Να καθιερωθούν πολύ χαμηλά όρια αξίας των πρώτων κατοικιών που θα παραμείνουν σε προστασία και μετά την 1η Ιανουαρίου 2019, δηλαδή μετά τη λήξη ισχύος του άρθρου 9 του νόμου Κατσέλη, ζητεί από την κυβέρνηση επιτακτικά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τονίζοντας ότι πρέπει να προστατευθούν μόνο όσοι έχουν πραγματική οικονομική αδυναμία.
Στο σχετικό κεφάλαιο της έκθεσης για την ελληνική οικονομία, που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα, Κομισιόν κρούει τον κώδωνα του κινδύνου να μην εγκριθεί, τελικά, η παράταση κάποιας μορφής προστασίας της πρώτης κατοικίας, επειδή ο νόμος Κατσέλη λήγει στο τέλος του έτους, ενώ η κυβέρνηση δεν έχει καταθέσει ακόμη την πρότασή της για μια αναπροσαρμογή του καθεστώτος προστασίας.
Όπως τονίζει η Επιτροπή, από το 2015 έχει συμφωνηθεί ότι η ισχύς του νόμου θα λήξει και οι ελληνικές αρχές θέλουν να τον διατηρήσουν σε ισχύ, με κάποιες αλλαγές, κάτι που αποτελεί σημαντική αλλαγή των συμφωνηθέντων με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Για να γίνει αυτή η αλλαγή, ο χρόνος είναι πολύ περιορισμένος, προειδοποιεί η Κομισιόν και χρειάζεται να στείλει η κυβέρνηση λεπτομερείς προτάσεις, προκειμένου να αξιολογηθούν, ενώ μια νομοθετική ρύθμιση θα πρέπει να συζητηθεί και σε διάλογο με όλους τους ενδιαφερόμενους, πριν εγκριθεί από τη Βουλή.
Σε κάθε περίπτωση, η Κομισιόν θέτει το πλαίσιο εντός του οποίου μπορεί να γίνει μια αλλαγή με την έγκρισή της, υπογραμμίζοντας ότι όποια τροποποίηση γίνει δεν θα πρέπει να επιβραδύνει τη διαδικασία μείωσης των προβληματικών ανοιγμάτων των τραπεζών.
Επίσης, θα πρέπει να έχει πιο στενό εύρος η παροχή προστασίας και να ισχύουν αυστηροί περιορισμοί για την ένταξη, περιλαμβανομένων κριτηρίων για την αξία των κατοικιών, που θα είναι τέτοια, ώστε η προστασία να επικεντρώνεται στους ασθενέστερους της κοινωνίας.
Με απλά λόγια, βασική απαίτηση της Κομισιόν είναι να τεθεί χαμηλά ο πήχης της αξίας της κατοικίας, πολύ χαμηλότερα από τα όρια που ισχύουν σήμερα με το νόμο Κατσέλη (180.000 ευρώ για άγαμους).
Μια άλλη βασική αρχή, όπως σημειώνει η Κομισιόν, είναι να μην περιορίζει ο νόμος για προστασία της πρώτης κατοικίας τις δυνατότητες των τραπεζών να κινηθούν εναντίον των στρατηγικών κακοπληρωτών.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι προτάσεις της κυβέρνησης θα πρέπει να εξαλείψουν τις πρακτικές όπου ο νόμος για την προστασία μπορεί να αξιοποιείται για να μπλοκάρονται ήδη προγραμματισμένοι πλειστηριασμοί.
Εξάλλου, όπως σημειώνει η Επιτροπή, έχουν απομείνει συνολικά (στοιχεία Σεπτεμβρίου 2018) 135.000 εκκρεμείς στα δικαστήρια υποθέσεις του νόμου Κατσέλη και ο βηματισμός για την εκκαθάρισή τους θα πρέπει να επιταχυνθεί περαιτέρω, ώστε να μην έχουν μείνει εκκρεμείς υποθέσεις ως τα τέλη του 2021.
Για τους πλειστηριασμούς, η Κομισιόν επισημαίνει ότι έχουν αυξηθεί, αλλά το ποσοστό των προβληματικών δανείων που καλύπτονται με αυτή τη μέθοδο παραμένει πολύ χαμηλό σε σχέση με την προ της κρίσης περίοδο.
Η Επιτροπή τονίζει, όμως, ότι εξακολουθεί να μην υπάρχει επαρκές ενδιαφέρον από ιδιώτες για τα ακίνητα που βγαίνουν στο σφυρί, με αποτέλεσμα στο 80% των πλειστηριασμών να αγοράζονται τα ακίνητα από τις ίδιες τις τράπεζες.
