Σε μια μακροσκελή παρουσίαση των αλλαγών που προωθούνται στο νόμο για το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ώστε να μπορέσει να συμμετάσχει στην αύξηση κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς, προχώρησε ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας σήμερα στη Βουλή. Όμως, απέφυγε να αναλάβει σαφή δέσμευση ότι το ΤΧΣ θα ασκήσει πλήρως τα δικαιώματά του στην αύξηση, ώστε να προστατευθεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό η περιουσία του Δημοσίου από νέες απώλειες.
Το θέμα της συμμετοχής του ΤΧΣ στην επικείμενη αύξηση κεφαλαίου, έως και κατά 1,1 δισ. ευρώ, είναι το μείζον πολιτικό ζήτημα που θα αναδειχθεί το προσεχές διάστημα σε ό,τι αφορά την πολιτική για τον τραπεζικό τομέα. Μάλιστα, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει προειδοποιήσει από τις αρχές Νοεμβρίου την κυβέρνηση, όταν είχε συζητηθεί πρόταση ιδιωτών μετόχων (ομάδα Πόλσον) για αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, «να μην προβεί (σ.σ.: η κυβέρνηση) σε θεσμικές ακροβασίες και παραπλανητικές νομοθετικές πρωτοβουλίες σε σχέση με το ΤΧΣ, με στόχο μια προσωρινή «κρατικοποίηση» που θα την διαδεχθεί σύντομα μια κεφαλαιακά επισφαλής ιδιωτικοποίηση».
Από την ομιλία του Χρ. Σταϊκούρα έμεινε άλυτος ο γρίφος της συμμετοχής του ΤΧΣ στην αύξηση κεφαλαίου, δηλαδή το αν το Ταμείο θα ασκήσει πλήρως τα δικαιώματά του, ώστε να διατηρήσει συμμετοχή 61% και να προχωρήσει αργότερα στην πώληση του μεριδίου του, όταν θα έχει ολοκληρωθεί η εξυγίανση της τράπεζας και θα μπορέσει, κατά πάσα πιθανότητα, να αποσπάσει ένα καλύτερο τίμημα, ώστε να καλυφθεί ένα μέρος των απωλειών πολλών δισεκατομμυρίων από τη στήριξη της Τρ. Πειραιώς με κρατικά κεφάλαια.
Η προτεινόμενη νομοθετική ρύθμιση, που έχει συμφωνηθεί με τους Θεσμούς και εγκριθεί από την ΕΚΤ, δίνει στο Δημόσιο/ΤΧΣ τη δυνατότητα να ασκήσει πλήρως τα δικαιώματά του στην αύξηση, ενώ μοναδικός σοβαρός περιορισμός που τίθεται είναι το να υπάρχει ουσιώδης οικονομική συμμετοχή και από ιδιώτες μετόχους. Στην προκειμένη περίπτωση, αυτή η απαίτηση καλύπτεται, εφόσον οι ιδιώτες μέτοχοι καλύψουν το 39% της αύξησης κεφαλαίου που τους αναλογεί, ποσοστό αρκετά υψηλό για να θεωρηθεί ότι έχουν ουσιώδη συμμετοχή.
