Στις 5 Νοεμβρίου θα δοθεί στις ΗΠΑ μια κρίσιμη μάχη για τη Δημοκρατία, τους Θεσμούς, τα δικαιώματα και τις ατομικές ελευθερίες. Στο πρόσωπο του Ντόναλντ Τραμπ παίρνει μορφή μια απειλή στη σημαντικότερη δημοκρατία της Δύσης, αλλά και στον ελεύθερο κόσμο.
Ο Τζο Μπάιντεν, ένας από τους πλέον επιτυχημένους προέδρους των τελευταίων δεκαετιών, θυσίασε τις προσωπικές του επιδιώξεις για να επιτρέψει στην Κάμαλα Χάρις να ενσαρκώσει την ελπίδα νίκης απέναντι στη δυστοπία που θέλει να φέρει ο Τραμπ.
Του Βασίλη Τζήμα
Ο Τζο Μπάιντεν υπήρξε για μισό αιώνα ένα σταθερό σημείο αναφοράς του αμερικανικού πολιτικού συστήματος, ένα πολιτικός που υπηρέτησε από τη νομοθετική και την εκτελεστική εξουσία με συνέπεια τον αμερικανικό λαό. Ο ιστορικός του μέλλοντος θα κρίνει την προεδρία Μπάιντεν και είναι βέβαιο ότι θα σταθεί στα σπουδαία επιτεύγματά της, που ίσως σήμερα, εν μέσω της ακραίας πόλωσης στο αμερικανικό πολιτικό σκηνικό, δεν αναδεικνύονται όπως θα έπρεπε.
Ο Μπάιντεν παρέλαβε τον Ιανουάριο του 2021 μια Αμερική στα πρόθυρα του εμφυλίου, με την ανταρσία του όχλου που υποκινήθηκε από τον Τραμπ και κατέληξε σε μια εισβολή στο Καπιτώλιο με πέντε νεκρούς, να τραυματίζει βαριά τη Δημοκρατία και τους θεσμούς.
Παρέλαβε μια αμερικανική οικονομία τραυματισμένη από την πανδημία. Η ύφεση του 2020 (-2,8%) ήταν σχεδόν εξίσου βαθιά με τη μεγάλη ύφεση του 2009 (-2,9%). Οι διεθνείς συμμαχίες της Αμερικής, πρωτίστως με την Ευρώπη, βρίσκονταν σε δοκιμασία από τον απομονωτισμό του Τραμπ, ενώ αυταρχικοί ηγέτες είχαν λάβει ώθηση από τον Τραμπ για να αμφισβητήσουν τις αρχές και τις αξίες του ελεύθερου κόσμου.
Ο Μπάιντεν κατάφερε να κρατήσει την Αμερική ενωμένη, να προστατεύσει τους θεσμούς της Δημοκρατίας, που εξακολουθούν να διατρέχουν θανάσιμο κίνδυνο από τον Τραμπ και τους MAGA Ρεπουμπλικάνους, που ανοικτά οραματίζονται μια αυταρχική/δικτατορική μορφή διακυβέρνησης.
Με μια οικονομική πολιτική που στήριξε επιχειρήσεις και νοικοκυριά και ένα μοναδικό πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων εκσυγχρονισμού της οικονομίας, ο Μπάιντεν έφερε ισχυρή και βιώσιμη ανάπτυξη. Παράλληλα, στήριξε τις οικογένειες με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, κυρίως μέσα από προγράμματα για την Υγεία.
Εέκανε το NATO ισχυρότερο από ποτέ, ενώνοντας τους συμμάχους απέναντι στην απειλή του Πούτιν και κατάφερε να αποτρέψει μια στρατιωτική νίκη των Ρώσων στην Ουκρανία με ολέθρια αποτελέσματα για την Ευρώπη και το παγκόσμιο σύστημα ασφάλειας.
Με αυτά τα επιτεύγματα, ίσως ο Μπάιντεν είχε δίκιο όταν έλεγε ότι πρέπει να πάρει μια δεύτερη προεδρική θητεία για να ολοκληρώσει το έργο του. Όμως, απέδειξε τελικά ότι είναι ένας πολιτικός άνδρας με μοναδικό ήθος και αίσθηση του καθήκοντος. Όταν αμφισβητήθηκε η δυνατότητά του, λόγω της ηλικίας του, να ηγηθεί της προεδρικής εκστρατείας των δημοκρατικών απέναντι στον Τραμπ, ο Τζο Μπάιντεν άφησε τη σκυτάλη στη νεότερη γενιά, την αντιπρόεδρο Κάμαλα Χάρις.
