Επιστήμονες που μελέτησαν τα δόντια δύο παιδιών Νεάντερταλ, τα οποία ζούσαν στην κοιλάδα του Ροδανού ποταμού στη νοτιοανατολική Γαλλία πριν περίπου 250.000 χρόνια, ανακάλυψαν σε αυτά τα αρχαιότερα ίχνη... έκθεσης σε μόλυβδο.
Είναι η πρώτη φορά αφενός που γίνεται η ανακάλυψη ότι οι προϊστορικοί συγγενείς του σύγχρονου ανθρώπου εκτίθεντο σε μόλυβδο και αφετέρου που χρησιμοποιούνται παιδικά δόντια για να γίνουν παλαιοκλιματολογικές μελέτες.
Η διεθνής διεπιστημονική ερευνητική ομάδα από βιολογικούς ανθρωπολόγους, αρχαιολόγους, γεωεπιστήμονες και περιβαλλοντολόγους, με επικεφαλής την Τάνια Σμιθ του Πανεπιστημίου Γκρίφιθ της Αυστραλίας, που έκανε τη δημοσίευση στο περιοδικό "Science Advances", διεξήγαγε στα δόντια μετρήσεις για μόλυβδο (δείκτης περιβαλλοντικής ρύπανσης), βάριο (δείκτης της κατανάλωσης γάλακτος, άρα και του θηλασμού) και οξυγόνο (δείκτης των εποχικών κλιματικών μεταβολών), εξάγοντας έτσι συμπεράσματα για την έκθεση των Νεάντερταλ σε χημικές τοξικές ουσίες, για την ανατροφή των μωρών και για τις μεταβολές του κλίματος.
Η ανάλυση, σύμφωνα με το ΑΜΠΕ, αποκάλυψε δύο τουλάχιστον περιστατικά σύντομης έκθεσης σε μόλυβδο κατά τη διάρκεια των ψυχρότερων περιόδων, πιθανώς από την κατανάλωση μολυσμένης τροφής ή νερού ή από την εισπνοή καπνού από φωτιές που περιείχαν μόλυβδο (στα αρχαία δάση υπήρχαν πολλές πυρκαγιές και αρκετές τις προκαλούσαν οι ίδιοι οι πρόγονοί μας - το φαινόμενο δεν είναι καθόλου πρόσφατο…).
Κατά την ανάπτυξη του παιδιού, ένα νέο στρώμα δοντιού σχηματίζεται κάθε μέρα. Σε αυτό -όπως στους διαδοχικούς δακτυλίους των δέντρων- περιέχονται ορισμένες ουσίες, που αποτελούν ένα χρονολογικό «αρχείο» των χημικών στα οποία έχει εκτεθεί διαχρονικά ένας άνθρωπος. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν λέιζερ για να «διαβάσουν» αυτά τα διαδοχικά στρώματα στα δόντια - κάτι που δεν έχει ξαναγίνει στο παρελθόν και ανοίγει νέες δυνατότητες για το μέλλον.
Οι ερευνητές ισχυρίζονται ότι μπορούν να βγάλουν συμπεράσματα με αυτό τον τρόπο, ακόμη και για τη σχέση ενός μωρού Νεάντερταλ με τη…μαμά του. Έτσι, εκτιμούν ότι το ένα παιδί γεννήθηκε την Άνοιξη, τόσο αυτό όσο και το άλλο θήλασαν για δυόμισι χρόνια, ενώ και τα δύο φαίνονταν άρρωστα κατά τις πιο κρύες περιόδους.
«Παραδοσιακά οι άνθρωποι πίστευαν ότι η έκθεση στο μόλυβδο έχει συμβεί μόνο σε πληθυσμούς κατά τη βιομηχανική εποχή, όμως τα νέα ευρήματα αποκαλύπτουν ότι συνέβαινε και προϊστορικά, προτού καν ο μόλυβδος απελευθερωθεί σε μεγάλες ποσότητες στο περιβάλλον», δήλωσε η κύρια ερευνήτρια Κριστίν Όστιν, επίκουρη καθηγήτρια του Τμήματος Περιβαλλοντικής Ιατρικής της Ιατρικής Σχολής Icahn του Όρους Σινά στη Νέα Υόρκη.
Οι Νεάντερταλ είναι μέλη της ευρύτερης ανθρώπινης οικογένειας Homo και θεωρούνται «ξαδέρφια» του σύγχρονου ανθρώπου (Homo sapiens). Εμφανίσθηκαν στην Ευρώπη πριν τουλάχιστον 400.000 χρόνια και εξαφανίσθηκαν πριν περίπου 30.000 χρόνια.
