Ο κύβος ερρίφθη στη Φρανκφούρτη: η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αποφάσισε να καθιερώσει ένα «ψηφιακό ευρώ», το οποίο δεν θα αντικαταστήσει αλλά θα συμπληρώνει τα μετρητά που κυκλοφορούν σήμερα. Η επικεφαλής της Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ είχε ανακοινώσει ήδη τον Οκτώβριο του 2020 ότι εξετάζεται η κυκλοφορία ενός ψηφιακού νομίσματος, διευκρινίζοντας πάντως ότι η ΕΚΤ θα συνεχίσει να «κόβει χρήμα», όπως έκανε μέχρι σήμερα.
Την Τετάρτη ο Φάμπιο Πανέτα, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ και επικεφαλής της ομάδας εργασίας για το ψηφιακό ευρώ, ανέφερε ότι «αρχίζει η εποχή του ψηφιακού χρήματος» και ότι «μία κεντρική τράπεζα δεν μπορεί να αγνοήσει τις εξελίξεις». Η περίοδος τεχνικών και άλλων δοκιμών για την ΕΚΤ θα διαρκέσει δύο χρόνια. Σε αυτό το διάστημα θα πρέπει να απαντηθούν σημαντικά ερωτήματα, όπως η μορφή που θα πάρει το ψηφιακό ευρώ και οι όροι πρόσβασης για το ευρύ κοινό. Η ευρεία κυκλοφορία ενός ψηφιακού ευρώ θα μπορούσε να αλλάξει το μέλλον των συναλλαγών.
«E-Euro» και κρυπτονομίσματα
Σύμφωνα με ανακοίνωση της ΕΚΤ, οι δοκιμές δεν προδικάζουν την τελική απόφαση της Φρανκφούρτης για την έκδοση ψηφιακού νομίσματος, η οποία αναμένεται μετά την ολοκλήρωση της δοκιμαστικής φάσης. Σε μία προσπάθεια εκσυγχρονισμού των συναλλαγών πολλές κεντρικές τράπεζες εξετάζουν άλλωστε το ενδεχόμενο να καθιερώσουν ψηφιακό νόμισμα. Νέα ώθηση στις προσπάθειες αυτές έχουν δώσει τα σχέδια τεχνολογικών κολοσσών για ένα δικό τους «κρυπτονόμισμα». Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Diem, που ετοιμάζει το Facebook, με προοπτική μάλιστα να αρχίσει η κυκλοφορία του μέσα στο 2021.
Το ψηφιακό ευρώ, το E-Euro, θα είναι η ηλεκτρονική μορφή του σημερινού ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος. Για τον τελικό χρήστη μία μεγάλη αλλαγή είναι ότι θα μπορεί, για πρώτη φορά, να ανοίξει τραπεζικό λογαριασμό απευθείας στην ΕΚΤ. Ίσως μάλιστα αυτή η δυνατότητα του προσφέρει μεγαλύτερη ασφάλεια από την τοποθέτηση χρημάτων σε άλλες τράπεζες ή από τα μετρητά «στο στρώμα».
Η ΕΚΤ υπόσχεται ότι με το ψηφιακό ευρώ οι καθημερινές πληρωμές θα γίνονται «γρήγορα, απλά και με ασφάλεια». Η πρόσβαση θα είναι δωρεάν και η εντολή θα μπορεί να δοθεί μέσω κινητού ή πιστωτικής κάρτας. Αν συμβεί αυτό, η ΕΚΤ θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μεγάλο ανταγωνιστή για τις εταιρίες πιστωτικών καρτών, όπως η Visa και η Mastercard, αλλά και για υπηρεσίες πληρωμών όπως η Paypal.
Η πανδημία του κορωνοϊού έχει ενισχύσει την προθυμία για ηλεκτρονικές πληρωμές, παρότι σε ορισμένες χώρες, όπως η Γερμανία, ο καταναλωτής έχει μία παραδοσιακή προτίμηση για τις συναλλαγές σε μετρητά. Η ΕΚΤ προσπαθεί να αξιοποιήσει αυτή τη συγκυρία.
Ανταγωνισμός
Επιπλέον, δεν θέλει να χάσει το «στοίχημα» του ανταγωνισμού με άλλες κεντρικές τράπεζες, που ήδη προωθούν δικά τους σχέδια για ψηφιακό νόμισμα. Διότι, θεωρητικά τουλάχιστον, αν οι Ευρωπαίοι αρχίσουν να επενδύουν μαζικά σε ψηφιακά νομίσματα εκτός ευρωζώνης, θα μπορούσε να επηρεαστεί το σύνολο της νομισματικής πολιτικής που ασκεί η ΕΚΤ. Ήδη οι ΗΠΑ, η Μ.Βρετανία, η Κίνα και η Ιαπωνία πειραματίζονται με τα ψηφιακά νομίσματα CBDC (Central Bank Digital Currencies).
Όσο για τον επιχειρηματικό κόσμο, φαίνεται να στηρίζει τα σχέδια για ψηφιακό νόμισμα. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Γερμανικού Συνδέσμου Ψηφιακών Επιχειρήσεων (BITKOM) με τη συμμετοχή 652 επιχειρήσεων, το 78% των ερωτηθέντων επικροτεί το ψηφιακό νόμισμα. «Άλλες χώρες είναι πολύ πιο μπροστά στα νομίσματα CBDC και πρέπει να επιταχύνουμε τις ενέργειές μας για να καλύψουμε το χαμένο έδαφος», δηλώνει ο επικεφαλής του BITKOM Μπέρνχαρντ Ρόλεντερ.
Δεν λείπουν ωστόσο και οι επικριτές του εγχειρήματος ή τουλάχιστον οι σκεπτικιστές, που φοβούνται ότι οι ιδιωτικές τράπεζες θα εξασθενήσουν αν οι πολίτες επενδύσουν τις οικονομίες τους σε ψηφιακά ευρώ - και ακόμη περισσότερο αν αρχίσουν να αναζητούν ασφαλές επενδυτικό καταφύγιο στην ΕΚΤ σε περιόδους κρίσης. Άλλες επιφυλάξεις αφορούν την προστασία των προσωπικών δεδομένων και το απαραίτητο νομικό πλαίσιο, ώστε να αποφευχθεί το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος.
ΠΗΓΗ: Deutsche Welle/Ντιρκ Κάουφμαν