Μια πολιτικό που ταυτίζεται με το επιτυχημένο έργο της προεδρίας Μπάιντεν, αλλά ταυτόχρονα μπορεί να φέρει στο προσκήνιο νέες ιδέες και νέο δυναμισμό στην εκστρατεία υπεράσπισης της Δημοκρατίας μπροστά στον Τραμπ.
Αμετανόητος και επικίνδυνος ο Τραμπ
Είναι ίσως τραγικό για την σπουδαιότερη Δημοκρατία του κόσμου ότι ο Ντόναλντ Τραμπ, ακόμη και μετά την αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας του, αρνείται να αντιληφθεί σε πόσο επικίνδυνα μονοπάτια οδηγεί τη χώρα η διχαστική ρητορική του. Για λίγο, μετά την απόπειρα δολοφονίας, έμοιαζε να κατεβάζει τους πολιτικούς τόνους και να εκπέμπει μηνύματα κατευνασμού και συμφιλίωσης. Γρήγορα φάνηκε ότι τίποτα δεν άλλαξε στον Τραμπ. Επέλεξε έναν ακραίο Ρεπουμπλικανό, τον Τζ. Ντ. Βανς ως υποψήφιο αντιπρόεδρο και αμέσως επανήλθε στην τοξική ρητορική του, ακόμη και με χυδαίες προσωπικές επιθέσεις κατά της Χάρις.
Η ρητορική του Τραμπ κατά της Χάρις περιλαμβάνει χυδαίες προσωπικές επιθέσεις και υβριστικούς χαρακτηρισμούς («παλαβή της ριζοσπαστικής αριστεράς», «διαβολική»), αλλά και εξωφρενικούς ψευδείς ισχυρισμούς, όπως ότι η Χάρις δήθεν υποστηρίζει τη θανάτωση βρεφών ακόμη και μετά τη γέννα. Σε άλλες εποχές, τέτοια ρητορική θα ήταν αδιανόητη, αλλά ο Τραμπ έχει δημιουργήσει δικούς του, τοξικούς κανόνες πολιτικής αντιπαράθεσης και σε ένα βαθμό τους έχει επιβάλει στο πολιτικό σύστημα.
Το "όραμα" του Τραμπ που γίνεται εφιάλτης
Το πολιτικό όραμα του Τραμπ είναι ένας εφιάλτης για τους Αμερικανούς πολίτες και τον ελεύθερο κόσμο. Υπόσχεται αυταρχική, προσωποπαγή διακυβέρνηση με πλήρη κομματικό έλεγχο στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση, ξήλωμα του κοινωνικού κράτους, φοροελαφρύνσεις για τους δισεκατομμυριούχους και τις μεγάλες επιχειρήσεις, εξάρθρωση του συστήματος κανόνων και των πολιτικών για την προστασία του περιβάλλοντος, επίθεση σε βασικές ελευθερίες, όπως το δικαίωμα της γυναίκας να αποφασίζει για το σώμα της, αλλά και ένα πογκρόμ με στρατιωτικά μέσα εις βάρος εκατομμυρίων παράνομων μεταναστών για να απελαθούν στις χώρες προέλευσής τους.
Υπόσχεται ότι ουσιαστικά θα διαλύσει το NATO, αμφισβητώντας το άρθρο 5 του Καταστατικού του, ότι θα φέρει «ειρήνη» στην Ουκρανία, ικανοποιώντας τις επιδιώξεις του Πούτιν. Ότι θα ανατρέψει όλες τις ισορροπίες στο παγκόσμιο εμπόριο, χρησιμοποιώντας τους δασμούς ως βασικό εργαλείο οικονομικής πολιτικής, με κίνδυνο να βυθίσει σε ύφεση την παγκόσμια οικονομία.
Ο Τραμπ αντλεί την πολιτική του δύναμη από τον διχασμό και το μίσος και μια νέα θητεία του είναι βέβαιο ότι θα συνεχίσει να φέρνει τη μισή Αμερική απέναντι στην άλλη μισή. Τα τραγικά γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου 2021 δυστυχώς δεν έχουν μείνει στο παρελθόν, αλλά αποτελούν μια εικόνα του μέλλοντος για τον επικίνδυνο διχασμό που θα φέρει μια νέα προεδρία του Τραμπ.