Παρ' όλα αυτά, ο κ. Σταϊκούρας απέφυγε να δώσει οριστικό τέλος στα σενάρια που θέλουν το Δημόσιο/ΤΧΣ να ασκεί μόνο εν μέρει τα δικαιώματά του στην αύξηση, ώστε να μειωθεί κάτω από το 30% η συμμετοχή του, όπως είχε προαναγγείλει ο τέως επικεφαλής του ΤΧΣ, Μάρτιν Τσούρντα. Από τη μια, ο υπουργός Οικονομικών φάνηκε να συμμερίζεται το επιχείρημα ότι η συμμετοχή στην αύξηση προσφέρει καλύτερους όρους αποεπένδυσης στο μέλλον. Όπως είπε,
- «Σήμερα δεν επιτρέπεται στο ΤΧΣ να μετέχει σε αύξηση κεφαλαίου ενός πιστωτικού ιδρύματος, στο οποίο είναι ήδη μέτοχος, παρά μόνον εάν η αύξηση αυτή είναι επιβεβλημένη για εποπτικούς λόγους. Το γεγονός αυτό στερεί την δυνατότητα από το ΤΧΣ να ανταποκριθεί ενεργά, λειτουργώντας όπως κάθε ιδιώτης μέτοχος, προς την κατεύθυνση προάσπισης της επένδυσής του, στο πλαίσιο μιας επιχειρηματικά – και άρα όχι εποπτικά επιβεβλημένης – αποφασιζόμενης αύξησης κεφαλαίου. Επομένως το ΤΧΣ, με το ισχύον σήμερα πλαίσιο, δεν διαθέτει τη δυνατότητα, αξιολογώντας τις συνθήκες, να αποφύγει την απομείωση της συμμετοχής του, ακόμα και όταν η διατήρηση της συμμετοχής θα του παρέχει δυνατότητα καλύτερων όρων αποεπένδυσης στο μέλλον. Σήμερα, με τις προτεινόμενες τροποποιήσεις καλύπτουμε το νομοθετικό αυτό κενό, που η προηγούμενη Κυβέρνηση διατήρησε, παρά τις κατ’ επανάληψη τροποποιήσεις του Νόμου επί των ημερών της.
Ο κ. Σταϊκούρας χρησιμοποίησε, μάλιστα, τις τοποθετήσεις του ΣΥΡΙΖΑ ως ένα επιχείρημα υπέρ των προτεινόμενων αλλαγών στον νόμο: «προς την πολιτική ορθότητα της νομοθετικής αυτής επιλογής της Κυβέρνησης, συνηγορεί άλλωστε και η από 03.11.2020 σχετική τοποθέτηση του ΣΥΡΙΖΑ, όπου σημειώνεται ότι «είναι καθήκον της κυβέρνησης να μην επιτρέψει να υποτιμηθεί περαιτέρω η θέση του Ελληνικού Δημοσίου από μια μελλοντική αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της τράπεζας χωρίς τη συμμετοχή του ΤΧΣ».
Παρ' όλα αυτά, ο υπουργός Οικονομικών απέφυγε σε όλη την ομιλία να δηλώσει με σαφήνεια ότι το ΤΧΣ θα ασκήσει πλήρως τη συμμετοχή του στην αύξηση, ενώ τόνισε με νόημα ότι «η Κυβέρνηση εισάγει μια δυνατότητα – και όχι υποχρέωση – προς το ΤΧΣ, προκειμένου αυτό να μπορέσει να ανταποκριθεί στις επενδυτικές συνθήκες με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, όπως ακριβώς επιδιώκει κάθε ιδιώτης επενδυτής, ο οποίος επιθυμεί τη μεγιστοποίηση της ωφέλειας από την επένδυσή του».
Με άλλα λόγια, αυτό που δεν εξήγησε ο κ. Σταϊκούρας είναι αν η κυβέρνηση θα επιλέξει το προφανές για κάθε ιδιώτη επενδυτή: δηλαδή, να διατηρήσει στο ακέραιο τη συμμετοχή της στην Τρ. Πειραιώς σήμερα που η χρηματιστηριακή αξία της είναι χαμηλή, για να το διαθέσει στο μέλλον με καλύτερους όρους, όταν θα είναι υψηλότερη. Αυτό το βασικό ερώτημα έμεινε και σήμερα αναπάντητο, παρότι η αύξηση κεφάλαιου, μετά την έγκριση των αλλαγών στον νόμο για το ΤΧΣ, θα μπει στην τελική ευθεία για να ολοκληρωθεί το αργότερο ως το τέλος Απριλίου.
