Την άμεση δημιουργία μηχανισμό ασφάλισης στην ευρωζώνη ζητεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ώστε να αποτραπεί στο μέλλον η εμφάνιση κρίσεων όπως αυτή της Κύπρου, όπου η κατάρρευση των τραπεζών προκάλεσε και δημοσιονομική κατάρρευση.
Μιλώντας σήμερα στο Βερολίνο, σε εκδήλωση του γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικής Έρευνας για τα επόμενα βήματα οικονομικής και νομισματικής ενοποίησης στην Ευρώπη, η διευθύντρια του Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ, έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην ανάγκη να γίνουν το συντομότερο, ει δυνατόν στη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου, τα επόμενα βήματα για την τραπεζική ενοποίηση, σημειώνοντας ότι «ένας από τους στόχους της τραπεζικής ένωσης είναι η αποτροπή μιας νέας κρίσης».
Ενώ είναι γνωστό ότι η Γερμανία μπλοκάρει την ευρωπαϊκή ασφάλιση καταθέσεων, για να αποφύγει τη μεταφορά βαρών στους Γερμανούς φορολογούμενους από προβληματικά τραπεζικά συστήματα της ευρωζώνης, η Λαγκάρντ έδωσε ιδιαίτερη έμφαση, μιλώντας σε γερμανικό ακροατήριο, στην ανάγκη να υπάρξει μηχανισμός ασφάλισης των καταθέσεων, αλλά και ένα κοινό ταμείο για αντιμετώπιση τραπεζικών καταρρεύσεων.
Η ενιαία εποπτεία των τραπεζών, το νέο πλαίσιο για τις καταρρεύσεις τραπεζών και τα νέα εργαλεία για την αντιμετώπιση τραπεζικών κρίσεων «αποτελούν μεγάλα επιτεύγματα», τόνισε η Λαγκάρντ, αλλά «η έλλειψη ενός σχήματος κοινής ασφάλισης καταθέσεων και οικονομικής υποστήριξης του Ενιαίου Μηχανισμού Εξυγίανσης θέτουν σε κίνδυνο όσα έχουν ήδη επιτευχθεί».
Μάλιστα, η Λαγκάρντ χρησιμοποίησε το παράδειγμα της Κύπρου, μιλώντας για τους κινδύνους που απειλούν τα κράτη της ευρωζώνης, όσο δεν υπάρχουν κοινοί μηχανισμοί προστασίας των καταθέσεων και εκκαθάρισης προβληματικών τραπεζών.
«Αν μια τράπεζα καταρρεύσει, το σύστημα εγγύησης καταθέσεων μιας χώρας μπορεί, τουλάχιστον μερικώς, να αποζημιώσει τους καταθέτες. Όμως, σε μια κρίση, όπου απειλούνται πολλές τράπεζες ταυτόχρονα, οι δυνατότητες ενός εθνικού συστήματος μπορεί να ξεπερασθούν. Τότε γίνεται αδύνατη η αποζημίωση των ασφαλισμένων καταθετών, εκτός αν αναλάβει τα βάρη η κυβέρνηση. Αν τα κόστη είναι μεγάλα, τότε γεννάται πρόβλημα εθνικού χρέους. Σκεφθείτε την περίπτωση της Κύπρου, το 2013», τόνισε χαρακτηριστικά η διευθύντρια του Ταμείου.
Η πρόταση του ΔΝΤ για την κοινή ασφάλιση των καταθέσεων, όπως την παρουσίασε η Κρ. Λαγκάρντ, είναι να υποχρεωθούν οι τράπεζες, προκειμένου να εξασφαλίσουν κάλυψη από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό εγγύησης καταθέσεων, να «καθαρίσουν με επιθετικό τρόπο τους ισολογισμούς τους», μειώνοντας τα προβληματικά δάνεια. «Καλωσορίζουμε τις πρόσφατες προτάσεις να αρχίσουν να εφαρμόζονται περιεκτικά σχέδια δράσεις με σαφή χρονοδιαγράμματα» για τη μείωση των «κόκκινων» δανείων, τόνισε η Λαγκάρντ.
Ουσιαστικά, αυτή η πρόταση του Ταμείου απαντά στον προβληματισμό της Γερμανίας για την κάλυψη με εγγυήσεις τραπεζικών συστημάτων, όπως το ιταλικό ή το ελληνικό, που έχουν πολύ υψηλά ποσοστά προβληματικών δανείων.
Η δεύτερη πρόταση του Ταμείου, που θα μπορούσε να έχει αναφορά και στις ελληνικές τράπεζες, είναι να αξιοποιήσουν οι τράπεζες την καλή παρούσασυγκυρία για να συγκεντρώσουν νέα κεφάλαια, ώστε να διασφαλίσουν ότι θα έχουν τη δυνατότητα να απορροφήσουν οποιεσδήποτε μελλοντικές ζημιές.
Και αυτή η τοποθέτηση της Λαγκάρντ απαντά στις γερμανικές ανησυχίες για τους κινδύνους που θα δημιουργούσε η κοινή κάλυψη των καταθέσεων, αν αυτή προστατεύει τράπεζες με χαμηλούς δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας.
Ουσιαστικά, το Ταμείο δείχνει το δρόμο για να προσφερθούν επαρκείς εγγυήσεις στην Γερμανία, ώστε να ξεμπλοκάρει τη διαπραγμάτευση για την εγγύηση καταθέσεων: να δοθούν εγγυήσεις μόνο στις τράπεζες που θα εφαρμόσουν σχέδια μείωσης των «κόκκινων» δανείων υπό στενή επιτήρηση και εφόσον έχουν ισχυρούς δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας.
"Αύξηση ασφαλίστρων"
Για τη δημοσιονομική ενοποίηση, η Λαγκάρντ προτείνει ένα μηχανισμό που μοιάζει με τους μηχανισμούς προστασίας των τραπεζών και των καταθετών: όπως μετά από ένα ατύχημα αυξάνονται τα ασφάλιστρα του οχήματος, είπε χαρακτηριστικά η Λαγκάρντ, θα πρέπει, μετά την τελευταία κρίση, τα μέλη της ευρωζώνης να εισφέρουν ετησίως σε ένα ταμείο αντιμετώπισης οικονομικών κρίσεων ένα ποσό που θα αντιστοιχεί σε ένα μικρό ποσοστό του ΑΕΠ τους, ώστε να έχουν υποστήριξη σε περίπτωση κρίσης.
Σύμφωνα με μελέτη του Ταμείου, όπως τόνισε η Λαγκάρντ, ένα ευρωπαϊκό ταμείο με ετήσια εισφορά 0,35% του ΑΕΠ θα μπορούσε να μειώνει έως και κατά 50% τις επιπτώσεις στην ανάπτυξη από μια οικονομική κρίση, επειδή οι κυβερνήσεις δεν θα υποχρεώνονται να εφαρμόζουν πολύ σκληρά και υφεσιακά προγράμματα λιτότητας.
