΣΜΑΣΘ, ο οποίος υποστηρίζει ότι το 80% των διαθέσιμων διαμερισμάτων το διαχειρίζονται μεσίτες, οπότε προτείνει σε όσες και όσους ψάχνουν για φοιτητικό σπίτι ν' απευθύνονται σε μεσιτικά γραφεία, «γιατί αν πάνε πρώτα σε ιδιώτες και δεν βρουν αυτό που θέλουν, υπάρχει κίνδυνος να εξαντληθούν τα καλά σπίτια και από τους μεσίτες». Κατά τον κ. Πασαλίδη, φέτος σημειώνεται αύξηση 10%-15% των μισθωμάτων κατοικιών, σε σχέση με πέρυσι.
Τι πρέπει να προσέχουν γονείς και φοιτητές
Τι πρέπει να προσέχουν φοιτήτριες, φοιτητές και γονείς, που ψάχνουν σπίτι σε μια άλλη πόλη;
«Πρώτον, δεν δίνουμε ποτέ προκαταβολή "στον δρόμο", σε άνθρωπο που δεν γνωρίζουμε πέρα από κάθε αμφιβολία ότι είναι μεσίτης. Κάθε χρόνο τέτοια εποχή εμφανίζονται επιτήδειοι που μαζεύουν προκαταβολές. Την προκαταβολή τη δίνουμε στην έδρα του μεσίτη, στο γραφείο του δηλαδή και ζητάμε πάντα την κάρτα του.
Δεύτερον, φροντίζουμε να μην περνούν πολλές ημέρες ανάμεσα στην προκαταβολή και την υπογραφή μισθωτηρίου. Το μισθωτήριο πρέπει να υπογράφεται, αν όχι αυθημερόν, κατά προτίμηση εντός μίας ή δύο ημερών από την προκαταβολή.
Τρίτον, διαβάζουμε πάντα με μεγάλη προσοχή τους όρους του συμβολαίου, ιδίως αν δεν μεσολαβεί μεσίτης. Κι αυτό διότι ο ιδιοκτήτης μπορεί να βάλει όρους για δυσανάλογες προσαυξήσεις ανά έτος, κάτι που βλέπουμε πολύ συχνά.
Και τέταρτον, όταν νοικιάζουμε επιπλωμένο σπίτι, ελέγχουμε όλες τις ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, ώστε να είμαστε σίγουροι ότι λειτουργούν κανονικά και δεν θα βρεθούμε προ δυσάρεστων εκπλήξεων» καταλήγει ο κ. Πασαλίδης.
Εξοικονόμηση κόστους στα προάστια
«Υπάρχουν κάποια -πολύ λίγα- διαθέσιμα ακίνητα στο κέντρο, σε τιμές που φτάνουν έως και στα 450-500 ευρώ για μια επιπλωμένη γκαρσονιέρα, ενώ στα προάστια, π.χ., ανατολικά, μια επιπλωμένη γκαρσονιέρα ενοικιάζεται στα 250-300 ευρώ κι ένα δυάρι προς 350-450 ευρώ. Σταδιακά γονείς και φοιτητές αρχίζουν να καταλαβαίνουν ότι είναι δύσκολο να νοικιάσουν ένα ακίνητο δίπλα στο πανεπιστήμιο, αυτό δεν συμβαίνει σε καμία ανεπτυγμένη χώρα του κόσμου. Το κέντρο μιας πόλης στις ανεπτυγμένες χώρες είναι συνήθως επιχειρηματικό και εμπορικό, στη Θεσσαλονίκη ήταν φοιτητικό επί πολύ καιρό, αυτό έχει αρχίσει να αλλάζει, καθώς το κέντρο ανακτά τον ρόλο που πρέπει να έχει...
Όσοι αναζητούν σπίτι και δεν το έχουν ακόμη αντιληφθεί αυτό, το συνειδητοποιούν πολύ γρήγορα, μετά από μία ή δύο μέρες αναζήτησης, πολύ λίγοι μπορούν να μείνουν στο κέντρο, έτσι ψάχνουν τώρα σε περιοχές όπως η Τούμπα, η Παπάφη, η περιοχή γύρω από το Ιπποκράτειο, που δεν είναι δίπλα στα πανεπιστήμια, αλλά έχουν εύκολη πρόσβαση σε αυτά» τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Τιμών και Εκτίμησης Ακινήτων, Κώστας Γεωργάκος.
Κατά τον κ. Γεωργάκο, κάτι που έχει αλλάξει σημαντικά στην περίοδο της κρίσης και της βραχυχρόνιας μίσθωσης, ως προς την αγορά ακινήτων της Θεσσαλονίκης, είναι ότι πλέον έχει δημιουργηθεί σημαντικός αριθμός πρόσφατα ανακαινισμένων και επιπλωμένων ακινήτων στα προάστια.
