To αποτέλεσμα των εκλογών στο κρατίδιο της Βαυαρίας ανέδειξε, για ακόμη μία φορά τον προβληματικό συσχετισμό δυνάμεων εντός του «μεγάλου συνασπισμού» της Γερμανίας σε μια κρίσιμη περίοδο, με προκλήσεις τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο.
του Βαγγέλη Βιτζηλαίου*
Χριστιανοδημοκράτες (CDU), Χριστιανοκοινωνιστές (CSU) και Σοσιαλδημοκράτες (SPD) είδαν τα ποσοστά τους να πέφτουν δραματικά προκαλώντας εντονότερο προβληματισμό για τη βιωσιμότητα του «Groko», οι διεργασίες για τη συγκρότηση του οποίου υπενθυμίζεται ότι πέρασαν από «σαράντα κύματα», μέχρι την επιτυχή κατάληξη την περασμένη άνοιξη.
Groko σε νευρική κρίση.
Η πολιτική σχέση της Άνγκελα Μέρκελ και του επικεφαλής των Χριστιανοκοινωνιστών, Χορστ Ζεεχόφερ εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα εύθραυστη μετά τα συνεχή επεισόδια για τη διαχείριση του προσφυγικού ζητήματος. Την ίδια ώρα, οι φωνές που είχαν αντισταθεί στη συμμετοχή του SPD σε άλλη μία ομοσπονδιακή κυβέρνηση της καγκελαρίου Μέρκελ ηχούν ξανά δυνατά, ζητώντας την απόσυρση του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος από το «μεγάλο συνασπισμό» θεωρώντας ότι η συμβίωση με τους συντηρητικούς Χριστιανοδημοκράτες και ακόμη σκληρότερους Χριστιανοκοινωνιστές σημαίνει διαρκή πτώση.
Οι θέσεις της επικεφαλής του SPD, Άντρια Νάλες, όπως και του υπουργού Οικονομικών Όλαφ Σολτς είναι ιδιαίτερα δύσκολες αφού βλέπουν ότι η στρατηγική προώθησης των θέσεων του κόμματος μέσω της συμμετοχής του στην κυβέρνηση δεν βγαίνουν πολιτικά. Το κόμμα πληρώνει τη σύμπλευση με τη συμμαχία CDU/CSU και η αριστερή στροφή που επιχειρεί ίσως να μην είναι, πλέον, αρκετή. Ταυτόχρονα, οι Πράσινοι, με προσέγγιση realpolitik, εκμεταλλεύονται τις απώλειες των Σοσιαλδημοκρατών φιλοδοξώντας να μετατραπούν στο μέλλον σε κυβερνητικό εταίρο, έχοντας αποκηρύξει τον ριζοσπαστισμό, αποτελώντας πια το ανερχόμενο κόμμα της αστικής τάξης.
Σενάρια υπάρχουν εδώ και καιρό: Κυβέρνηση μειοψηφίας με αποχώρηση του SPD, πολιτικό τέλος της Μέρκελ, με τον πρόεδρο της Bundestag, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, κατά πολλούς, να εποφθαλμιά το πολιτικό του απωθημένο, την Καγκελαρία. Οι εκλογές της 28ης Οκτωβρίου στο, επίσης κομβικό, κρατίδιο της Έσσης προμηνύουν νέες απώλειες για CDU/CSU και SPD, με το αποτέλεσμά τους να απειλεί ακόμη και την ύπαρξη του κυβερνητικού συνασπισμού, ο οποίος υπό τα υπάρχοντα δεδομένα μοιάζει με lose-lose συνθήκη για τους συμμετέχοντές του.
Η Ευρώπη απροετοίμαστη στην εποχή των προκλήσεων
Η αναταραχή στο γερμανικό πολιτικό σκηνικό με την πτώση των παραδοσιακών κομμάτων και την απειλητική άνοδο της ξενοφοβικής Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD) δεν θα μπορούσε να μην έχει παρενέργειες και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ο ιταλικός Προϋπολογισμός και οι δυνητικοί κίνδυνοι για την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωζώνη από μία σφοδρή ρήξη Ρώμης-Βρυξελλών, προκαλεί τριγμούς και στο Βερολίνο. Αναλυτές στηλιτεύουν την εμμονή του Βερολίνου στο ζήτημα του Προϋπολογισμού και των δημοσιονομικών κανόνων στην Ευρωζώνη, βλέποντας τον κίνδυνο επανάληψης παρόμοιων λαθών με την περίπτωση της Ελλάδας το 2009, όπως τόνισε χαρακτηριστικά πρόσφατο δημοσίευμα της Suddeutsche Zeitung. Tην ίδια ώρα, η Ευρώπη καλείται να πάρει θέση και σημαντικές αποφάσεις απέναντι σε παγκόσμιου βεληνεκούς ζητήματα, όπως η διατλαντική σχέση (εμπορική αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ) και οι εξελίξεις στους συσχετισμούς στη Μέση Ανατολή (Σαουδική Αραβία, Συρία).
Μέσα σε αυτήν την έντονη ρευστότητα του διεθνούς σκηνικού, οι πρωτοβουλίες για τη θεσμική μεταρρύθμιση Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ευρωζώνης φαίνεται πως έχουν παγώσει εντελώς, παρά τις προειδοποιήσεις από πολλές πλευρές -ακόμη και από τον επικεφαλής του ESM, Κλάους Ρέγκλινγκ- ότι η Ευρώπη θα είναι ξανά ανοχύρωτη απέναντι στο ενδεχόμενο ξεσπάσματος μιας νέας κρίσης. Το γερμανικό πολιτικό αδιέξοδο τείνει να έχει συνέπειες στην Ευρώπη, σε μια εποχή παγκόσμιων ανακατατάξεων και ιστορικής αλλαγής συσχετισμών, σε γεωπολιτικό και οικονομικό επίπεδο, με τους μεγάλους παίκτες (ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία) να μετρούν δυνάμεις, συμμάχους και αντιπάλους.
* Αναδημοσίευση από το 14o Δελτίο Ευρωπαϊκών Εξελίξεων του Ινστιτούτου Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ
