Σε παράνομες και αντισυνταγματικές διατάξεις στηρίχθηκε η δημοσιονομική προσαρμογή του πρώτου και δεύτερου μνημονίου, καθώς σχεδόν όλες οι περικοπές των αποδοχών που προέβλεπαν οι σχετικοί νόμοι που ψηφίστηκαν το 2012 και 2013 σταδιακά καταπίπτουν στα δικαστήρια και οι παθόντες δικαιώνονται.
Ήδη η τωρινή κυβέρνηση από το 2015 που έχουν εκδοθεί οι δικαστικές αποφάσεις έχει επιστρέψει αρκετές εισοδηματικές παροχές που κόπηκαν από το 2012, ενώ έχει δρομολογήσει για το τέλος του 2018 και την επιστροφή των παράνομων περικοπών στα ειδικά μισθολόγια ένστολων, γιατρών και καθηγητών.
Το κόστος θα καλυφθεί από το υπερπλεόνασμα του προϋπολογισμού, το οποίο επιτεύχθηκε και το 2017 και φέτος, ενώ σε διαφορετική περίπτωση που δεν θα υπήρχαν υπερβάσεις των πλεονασμάτων, δεν θα υπήρχε η δυνατότητα. Υπενθυμίζεται ότι παλαιότερα, στις δεκαετίες του 1990 και του 2000 οι επιστροφές αναδρομικών, γινόταν με ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου.
Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, το πλήθος των αποφάσεων των ανωτάτων δικαστηρίων, οι οποίες βγάζουν αντισυνταγματικές τις περικοπές των μισθών και των συντάξεων, αναδεικνύουν και την προχειρότητα κατάρτισης των νόμων με τους οποίους έγιναν οι περικοπές και τη σπουδή να επιτευχθούν οι στόχοι των προϋπολογισμών οι οποίοι και δεν επιτεύχθηκαν!
Οι ελπίδες για τα "δώρα"
Μια απόφαση του μονομελούς Πρωτοδικείου της Θεσσαλονίκης, σε συνδυασμό και με παλαιότερη απόφαση του ΣτΕ του έτους 2015, φέρεται πως ανοίγει το δρόμο και για την επιστροφή και των δώρων Χριστουγέννων, Πάσχα και επιδόματος αδείας, τα οποία περικόπηκαν από το 2012 στους συνταξιούχους.
Επειδή ωστόσο πρόκειται απλά για μια απόφαση πρωτοδικείου, απαιτείται αρκετός χρόνος μέχρι να τελεσιδικήσει η υπόθεση και να δικαιωθούν οι συνταξιούχοι.
Στο πλαίσιο αυτό χρειάζεται προσοχή και υπομονή από τους δικαιούχους, αλλά και να μην πέφτουν θύματα δικηγόρων που υπόσχονται «άμεσες λύσεις». Η απόφαση του πρωτοδίκη Θεσσαλονίκης βασίστηκε στην απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (11/6/2015), η οποία επέτρεψε σε όσους είχαν ήδη ασκήσει προσφυγές προ της 11/6/2015, να αξιώσουν αναδρομικά τις κριθείσες ως αντισυνταγματικές περικοπές και για τα προηγούμενα έτη. Οσοι κινήθηκαν δικαστικά, μετά την απόφαση του ΣτΕ, μπορούν να αξιώσουν επιστροφή των αντισυνταγματικών περικοπών στις συντάξεις τους, από 11/6/2015 και μετά.
Οι περικοπές που ακυρώθηκαν
- Το 2015 η Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου δημοσίευσε την απόφασή της με την οποία έκρινε αντισυνταγματικές και αντίθετες στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) τις αναδρομικές, από 1η Αυγούστου 2012, μειώσεις των συντάξεων των δικαστών, οι οποίες και επιστράφηκαν. Η Ολομέλεια έκρινε, ότι οι περικοπές των συντάξεων των δικαστών και «μάλιστα αναδρομικά από 1.8.2012, αντίκεινται προς τις συνταγματικές διατάξεις των άρθρων 4 παράγραφος 5 και 25 παράγραφος 4 και καθίστανται ως εκ τούτου ανίσχυρες».
- Ακολούθησαν αποφάσεις για τους εν ενεργεία δικαστικούς οι οποίοι επίσης δικαιώθηκαν και οι περικοπές από τον Αύγουστο του 2012 επιστράφηκαν.
- Παράνομες κρίθηκαν και οι κρατήσεις για τη μηνιαία εισφορά υπέρ υγειονομικής περίθαλψης των συνταξιούχων, από τις συντάξεις που καταβλήθηκαν κατά το διάστημα από 1/1/2012 έως 30/6/2016 και υπολογίστηκαν επί του ακαθάριστου ποσού μηνιαίας κύριας σύνταξης ή προσυνταξιοδοτικής παροχής, χωρίς την αφαίρεση των ποσών που αντιστοιχούν στις περικοπές των συντάξεων βάσει των νόμων 4024/2011, 4051/2012 και 4093/2012 και της κ.υ.α. 476/2012. Τα συγκεκριμένα ποσά που παρακρατήθηκαν υπέρ υγειονομικής περίθαλψης καταβλήθηκαν πέρυσι με τη σύνταξη μηνός Δεκεμβρίου 2017. Το κόστος καλύφθηκε από το υπερπλεόνασμα του προϋπολογισμού του 2017
- Παράνομη κρίθηκε η παρακράτηση της εισφοράς αλληλεγγύης του Ν. 3986/2011 υπέρ του ΑΚΑΓΕ στις επικουρικές τους συντάξεις από το 2012. Η επιστροφή των ποσών στους λογαριασμούς των συνταξιούχων ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο του 2018.
- Παράνομες κρίθηκαν οι μειώσεις των αποδοχών των ένστολων, των γιατρών του ΕΣΥ και των καθηγητών ΑΕΙ και ΤΕΙ. Πρόκειται για τις μειώσεις των μισθών που είχαν επιβληθεί με τον νόμο 4093/2012, της κυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου, από την 1η-8-2012, αλλά επειδή κρίθηκαν αντισυνταγματικές θα πρέπει να αποδοθούν στους δικαιούχους τα ποσά, που «κουρεύτηκαν», σε βασικούς μισθούς και επιδόματα, με βάση τα καθεστώτα των ειδικών μισθολογίων. Σε πρώτη φάση, οι μειώσεις ακυρώθηκαν και από την 1-1-2018 οι αποδοχές αποκαταστάθηκαν στα επίπεδα προ των περικοπών, ενώ μέχρι τέλους του έτους θα καταβληθούν και τα αναδρομικά που αναλογούν από την 1-8-2012 έως και τις 31-12-2017. Όπως έχει δεσμευτεί η κυβέρνηση και πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας από τη ΔΕΘ, η επιστροφή των αναδρομικών θα γίνει έως το τέλος του 2018 με διάταξη που θα ενταχθεί σε νομοσχέδιο, αλλά ακόμη δεν έχει διευκρινιστεί εάν η επιστροφή των ποσών θα είναι εφάπαξ ή σε δόσεις αν και το πιθανότερο είναι η εφάπαξ πληρωμή, από το υπερπλεόνασμα του φετινού προϋπολογισμού.