Η Χάρις φέρνει την ελπίδα
Όμως, απέναντι σε αυτή την απειλή, η Αμερική έχει πλέον μια νέα ελπίδα: την Κάμαλα Χάρις. Μια πολιτικό της νέας γενιάς των Δημοκρατικών με βαθύ σεβασμό στις δημοκρατικές αξίες, που μπορεί να ενώσει και να κινητοποιήσει όχι μόνο τους παραδοσιακούς ψηφοφόρους του κόμματος, αλλά και μεγάλες ομάδες που ως τώρα έμεναν στο περιθώριο της πολιτικής, από τις γυναίκες και τις μειονότητες έως τη νέα γενιά Αμερικανών, που αισθάνονταν αποξενωμένοι από ένα γεροντοκρατικό πολιτικό σύστημα.
Ως αντιπρόεδρος, η Χάρις υπηρέτησε με συνέπεια τον Λευκό Οίκο του Μπάιντεν και αυτό έδωσε την εντύπωση σε πολλούς ότι δεν είναι μια πολιτικός που μπορεί να αναλάβει τον πρώτο ρόλο. Ήδη, όμως, από τις πρώτες ημέρες της ως υποψήφια πρόεδρος, από τις πρώτες ομιλίες της σε εκδηλώσεις του κόμματος, η Χάρις έχει δείξει αυτό που πραγματικά είναι: μια συγκροτημένη και αρκετά χαρισματική πολιτικός, που μπορεί να εμπνεύσει το κόμμα και τους ψηφοφόρους και να κάνει σαφές με τον πιο απλό τρόπο πώς διαφοροποιείται το πολιτικό πρόγραμμα και οι αξίες της από τον Τραμπ.
Το σύνθημα «Δεν γυρίζουμε πίσω» (“Not going back”) συσπειρώνει όλους όσοι καταλαβαίνουν τι σημαίνει μια δεύτερη θητεία Τραμπ, όσους το 2020 εξέλεξαν τον Μπάιντεν για να δώσουν τέλος σε αυτή τη «μαύρη» παρένθεση της αμερικανικής ιστορίας.
Σε προσωπικό επίπεδο, η Χάρις επίσης κάνει σαφή τη διαφοροποίησή της από τον Τραμπ. Μια πρώην Γενική Εισαγγελέας στην Καλιφόρνια, που προασπίζει τη νομιμότητα και προστατεύει τον πολίτη, απέναντι σε έναν ήδη καταδικασμένο για 34 κατηγορίες, που αντιμετωπίζει επίσης αρκετές ακόμη δικαστικές διαδικασίας και έχει αποδείξει κατ’ επανάληψη ότι δεν σέβεται τον νόμο και είναι έτοιμος να τον καταπατήσει σε κάθε ευκαιρία για το προσωπικό του συμφέρον.
Εξάλλου, η συγκρότηση του πολιτικού λόγου της Χάρις, η σαφήνεια των επιχειρημάτων της και η καθαρότητα των θέσεών της απέχουν πολύ από τον παραληρηματικό λόγο του Τραμπ και αυτό είναι βέβαιο ότι θα φανεί αν ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών δεχθεί την πρόσκληση για ντιμπέιτ.
Ο Τζο Μπάιντεν πρώτος, και σήμερα η Κάμαλα Χάρις, είναι οι δύο πολιτικοί ηγέτες της Αμερικής που μπορούν να κλείσουν οριστικά τη «μαύρη», ακροδεξιά παρένθεση του Τραμπ. Ίσως, μάλιστα, αν κινητοποιηθούν και φθάσουν στην κάλπη περισσότεροι προοδευτικοί πολίτες, η Χάρις να πετύχει μια απροσδόκητα «καθαρή» εκλογική νίκη, που δεν θα επιτρέψει στον Τραμπ να εγείρει και πάλι αμφισβητήσεις του αποτελέσματος, με ψέματα και φαντασιώσεις.
Σε αυτή την περίπτωση, ίσως να ξυπνήσει και η συνείδηση του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και να δούμε να έρχονται στην επιφάνεια πιο υγιείς δυνάμεις, που θα δώσουν τέλος στην κυριαρχία των MAGA, επαναφέροντας την ομαλότητα στο πολιτικό σύστημα.