«Πολλοί ιδιοκτήτες προέβησαν σε ανακαινίσεις διαμερισμάτων, για να τα διαθέτουν σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης. Φέτος ήταν η πρώτη πληρωμή φόρου από τη βραχυχρόνια μίσθωση και αυτό -μεταξύ άλλων παραγόντων- φαίνεται ότι επέδρασε στο να έχουμε επιστροφή πολλών ακινήτων στη μακροχρόνια μίσθωση...
Στην ουσία λοιπόν, ενώ μιλάμε για μια αύξηση των μισθωμάτων φέτος, η οποία κυμαίνεται σε σχέση με πέρυσι από 10% έως και 30% σε κάποιες περιπτώσεις για το σύνολο της Θεσσαλονίκης, στην πραγματικότητα το ακίνητο που νοικιάζουν σήμερα οι φοιτητές είναι συχνά ένα εντελώς διαφορετικό προϊόν, σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν. Γιατί; Διότι ενώ παλιά μπορεί να νοίκιαζαν ένα παλιό σπίτι χωρίς έπιπλα, πλέον νοικιάζουν ένα ανακαινισμένο και επιπλωμένο κι αυτό αποτελεί μεγάλο όφελος.
Πχ, οι πόρτες και τα παράθυρα είναι καινούργια, έχουν θερμομόνωση, οπότε μειώνονται οι δαπάνες θέρμανσης και ψύξης. Επιπλέον, τα διαμερίσματα αυτά είναι επιπλωμένα και εξοπλισμένα, άρα γονείς και φοιτητές δεν χρειάζεται να καταβάλλουν το κόστος των περίπου 3.000-5.000 ευρώ για έπιπλα και συσκευές, συνεπώς πληρώνουν για ένα διαφορετικό, αναβαθμισμένο προϊόν» επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Τιμών και Εκτίμησης Ακινήτων.
Ο κ. Γεωργάκος παρατηρεί ακόμη ότι οι ζητήσεις και οι υπογραφές συμβολαίων έχουν ήδη ξεκινήσει και διατυπώνει την εκτίμηση ότι θα αυξηθούν όταν ανακοινωθούν οι βάσεις αλλά σε κάποιες περιπτώσεις και καθώς πλησιάζουμε την έναρξη των εγγραφών στα πανεπιστήμια. «Ενώ παλαιότερα η ζήτηση ξεκινούσε με το που τελείωνε κάποιος τις πανελλαδικές εξετάσεις και πίστευε ότι έχει πάει καλά και άρα θα περάσει στο πανεπιστήμιο, αυτό έχει αλλάξει.
Τώρα πολλοί γονείς μπαίνουν στη διαδικασία ενοικίασης ακινήτου όσο πιο κοντά γίνεται στην έναρξη του ακαδημαϊκού έτους, ώστε να μην πληρώνουν δύο και τρεις μήνες ενοίκια πριν ξεκινήσουν τα μαθήματα» υπογραμμίζει και συμπληρώνει ότι αλλαγές προκαλεί στην αγορά και την αναζήτηση κατοικίας και η ύπαρξη των ιδιωτικών φοιτητικών εστιών, που σταδιακά αναπτύσσονται.
Ιδιωτικές φοιτητικές εστίες: Όλα σε ένα «πακέτο»
Παρότι πολύ διαδεδομένες στις φοιτητουτοπόλεις του εξωτερικού επί δεκαετίες, οι ιδιωτικές φοιτητικές εστίες συχνά δεν είναι η πρώτη επιλογή που έρχεται στο μυαλό των γονιών οι οποίοι αναζητούν στέγη στη Θεσσαλονίκη για τα παιδιά τους. Παρόλα αυτά υπολογίζεται πως οι ιδιωτικές φοιτητικές εστίες ήδη προσφέρουν στην πόλη περίπου 400-500 δωμάτια, όπως επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πολιτικός μηχανικός Χρήστος Τραμπούκης, διευθύνων σύμβουλος της Oikotrust, η οποία ξεκίνησε το 1999 ως η πρώτη εταιρεία του είδους στην Ελλάδα, με 20 δωμάτια στην οδό Κασσάνδρου.
Όπως εξηγεί ο κ. Τραμπούκης, η εταιρεία διαθέτει σήμερα 160 δωμάτια/στούντιο σε τέσσερα κτήρια, όπου μένουν αποκλειστικά φοιτήτριες και φοιτητές, ενώ στο στάδιο της αδειοδότησης βρίσκονται άλλα 100, σε πέμπτο κτήριο, τα οποία αναμένεται να είναι διαθέσιμα τον Σεπτέμβριο του 2020.
H πληρότητα στις ιδιωτικές φοιτητικές εστίες της εταιρείας, οι οποίες βρίσκονται σε ακτίνα 300-500 μέτρων από τα δύο μεγάλα πανεπιστήμια της πόλης, στις οδούς Κασσάνδρου, Αγίας Σοφίας, Λάζου Εξάρχη και Πλάτωνος, είναι συνήθως της τάξης του 90%-95% και οι τιμές κυμαίνονται -σύμφωνα με τον κ. Τραμπούκη- από 300 έως 490 ευρώ, ποσό στο οποίο περιλαμβάνονται όλα τα έξοδα που έχουν τα φοιτητικά σπίτια.
