Με μια πρόταση που ακόμη και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε θα δυσκολευθεί να απορρίψει, το Παρίσι εισέρχεται στη διεθνή μάχη για το ελληνικό χρέος, ευνοώντας τις ελληνικές θέσεις.
Όπως μεταδίδει η έγκυρη, γερμανική οικονομική εφημερίδα “Handelsblatt”, που πρωτοστατεί το τελευταίο διάστημα στις αποκαλύψεις για τις παρασκηνιακές διεργασίες και διαπραγματεύσεις για την Ελλάδα, η Γαλλία προτείνει τη θέσπιση ενός αυτόματου μηχανισμού επιμήκυνσης του ελληνικού χρέους, ο οποίος θα ενεργοποιείται κάθε φορά που θα υποχωρεί ο ρυθμός ανάπτυξης χαμηλότερα από ένα προκαθορισμένο όριο.
«Η μόνη ελπίδα του Τσίπρα», αναφέρει το ρεπορτάζ της εφημερίδας, «είναι τώρα μια άλλη πρόταση, διατυπωμένη από το νέο πρόεδρο της Γαλλίας Εμμανουέλ Μακρόν και τον υπουργό Οικονομικών, Μπρουνό Λεμέρ. Σύμφωνα με τις πηγές της εφημερίδας, το Παρίσι πρότεινε οι ελαφρύνσεις του ελληνικού χρέους να συνδεθούν με την ανάπτυξη της οικονομίας. Αν η Αθήνα τα πηγαίνει καλά οικονομικά, το χρέος θα αποπληρώνεται κανονικά. Αν όχι, τότε θα επιμηκύνονται οι προθεσμίες αποπληρωμής. Η γερμανική κυβέρνηση όμως βλέπει με σκεπτικισμό και αυτή την πρόταση».
Ελληνικές... ρίζες
Η πρόταση από το Παρίσι έχει έντονο ελληνικό... άρωμα. Ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ο Αλέξης Τσίπρας είχε δημοσιεύσει, τον Φεβρουάριο 2013, άρθρο στην “Monde Diplomatique”, όπου πρότεινε μια λύση για το ελληνικό χρέος κατά τα πρότυπα της Διάσκεψης του Λονδίνου του 1953 για το γερμανικό χρέος:
- «Στην έκτακτη Διάσκεψη που έγινε στο Λονδίνο, 21 χώρες αποφάσισαν να απαλλάξουν τη Γερμανία περίπου από το 60% του συσσωρευμένου ονομαστικού χρέους της. Την διευκόλυναν, επιπλέον, με πενταετές μορατόριουμ στην αποπληρωμή των χρεολυσίων (1953-1958), «ρήτρα ανάπτυξης» στο σταθερό ποσό των έκτοτε ετήσιων πληρωμών και τριακονταετή χρονικό ορίζοντα αποπληρωμής. Η Διάσκεψη του Λονδίνου αντέστρεψε τη λογική της Συνθήκης των Βερσαλλιών και έθεσε τις βάσεις της μεταπολεμικής ανάπτυξης της τότε Δυτικής Γερμανίας», τόνιζε, μεταξύ άλλων, σε εκείνο το άρθρο ο Αλέξης Τσίπρας.
Σημειώνεται ότι η «ρήτρα ανάπτυξης», στην οποία αναφερόταν ο πρωθυπουργός, δεν είχε σημείο αναφοράς το ΑΕΠ, αλλά τα έσοδα της Γερμανίας από εξαγωγές και προέβλεπε ότι οι ετήσιες δαπάνες εξυπηρέτησης του χρέους δεν θα ξεπερνούσαν το 5% της αξίας των εξαγωγών.
Αξίζει να τονισθεί ότι, από τα τρία στοιχεία της λύσης στο πρόβλημα του γερμανικού χρέους, που μνημόνευε στο άρθρο του ο πρωθυπουργός, ήδη έχουν γίνει δεκτά τα δύο, καθώς όλα τα συζητούμενα ως τώρα σενάρια ελάφρυνσης περιλαμβάνουν επέκταση της περιόδου χάριτος (μορατόριουμ) στην αποπληρωμή χρεολυσίων, αλλά και επιμήκυνση της διάρκειας των δανείων (του EFSF, στην παρούσα φάση, με το ΔΝΤ να υποστηρίζει ότι απαιτείται επιμήκυνση όλων των ευρωπαϊκών δανείων).
