Δραματική στροφή στη δημοσιονομική της στρατηγική κάνει η Γερμανία, προετοιμαζόμενη να επενδύσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ στην άμυνα και τις υποδομές. Ο νέος καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς ανακοίνωσε το βράδυ της Τρίτης ότι η Γερμανία σχεδιάζει να τροποποιήσει το Σύνταγμα, προκειμένου να εξαιρέσει τις αμυντικές δαπάνες από τα ισχύοντα όρια δημοσιονομικής πειθαρχίας.
Παράλληλα, δεσμεύτηκε για τη δημιουργία ταμείου υποδομών ύψους 500 δισ. ευρώ, που θα στηρίξει κρίσιμους τομείς όπως οι μεταφορές, η ενέργεια και η στέγαση για την επόμενη δεκαετία.
«Η Ευρώπη πρέπει να ενισχύσει την άμυνά της. Οι αποφάσεις αυτές δεν μπορούν να περιμένουν, ιδίως μετά τις τελευταίες κινήσεις της αμερικανικής κυβέρνησης», δήλωσε ο Μερτς, του οποίου η παράταξη CDU/CSU επικράτησε στις πρόσφατες ομοσπονδιακές εκλογές.
Η στρατηγική αυτή έρχεται ως απάντηση στη σταδιακή μείωση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην Ευρώπη, γεγονός που αναγκάζει τις κυβερνήσεις της ηπείρου να αναλάβουν μεγαλύτερο οικονομικό βάρος για την άμυνά τους. Η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να αναστείλει τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία επιβαρύνει επιπλέον τους Ευρωπαίους συμμάχους του Κιέβου.
Οι αγορές αντέδρασαν θετικά στην ανακοίνωση: το ευρώ σημείωσε άνοδο στα 1,0644 δολάρια, φτάνοντας σε υψηλό τεσσάρων μηνών, ενώ οι αποδόσεις των δεκαετών γερμανικών ομολόγων αυξήθηκαν στις 2,73%. Εντυπωσιακή ήταν και η απόδοση των αμυντικών μετοχών, με τη Rheinmetall να κερδίζει 6,1%, τη Hensoldt 11%, τη Thales 6,3%, τη Dassault Aviation 8,6% και τη Leonardo 3,7%.
«Πρόκειται για τη μεγαλύτερη και ταχύτερη δημοσιονομική στροφή στη μεταπολεμική ιστορία της Γερμανίας», δήλωσε ο Τζορτζ Σαραβέλος, επικεφαλής στρατηγικής συναλλάγματος στη Deutsche Bank, προβλέποντας περαιτέρω άνοδο του ευρώ στα 1,10 δολάρια, σύμφωνα με το Bloomberg.
Το νέο πακέτο δαπανών υπερβαίνει κατά πολύ το ταμείο των 100 δισ. ευρώ που είχε εγκριθεί το 2022 από τον καγκελάριο Όλαφ Σολτς, όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία. Η απόφαση αυτή σηματοδότησε τότε μια "Zeitenwende" – μια ιστορική καμπή – στη γερμανική αμυντική πολιτική.
Οι εξελίξεις στο Βερολίνο δημιουργούν προηγούμενο για τις υπόλοιπες 26 χώρες της Ε.Ε, που αναμένεται να συνεδριάσουν την Πέμπτη για την αύξηση των αμυντικών δαπανών. Μέχρι σήμερα, η Γερμανία υπήρξε ιδιαίτερα διστακτική στην ενίσχυση της στρατιωτικής ισχύος της Ευρώπης, γεγονός που καθιστά τη μεταστροφή της ακόμη πιο καθοριστική.
Η Ε.Ε, αντιδρώντας στη μείωση της αμερικανικής στήριξης προς την Ουκρανία, πρότεινε 150 δισ. ευρώ σε δάνεια για τη χρηματοδότηση των στρατιωτικών δαπανών. Παράλληλα, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ανακοίνωσε ένα νέο μηχανισμό που θα επιτρέψει στα κράτη-μέλη να διαθέσουν επιπλέον 650 δισ. ευρώ στην άμυνα, παρακάμπτοντας τους αυστηρούς δημοσιονομικούς κανόνες της Ένωσης.
Οι Χριστιανοδημοκράτες του Μερτς και οι Σοσιαλδημοκράτες επιδιώκουν να εξασφαλίσουν την έγκριση του σχεδίου πριν την έναρξη της νέας νομοθετικής περιόδου, καθώς οι πολιτικές ισορροπίες ενδέχεται να αλλάξουν. Η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), που σημείωσε άνοδο στις εκλογές της 23ης Φεβρουαρίου, είναι πιθανό να επιχειρήσει να εμποδίσει την εφαρμογή του μέτρου μέσω δικαστικών προσφυγών.
«Η Γερμανία οφείλει να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην οικοδόμηση μιας ισχυρής και ασφαλούς Ευρώπης. Αυτό είναι ίσως το πιο κρίσιμο καθήκον της πολιτικής γενιάς μου», δήλωσε ο ηγέτης του SPD, Λαρς Κλίνγκμπαϊλ.
Η νέα αυτή στρατηγική δεν στοχεύει μόνο στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας, αλλά και στην τόνωση της γερμανικής οικονομίας, η οποία βρίσκεται σε στασιμότητα τα τελευταία δύο χρόνια. Ο Μερτς έχει εκφράσει την πρόθεσή του να σχηματίσει κυβέρνηση έως τα μέσα Απριλίου, ενώ παράλληλα πιέζει για άμεση συμφωνία με το SPD σχετικά με τις αυξημένες αμυντικές δαπάνες πριν από τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες την Πέμπτη.
«Δεν έχουμε άλλη επιλογή. Πρέπει να αναλάβουμε μεγαλύτερη ευθύνη για τη δική μας ασφάλεια. Η Ευρώπη πρέπει να σταθεί στα πόδια της και να υπερασπιστεί τον εαυτό της» κατέληξε ο Μερτς.