«Ο γονιός ή η φοιτήτρια/φοιτητής δεν πληρώνει τίποτα παραπάνω, αφού -μεταξύ άλλων παροχών- περιλαμβάνονται στο πακέτο τα έξοδα ύδρευσης και θέρμανσης με φυσικό αέριο και ηλιακά, ζεστό νερό όλο το 24ωρο, κοινόχρηστος χώρος με πλυντήρια, στεγνωτήρια, σιδερωτήρια, γυμναστήριο, χώρος διαβάσματος, πρόσβαση στο internet σε κάθε διαμέρισμα και στούντιο κι όλες οι συντηρήσεις και επισκευές, με τη λογική του συστήματος "all in one"» σημειώνει.
«Θεωρώ ότι η ιδιωτική φοιτητική εστία είναι ένα διαφορετικό προϊόν, σε σχέση με το να νοικιάζει κάποιος μόνος του ένα διαμέρισμα, όχι μόνο επειδή όλα τα έξοδα είναι καλυμμένα, αλλά και διότι η φοιτήτρια κι ο φοιτητής βρίσκονται εξαρχής σε ένα κτήριο όπου κατοικούν μόνο φοιτητές, οπότε δημιουργείται εξαρχής μια φοιτητική κοινότητα. Το AirBnB αύξησε τη ζήτηση στις ιδιωτικές φοιτητικές εστίες, γιατί κατέλαβε όλα τα διαμερίσματα στο κέντρο.
Επιπλέον, η ύπαρξη των ιδιωτικών φοιτητικών εστιών έχει αρχίσει να μαθαίνεται, όχι μόνο μέσω όσων έχουν ήδη μείνει εδώ, αλλά και χάρη σε όσους έχουν τη δυνατότητα να πάνε στο εξωτερικό, πχ, μέσω ενός προγράμματος Erasmus, και να γνωρίσουν αυτό το μοντέλο εκτός των συνόρων, με αποτέλεσμα όταν επιστρέφουν στην Ελλάδα να το αναζητούν και εδώ» επισημαίνει ο Χρήστος Τραμπούκης.
Οι ενοικιάσεις διαμερισμάτων για τη νέα φοιτητική χρονιά ξεκινούν τον Ιούνιο και συνεχίζονται για ολόκληρη τη χρονιά. Υπάρχει η δυνατότητα και για ενοικίαση δωματίων για μικρότερα χρονικά διαστήματα, ανάλογα με τη διαθεσιμότητα.
Οι εστίες των πανεπιστημίων
Για τους φοιτητές του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης λειτουργούν τρεις φοιτητικές εστίες στην περιοχή των 40 Εκκλησιών και ένα παράρτημα στο πρώην ξενοδοχείο «Εγνατία» (Λέοντος Σοφού 11). Διοικητικά οι φοιτητικές εστίες ανήκουν στο ΑΠΘ. Έχουν συνολική δυναμικότητα περίπου 1.500 κλινών, ενώ σε αυτές λειτουργεί εστιατόριο που καλύπτει τη σίτιση όλων των δικαιούχων φοιτητών. Σε κάθε φοιτητική εστία λειτουργεί αναγνωστήριο και υπάρχει ασύρματη δικτύωση (WiFi). Στην Α' Φοιτητική Εστία λειτουργεί ακόμη κυλικείο, αίθουσα τελετών και εξωτερικός χώρος αθλοπαιδιών.
Δικαίωμα στέγασης έχουν οι φοιτητές προπτυχιακών ή μεταπτυχιακών σπουδών. Η επιλογή των δικαιούχων γίνεται με κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια. Η παραμονή των δικαιούχων στις εστίες διαρκεί όσο τα έτη σπουδών του σχετικού τμήματος συν δύο έτη (ν+2).
Οι εστίες στεγάζουν και αλλοδαπούς φοιτητές (προπτυχιακούς υπότροφους και μη υπότροφους) καθώς και μεταπτυχιακούς - υποψήφιους διδακτορικούς, ερευνητές καθηγητές προσκεκλημένους Α.Π.Θ. και προγραμμάτων Ευρωπαϊκής Ένωσης (περισσότερα για τα δικαιολογητικά εισδοχής και άλλες πληροφορίες στη διεύθυνση https://www.auth.gr/units/3409
Για τους φοιτητές του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, λειτουργεί φοιτητική εστία στην περιοχή της Νέας Κρήνης (Καλαμαριά) στην διεύθυνση Λυκούδη 4-6. Το πανεπιστήμιο, στο οποίο ανήκει διοικητικά η εστία, παρέχει τη δυνατότητα δωρεάν στέγασης στους δικαιούχους φοιτητές.
Η εστία έχει συνολική δυναμικότητα 202 κλινών, ενώ σε αυτή λειτουργεί αίθουσα υπολογιστών με σύνδεση στο διαδίκτυο, ενώ υπάρχει και ασύρματη δικτύωση (αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες εδώ: https://www.uom.gr/student-care/foithtikh-estia