Πώς «στριμώχνεται» ο Σόιμπλε
Η γαλλική πρόταση φέρνει σε πολύ δύσκολη θέση το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών, για δύο σοβαρούς λόγους, έναν οικονομικό και έναν πολιτικό:
1. Από την οικονομική οπτική, η γαλλική πρόταση «τετραγωνίζει τον κύκλο», συμβιβάζοντας τις άκρως απαισιόδοξες προβλέψεις του ΔΝΤ για την ελληνική οικονομία, με τις πολύ πιο αισιόδοξες της Γερμανίας και των ευρωπαϊκών θεσμών. Αυτή ακριβώς η διαφωνία, όπως φάνηκε από τη «δηλητηριώδη» προχθεσινή αναφορά Σόιμπλε στις προβλέψεις του Ταμείου, είναι και το βασικό πρόβλημα που δεν επιτρέπει να καταλήξουν οι εμπλεκόμενοι στη διαπραγμάτευση δανειστές σε ένα κοινό πλάνο βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, ώστε να μπορέσουν να συμφωνήσουν και στα μέτρα ελάφρυνσης. Η γαλλική πρόταση παρακάμπτει αυτό το πρόβλημα, χωρίς να το λύνει: αν δικαιωθούν οι ευρωπαϊκές προβλέψεις και το ΑΕΠ της Ελλάδας επιτρέπει ως το τέλος του 2060 να χαρακτηρίζεται βιώσιμη η εξυπηρέτηση του χρέους, σύμφωνα με το ετήσιο πλαφόν 15-20% στις σχετικές δαπάνες, δεν θα χρειασθεί να ενεργοποιηθούν πρόσθετα μέτρα ελάφρυνσης (επιμήκυνση). Το αντίθετο θα συμβεί, εάν δικαιωθεί το ΔΝΤ. Με αυτό τον τρόπο, οι αντίθετες προβλέψεις για το ΑΕΠ παύουν να αποτελούν εμπόδιο στην τρέχουσα διαπραγμάτευση. Προς το παρόν, ο Β. Σόιμπλε, πέρα από το να απορρίπτει τις προβλέψεις του Ταμείου, δεν έχει καταθέσει κάποια εποικοδομητική πρόταση συμβιβασμού και αυτό ενισχύει πολιτικά τη γαλλική πρόταση.
2. Από πολιτική άποψη, η γαλλική πρόταση αγγίζει μια πολύ ευαίσθητη «χορδή» για τους Γερμανούς: γιατί δεν είναι πλέον ένας ακροαριστερός ηγέτης αντιπολίτευσης στην Ελλάδα, ο οποίος προτείνει να πάρει η Ελλάδα ό,τι πήρε και η Γερμανία το 1953. Είναι μια νέα κυβέρνηση της Γαλλίας, με την οποία η Άνγκελα Μέρκελ προσπαθεί να δείξει ότι έχει κάθε διάθεση να συνεργασθεί εποικοδομητικά, για να προστατευθεί η ευρωπαϊκή ενοποίηση από τον ακραίο εθνικισμό και λαϊκισμό. Προσπαθεί, μάλιστα, τόσο πολύ, ώστε να δηλώσει η καγκελάριος, στην πρώτη της συνάντηση με τον Μακρόν ότι δεν αποτελεί «ταμπού» η αλλαγή της ευρωπαϊκής Συνθήκης, την οποία απέρριπτε ως τώρα με επιμονή ο Β. Σόιμπλε. Αν η γαλλική πρόταση είναι η τελευταία που θα έχει μείνει στο τραπέζι των συζητήσεων, στις 15 Ιουνίου στο Eurogroup, ή στις 22 Ιουνίου στη Σύνοδο Κορυφής, η Γερμανία θα είναι πολύ δύσκολο να την απορρίψει, χωρίς να κατηγορηθεί για αντιευρωπαϊκή στάση και να προκαλέσει σοβαρή ρωγμή στο γαλλογερμανικό άξονα.
