Η ελληνική οικονομία περνάει με καλό βαθμό-όπως άλλωστε αναμενόταν- από την αξιολόγηση της Κομισιόν. Η Επιτροπή διαπιστώνει ότι η χώρα μας τηρεί τους δημοσιονομικούς όρους και οι δαπάνες κινούνται πιο χαμηλά από το συμφωνημένο ανώτατο όριο. Επί της ουσίας, δηλαδή, δίνει το «οκ» σε όλα τα μέτρα στήριξης και στις παροχές που ανακοίνωσε η κυβέρνηση και ανοίγει-τρόπον τινά- τον δρόμο για επερχόμενες εξαγγελίες που κατά νου το Μαξίμου με χρονικό ορίζοντα την ΔΕΘ.
Η Κομισιόν, στην εαρινή έκθεση Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, εγκρίνει το ελληνικό μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα και αναφέρεται εκτενώς στα συν και πλην της οικονομίας. Παράλληλα κάνει ιδιαίτερη μνεία στο οξύ στεγαστικό πρόβλημα που μαστίζει τη χώρα μας, κάνοντας ειδική αναφορά στις υψηλές τιμές κατοικιών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει ότι η Ελλάδα βελτίωσε το 2024 τις δημοσιονομικές της επιδόσεις καταγράφοντας δημοσιονομικό πλεόνασμα 1,7% του ΑΕΠ έναντι ελλείμματος 0,7% του ΑΕΠ, ενώ η μείωση του χρέους της έφτασε το 10,3% του ΑΕΠ.
Σημειώνει, πως έχει τηρήσει τις οροφές αύξησης των πρωτογενών δαπανών., τονίζοντας ότι για το 2025 οι δαπάνες αναμένεται να αυξηθούν κατά 4,3% έναντι στόχου για αύξηση δαπανών 3,7%.
H Επιτροπή απονέμει τα εύσημα στην Ελλάδα για την προσπάθεια καταπολέμησης της φοροδιαφυγής η οποία οδήγησε σε ένα πρωτογενές πλεόνασμα ρεκόρ της τάξης του 4,8% του ΑΕΠ.
Στα αρνητικά της αξιολόγησης, η Κομισιόν εντοπίζει ξανά «μακροοικονομικές ανισορροπίες» που έχουν να κάνουν με την ανταγωνιστικότητα της αγοράς εργασίας, υψηλό εξωτερικό έλλειμμα και το χρέος που αν και απομειώνεται, παραμένει υψηλό.
Οι υψηλές τιμές στις κατοικίες
Στέκεται, ωστόσο, στο μείζον ζήτημα της στεγαστικής κρίσης και δη των υψηλών τιμών ενοικίασης και πώλησης κατοικιών. Η Κομισιόν επισημαίνει ότι ο αυξήσεις στις τιμές των κατοικιών έχουν οδηγήσει σε επιδείνωση της οικονομικής προσιτότητας της στέγασης. Οι τιμές των κατοικιών στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά μέσο όρο κατά 9,3% ετησίως την περίοδο 2020-2024 (σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ που ήταν 4,9%) και εκτιμάται ότι είναι υπερτιμημένες κατά περίπου 20%.
Τονίζει, μάλιστα, ότι οι υψηλές τιμές στέγασης επηρεάζουν δυσανάλογα τις ευάλωτες ομάδες, ενώ εμποδίζουν τους ανθρώπους να μετακινηθούν για να βρουν εργασία.
H Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει ότι η επιτάχυνση της κατασκευαστικής δραστηριότητας (οι άδειες οικοδομής κατοικιών που μετρώνται σε τετραγωνικό μέτρο ωφέλιμης επιφάνειας αυξήθηκαν κατά 31,5 % το 2024) μπορεί να μετριάσει την αύξηση των τιμών των κατοικιών τα επόμενα χρόνια. Η ισχυρή αύξηση των τιμών των κατοικιών έχει επίσης προκαλέσει αυξήσεις των ενοικίων, γεγονός που υποδηλώνει ότι η οικονομικά προσιτή στέγαση εξακολουθεί να αποτελεί σημαντική πρόκληση.
Ρήτρα διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες
Η Επιτροπή αναφέρει επίσης ότι 16 κράτη μέλη έχουν ζητήσει την ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής. Αυτά είναι η Ελλάδα, το Βέλγιο, η Βουλγαρία, η Τσεχία, η Δανία, η Γερμανία, η Εσθονία, η Κροατία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Πορτογαλία, η Σλοβενία, η Σλοβακία και η Φινλανδία. Πρόκειται για έναν κρίσιμο αριθμό χωρών, που δείχνει το όφελος από την τήρηση μιας συντονισμένης προσέγγισης στη νέα αμυντική πολιτική της Ε.Ε. Εντός της ημέρας θα ανακοινωθούν και τα νομικά περιθώρια που θα δίνει η ενεργοποίηση της ρήτρα διαφυγής για τις δαπάνες.
