Μια εύθραυστη ισορροπία απειλείται μεταξύ OpenAI και Microsoft, δύο βασικών παικτών της τεχνητής νοημοσύνης, καθώς οι διαπραγματεύσεις για την αναδιάρθρωση της εταιρείας του Sam Altman έχουν αρχίσει να προσκρούουν σε σοβαρές διαφωνίες. Το διακύβευμα είναι υψηλό: αν δεν επιτευχθεί συμφωνία μέχρι τα τέλη του 2025, η OpenAI κινδυνεύει να χάσει τη μισή αξία από ένα πακέτο επένδυσης 40 δισ. δολαρίων με επικεφαλής τη SoftBank.
Η OpenAI επιχειρεί να μετασχηματίσει τη δομή της από ένα περίπλοκο υβρίδιο μη κερδοσκοπικού φορέα και κερδοσκοπικής θυγατρικής, σε μία Public Benefit Corporation (PBC, Εταιρεία Κοινής Ωφέλειας), με μεγαλύτερη ευελιξία στον τρόπο αξιοποίησης των εσόδων της και την προσέλκυση επενδυτών. Όμως, το εγχείρημα προϋποθέτει τη συναίνεση της Microsoft και αυτή δεν θεωρείται δεδομένη.
Στρατηγικοί εταίροι με... αντικρουόμενα συμφέροντα
Η Microsoft έχει επενδύσει συνολικά πάνω από 10 δισ. δολάρια στην OpenAI, αποκτώντας πρόσβαση στα μοντέλα, τις API και τη διανομή μέσω του Azure. Μέσω της συνεργασίας αυτής, ενίσχυσε σημαντικά το χαρτοφυλάκιό της στην τεχνητή νοημοσύνη: μόνο για το 2024, το Intelligent Cloud segment της Microsoft απέφερε 105 δισ. δολάρια σε έσοδα, σχεδόν το 43% του συνολικού κύκλου εργασιών της εταιρείας.
Ωστόσο, η OpenAI επιδιώκει να επανεξετάσει ορισμένους από τους όρους της συμφωνίας, τους οποίους πλέον θεωρεί δεσμευτικούς και περιοριστικούς. Οι συζητήσεις έχουν φτάσει σε τέτοιο σημείο, που η OpenAI φέρεται να εξετάζει ακόμη και προσφυγή σε αντιμονοπωλιακές αρχές, σύμφωνα με τη Wall Street Journal.
Την ίδια ώρα, πηγές των Financial Times αναφέρουν πως η Microsoft εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο να αποχωρήσει από τις διαπραγματεύσεις αν δεν ικανοποιηθούν βασικά αιτήματά της.
Παρόλα αυτά, σε κοινή δήλωση που εκδόθηκε πρόσφατα, οι δύο πλευρές διαβεβαίωσαν ότι «η συνεργασία συνεχίζεται και οι συνομιλίες είναι σε εξέλιξη».
Η μάχη της κυριότητας και της τεχνολογίας
Σύμφωνα με το Bloomberg, η OpenAI δεν επιθυμεί μόνο να αλλάξει τη δομή του οργανισμού, αλλά και να μπλοκάρει τη Microsoft από την πρόσβαση στην τεχνολογία της Windsurf, μιας startup τεχνητής νοημοσύνης την οποία εξαγόρασε πρόσφατα έναντι 3 δισ. δολαρίων. Παράλληλα, ζητήματα εγείρονται και για το μερίδιο συμμετοχής της Microsoft στο νέο εταιρικό σχήμα. Φέρεται να προτάθηκε ανταλλαγή μετοχών με πρόσβαση σε μελλοντικές τεχνολογίες, χωρίς μέχρι στιγμής να υπάρξει σύγκλιση.
Όπως σημειώνει η καθηγήτρια νομικής στο UCLA Jill Horwitz, «η ισχύς της Microsoft εξαρτάται από τους συμβατικούς όρους της συμφωνίας με την OpenAI, οι οποίοι όμως δεν είναι δημόσιοι. Παρόλα αυτά, το μη κερδοσκοπικό σκέλος έχει νομική ευθύνη να διαχειρίζεται τα περιουσιακά στοιχεία σύμφωνα με τον φιλανθρωπικό του σκοπό».
Η OpenAI ιδρύθηκε το 2015 ως μη κερδοσκοπικός οργανισμός με αποστολή την προώθηση της τεχνητής νοημοσύνης προς όφελος της ανθρωπότητας. Το 2019, δημιουργήθηκε η κερδοσκοπική θυγατρική για την άντληση κεφαλαίων, με διατήρηση του ελέγχου από το μη κερδοσκοπικό διοικητικό συμβούλιο και χωρίς συμμετοχή της Microsoft στο Δ.Σ.
Ωστόσο, η μετάβαση σε πλήρως κερδοσκοπικό σχήμα προσκρούει σε δύο μεγάλα εμπόδια:
Η νομική υποχρέωση του μη κερδοσκοπικού οργανισμού να λάβει “δίκαιη αγοραία αξία” για οποιαδήποτε μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων, με την OpenAI να αποτιμάται στα 300 δισ. δολάρια κατά την τελευταία της χρηματοδοτική φάση.
Η δικαστική διαμάχη με τον Elon Musk, συνιδρυτή της OpenAI, ο οποίος κατηγορεί τον Altman και το διοικητικό συμβούλιο ότι παραβίασαν το αρχικό καταστατικό και ζητά να μπλοκαριστεί οποιαδήποτε μετατροπή σε κερδοσκοπικό οργανισμό. Η υπόθεση έχει ήδη πάρει τον δρόμο της Δικαιοσύνης.
Πίσω από τη σύγκρουση
Η Microsoft έχει ήδη χαλαρώσει κάποιους όρους της συμφωνίας: παραιτήθηκε από την αποκλειστικότητα χρήσης της OpenAI στο Azure, μετά τη συνεργασία της τελευταίας με την Oracle και τη SoftBank στο Project Stargate.
Ωστόσο, διατηρεί ακόμη δικαίωμα πρώτης άρνησης για τις cloud υπηρεσίες της OpenAI, γεγονός που της επιτρέπει να ελέγχει την επέκταση της τεχνολογίας της εταιρείας.
Ουσιαστικά, το μέλλον της OpenAI κρέμεται από μια εξαιρετικά λεπτή ισορροπία συμφερόντων, σε ένα περιβάλλον έντονου επενδυτικού ενδιαφέροντος, γεωπολιτικής πίεσης και επιταχυνόμενου ανταγωνισμού για κυριαρχία στην τεχνητή νοημοσύνη.
OpenAI & Microsoft: Σταθμοί μιας θυελλώδους συμμαχίας
- 2015 - Ίδρυση OpenAI ως μη κερδοσκοπικός οργανισμός
- 2019 - Δημιουργία «κερδοσκοπικής θυγατρικής» για προσέλκυση επενδύσεων
- 2023 - Επένδυση $10 δισ. από τη Microsoft – αποκλειστική πρόσβαση σε Azure και μοντέλα
- Ιαν. 2024 - OpenAI συνάπτει συνεργασία με Oracle και SoftBank (Project Stargate)
- Μάρτιος 2025 - Εκτίμηση OpenAI στα $300 δισ. σε νέο funding round
- Ιούνιος 2025 - Κλιμάκωση ρήξης με Microsoft – ανοιχτό ενδεχόμενο εμπλοκής ρυθμιστικών αρχών
A.N
