Με σημερινό άρθρο του στην εφημερίδα τα νέα του Σαββατοκύριακου ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης παίρνει θέση για την ένταση με την Τουρκία και καταφέρεται εναντίον του Κώστα Καραμανλή. Επαναλαμβάνει ουσιαστικά απόσπασμα του βιβλίου του "Στόχοι, στρατηγική, προοπτικές" που εξέδωσε το 2007.
Ο Κώστας Σημίτης επιτίθεται στον Κώστα Καραμανλή με τον οποίο υπήρξαν πολιτικοί αντίπαλοι πριν από περίπου 2 δεκαετίες. Ο πρώην πρωθυπουργός αναφέρεται στην περίοδο του 2004 και τη Σύνοδο του Ελσίνκι, χαρακτηρίζοντάς την χαμένη ευκαιρία, αναλύοντας τους λόγους για τους οποίους υπήρξε κομβική για τα εθνικά θέματα, ενώ κάνει και εκτιμήσεις για τη σημερινή κατάσταση και την κρίση που δημιουργείται με τις κινήσεις της Τουρκίας προς τη Λιβύη.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η ελληνική αντιπροσωπεία απέρριψε άμεσα το πρώτο κείμενο της Συνόδου που απείχε από τις ελληνικές θέσεις, υπογραμμίζοντας ότι στις 10 Δεκεμβρίου 1999 δήλωσε στους εταίρους πως αδυνατεί να συναινέσει στην υποψηφιότητα της Τουρκίας εάν δεν αντιμετωπιστεί θετικά και η υποψηφιότητα της Κύπρου.
Στη συνέχεια, υπενθυμίζει ότι μπροστά στο αδιέξοδο το Συμβούλιο διεκόπη και παραθέτει τα γεγονότα μέχρι την απόφαση του Ελσίνκι, αλλά και την οργισμένη αντίδραση των Τούρκων.
«Για αυτό και ο κ. Σολάνα μετέβη αμέσως στην Αγκυρα για να καθησυχάσει την τουρκική ηγεσία, το οποίο και πέτυχε» τονίζει ο πρώην πρωθυπουργός και προσθέτει:
«Η Κύπρος εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ενωση μαζί με 10 άλλες χώρες την 1η Μαΐου 2004. Η υπογραφή της Συνθήκης Προσχώρησης έγινε στην Αθήνα τον Απρίλιο του 2003 όταν η Ελλάδα προήδρευε του Συμβουλίου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης».
«Το 2004, όταν πραγματοποιήθηκε, σύμφωνα με την απόφαση του Ελσίνκι, η Σύνοδος Κορυφής στις Βρυξέλλες για να αποφασιστεί η έναρξη των συνομιλιών με την Τουρκία, την Ελλάδα εκπροσωπούσε ο νέος πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής» γράφει ο κ. Σημίτης.
«Στη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών αποφασίστηκε η εκκίνηση της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας παρ΄ όλο που δεν είχε τακτοποιήσει τις διαφορές της με την Ελλάδα, όσον αφορά την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα. Ο Ελληνας πρωθυπουργός κατά τη συζήτηση, αν και είχε τη δυνατότητα, δεν πρόβαλε την ένσταση για την έλλειψη ανταπόκρισης της Τουρκίας στον όρο που είχε τεθεί στο Ελσίνκι και αφορούσε την ύπαρξη διαφορών σχετικά με την έκταση της τουρκικής υφαλοκρηπίδας. Αντίθετα, επεσήμανε, ότι “οι ασφυκτικοί χρονικοί περιορισμοί δεν βοηθούν”.
Απεδέχθη έτσι, την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία με ανεπίλυτες τις ελληνοτουρκικές διαφορές ως προς τα όρια των υφαλοκρηπίδων και αιγιαλίτιδων ζωνών τους. Ίσως σήμερα, με την εμπειρία των εξελίξεων στην Τουρκία προβληθεί το επιχείρημα ότι ο Ερντογάν δεν θα δεχόταν ποτέ την παραπομπή των υφισταμένων διαφορών στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, αδιαφορώντας για την ένταξη της Τουρκίας. Ομως το 2004, ο Ερντογάν δεν υποστήριζε ακόμη τις απόψεις για μια Τουρκία διάδοχο της οθωμανικής αυτοκρατορίας, η οποία έχει δικαιώματα σε όλη την ανατολική Μεσόγειο. Τις απόψεις του αυτές πρόβαλε αργότερα, ιδίως μετά το 2016, μετά την απόπειρα πραξικοπήματος εναντίον του. Το 2004, επιθυμούσε ιδιαίτερα την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση».
Για να συνοψίσει ότι μετά τη συμφωνία του Ελσίνκι αναπτύχθηκε μια δυναμική στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, «αποτέλεσμα της οποίας ήταν και οι αλλεπάλληλες διερευνητικές συνομιλίες για την αντιμετώπιση των υφισταμένων διαφορών».
«Αλλά και στις συζητήσεις αυτές η τότε νέα ελληνική κυβέρνηση τελικά δεν έδωσε συνέχεια», όπως διαπιστώνει.«Το αποτέλεσμα της στάσης του 2004 είναι οι σημερινές απειλές και οι εκβιασμοί της Τουρκίας», συμπεραίνει ο ίδιος.
Το ίδιο σκεπτικό ο κ. Σημίτης το είχε παρουσιάσει και παλιότερα:
Με τη συμφωνία του Ελσίνκι η Τουρκία υποχρεωνόταν να επιλύσει τις εκκρεμότητές της με την Ελλάδα μέχρι τον Δεκέμβριο του 2004. Σε περίπτωση που αυτό δεν γινόταν δυνατό, ήταν υποχρεωμένη να δεχθεί τη διαδικασία του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης. Η Ελλάδα μπορούσε ως εκ τούτου τον Δεκέμβριο του 2004 να εμποδίσει την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία έως ότου δρομολογηθεί πειστικά η εξομάλυνση των διμερών μας σχέσεων.Η Ελλάδα, ακολουθώντας τη συμφωνία του Ελσίνκι, άρχισε διαπραγματεύσεις με την Τουρκία για το θέμα της υφαλοκρηπίδας. Τέλη του 2003, χάρη στις επίπονες προσπάθειες και των δύο πλευρών, είχε υπάρξει κάποια πρόδος ώστε στο διάστημα που μεσολαβούσε μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής τον Δεκέμβριο του 2004 να είναι δυνατή μία καταρχήν συμφωνία. Η κυβέρνηση δεν συνέχισε τις διαπραγματεύσεις. Στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου 2004 δεν έθεσε θέμα κατά της έναρξης των διαπραγματεύσεων ένταξης της Τουρκίας, καίτοι η Τουρκία δεν είχε εκπληρώσει τους όρους του Ελσίνκι. Ένας βασικός άξονας της εξωτερικής πολιτικής του ΠΑΣΟΚ, η ένταξη των ελληνοτουρκικών στη διαδικασία ρύθμισης σχέσεων Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας κατά τρόπο που να μπορεί να οδηγήσει άμεσα και υποχρεωτικά στη Χάγη, εγκαταλείφθηκε.
