Για την παροχή φθηνού χρήματος για μεγάλη χρονική περίοδο, μέχρι να επανέλθει και να σταθεροποιηθεί ο πληθωρισμός στο 2%, δεσμεύεται η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με τις αποφάσεις του διοικητικού συμβουλίου που ανακοινώθηκαν σήμερα, οι οποίες όμως έχουν προκαλέσει σφοδρή αντίδραση της γερμανικής πλευράς, με την Κριστίν Λαγκάρντ να επιβεβαιώνει ότι δεν υπήρξε ομοφωνία στην απόφαση που ανακοινώθηκε.
Παρά τις διαφωνίες, που προβλημάτισαν την αγορά συναλλάγματος και προκάλεσαν άνοδο του ευρώ έναντι δολαρίου, οι σημερινές αποφάσεις ευνοούν τις ασθενέστερες και υπερχρεωμένες οικονομίες, όπως η ελληνική, καθώς διασφαλίζουν τη ροή φθηνού χρήματος και το 2022. Οι αποδόσεις όλων των ελληνικών τίτλων υποχωρούν σήμερα, με την απόδοση του 10ετούς ομολόγου να υποχωρεί νωρίτερα ως το 0,664%, σε μικρή απόσταση από το ιστορικό χαμηλό.
Η διοίκηση της ΕΚΤ προσάρμοσε σήμερα την καθοδήγηση που δίνει στις αγορές για τις μελλοντικές κινήσεις της στην πρόσφατη στρατηγική αναθεώρηση της πολιτικής της, όπου ο στόχος για τον πληθωρισμό αυξήθηκε στο 2% και η κεντρική τράπεζα δεσμεύθηκε ότι θα λαμβάνει ισχυρά και επίμονα μέτρα, όταν ο πληθωρισμός κινείται χαμηλότερα από τον στόχο, ενώ θα δείχνει ανοχή σε αποκλίσεις πάνω από το 2%.
Η σημαντικότερη αλλαγή στην καθοδήγηση έρχεται με την φράση στο ανακοινωθέν του συμβουλίου, που οδηγεί, σύμφωνα με τους αναλυτές, σε μια παράταση για μεγάλη περίοδο των εξαιρετικά χαμηλών επιτοκίων:
- «Για την επίτευξη του συμμετρικού του στόχου για πληθωρισμό 2% και σύμφωνα με τη στρατηγική νομισματικής πολιτικής του, το Διοικητικό Συμβούλιο αναμένει ότι τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ θα παραμείνουν στα σημερινά ή χαμηλότερα επίπεδα έως ότου δει τον πληθωρισμό να φθάνει το 2% και κρίνει ότι η πρόοδος στον πυρήνα του πληθωρισμού έχει προχωρήσει αρκετά, ώστε να είναι συμβατός με τον στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα. Αυτό μπορεί επίσης να συνεπάγεται μια μεταβατική περίοδο, κατά την οποία ο πληθωρισμός είναι μετρίως υψηλότερος από τον στόχο».
Με απλά λόγια, τα μηδενικά ή αρνητικά επιτόκια της ΕΚΤ θα διατηρηθούν μέχρι να γίνει απολύτως βέβαιη η διατήρηση του πληθωρισμού στο επίπεδο του 2% ή και λίγο υψηλότερα, κάτι που επιβεβαιώνει τις προσδοκίες των αγορών ότι η πρώτη αύξηση επιτοκίου θα γίνει, το νωρίτερο, στα τέλη του 2023..
Σχετικά με το έκτακτο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων, που μπορεί να φθάσουν έως τα 1,85 τρισ. ευρώ, η ΕΚΤ δεν έλαβε σήμερα αποφάσεις, αφού το θέμα θα συζητηθεί το φθινόπωρο, όμως κατέστησε σαφές ότι οι αγορές θα συνεχισθούν τουλάχιστον έως τον Μάρτιο του 2022 και, σε κάθε περίπτωση μέχρι το Συμβούλιο να κρίνει ότι η κρίση της πανδημίας έχει τελειώσει.
Αυτές οι διατυπώσεις στο ανακοινωθέν διατηρούν ανοικτό το παράθυρο παράτασης του έκτακτου προγράμματος και μετά τον Μάρτιο του 2022, εάν κριθεί από το συμβούλιο ότι δεν έχουν περάσει όλες οι συνέπειες της πανδημίας. Κερδισμένη, σε αυτή την περίπτωση, θα είναι η Ελλάδα, καθώς, εάν τερματισθεί από τον Απρίλιο το έκτακτο πρόγραμμα, δεν θα έχει δικαίωμα συμμετοχής στο τακτικό πρόγραμμα αγοράς ομολόγων, λόγω χαμηλής πιστοληπτικής αξιολόγησης, κάτι που θα προκαλούσε πίεση στο κόστος δανεισμού της χώρας.
Για το τρέχον τρίμηνο, οι αγορές ομολόγων θα συνεχισθούν με τον αυξημένο ρυθμό των 80 δισ. ευρώ το μήνα, ενώ για το μέλλον όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά, αφού το συμβούλιο αναφέρει ότι δεν είναι ανάγκη να εξαντληθούν τα 1,85 τρισ., αλλά και ότι μπορεί να επαναπροσδιορισθεί το ύψος των αγορών, αν αυτό κριθεί απαραίτητο για να επιτευχθούν οι στόχοι της νομισματικής πολιτικής.
Στη συνέντευξη Τύπου, η Κριστίν Λαγκάρντ επιβεβαίωσε, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ότι δεν ήταν ομόφωνη η απόφαση του συμβουλίου για τα επιτόκια, κάτι που «φωτογραφίζει» νέα διαφωνία του Γερμανού κεντρικού τραπεζίτη, Γιενς Βάιντμαν, για τον οποίο υπήρχαν πληροφορίες το τελευταίο διάστημα ότι είχε ενστάσεις στην παράταση των χαμηλών επιτοκίων για μεγάλη περίοδο.
Η κα Λαγκάρντ ρωτήθηκε ποιες απόψεις εξέφρασαν όσοι διαφώνησαν, αλλά απέφυγε να απαντήσει, λέγοντας ότι μπορούν οι ίδιοι να το εξηγήσουν. Έδωσε μάλιστα αρκετά αυστηρή απάντηση σε Γερμανό δημοσιογράφο, ο οποίος παρατήρησε ότι η ΕΚΤ καλύπτει όλα τα ελλείμματα των κρατών στη διάρκεια της πανδημίας με τις αγορές ομολόγων. Όπως είπε, πρέπει να αναρωτηθούν όσοι έχουν τέτοιες ενστάσεις τι θα συνέβαινε στην ευρωπαϊκή οικονομία αν δεν είχε ακολουθήσει η ΕΚΤ αυτή την πολιτική.
Εξίσου αυστηρά, όμως, απάντησε και σε άλλη ερώτηση για το αν μπορεί κανείς να συνοψίσει την πολιτική της ΕΚΤ «χαμηλά για πολύ καιρό». Ξεκαθάρισε ότι δεν είναι αυτοσκοπός τα χαμηλά επιτόκια, αλλά το μέσο για να επιτύχει η ΕΚΤ τον στόχο της για τον πληθωρισμό. Όσο πιο γρήγορα επιτευχθεί ο στόχος, τόσο συντομότερα θα ξεφύγουν και τα επιτόκια από τα εξαιρετικά χαμηλά σημερινά επίπεδα.
