Ραγδαίες είναι οι εξελίξεις στο ερευνητικό πρόγραμμα της Κύπρου για κοιτάσματα φυσικού αερίου, με πληροφορίες που αναμετέδωσε και το κρατικό ΡΙΚ να κάνουν λόγο για ανακάλυψη νέου μεγάλου κοιτάσματος στην κυπριακή ΑΟΖ. Στους κυβερνητικούς κύκλους Αθήνας και Λευκωσίας υπάρχει εγρήγορση για τις αντιδράσεις της Άγκυρας, καθώς η νέα ανακάλυψη θεωρείται βέβαιο ότι θα ανοίξει την... όρεξη της Τουρκίας για τους υδρογονάνθρακες της περιοχής και πιθανόν να εντείνει τις διαθέσεις για προκλητικές κινήσεις.
Οι πληροφορίες για ανακάλυψη μεγάλου κοιτάσματος φυσικού αερίου στο «οικόπεδο 6» της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κυπριακής Δημοκρατίας, δημοσιεύθηκαν σήμερα από κυπριακά ΜΜΕ, την εφημερίδα «Αλήθεια» και το ΡΙΚ. Όπως αναφέρθηκε, η κοινοπραξία της ιταλικής Eni και της γαλλικής Total εντόπισε κοίτασμα στη γεώτρηση στο σημείο Cronos-1, ενώ φέρονται να υπάρχουν ενδείξεις για την ύπαρξη και δεύτερης στήλης φυσικού αερίου, δίπλα στο κοίτασμα που εντοπίσθηκε.
Συγκεχυμένες είναι, προς το παρόν, οι πληροφορίες για το μέγεθος του κοιτάσματος και το θέμα αναμένεται να ξεκαθαρίσει με τις ανακοινώσεις που θα γίνουν από την κοινοπραξία όταν ολοκληρωθεί η γεώτρηση. Την περασμένη εβδομάδα, η υπουργός Ενέργειας, Νατάσα Πηλείδου, είχε αναφέρει ότι εντός των επόμενων ημερών θα είχε διαφανεί η προοπτική για κοίτασμα φυσικού αερίου στο συγκεκριμένο τεμάχιο.
Το υπουργείο Ενέργειας της Κύπρου, κατά την πάγια πρακτική που έχει ακολουθήσει και σε άλλες περιπτώσεις, αποφεύγει να επιβεβαιώσει τις πληροφορίες για τη νέα ανακάλυψη, καθώς μάλιστα η περίοδος αυτή είναι αρκετά κρίσιμη, με δεδομένο ότι οι Τούρκοι ετοιμάζονται να στείλουν για γεωτρήσεις, πιθανόν στην κυπριακή ΑΟΖ, το πλωτό γεωτρύπανο «Αμπντούλ Χαμίντ Χαν».
Σύμφωνα με εκτιμήσεις διπλωματικών κύκλων, στην Άγκυρα επικρατεί έντονη νευρικότητα για το θέμα των υδρογονανθράκων, ιδιαίτερα στις περιοχές της κυπριακής ΑΟΖ, για τις οποίες η Τουρκία εγείρει διεκδικήσεις με μοχλό το τουρκοκυπριακό ψευδοκράτος. Η Άγκυρα διαπιστώνει ότι οι πετρελαϊκές εταιρείες, τις οποίες στο παρελθόν είχε προσπαθήσει να εκφοβίσει για να σταματήσουν τις έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ, όχι μόνο δεν έχουν κάνει πίσω, αλλά προχωρούν και παράγουν αποτελέσματα από τις γεωτρήσεις τους.
Ακόμη χειρότερα για την Άγκυρα, πέραν των ευρωπαϊκών πετρελαϊκών κολοσσών, που έχουν έντονη ερευνητική δραστηριότητα, στο «παιχνίδι» έχει μπει πολύ δυνατά ο αμερικανικός κολοσσός Chevron, ο οποίος εξαγόρασε την ισραηλινή Noble Energy και πλέον έχει αναλάβει τη διαχείριση του μεγαλύτερου κοιτάσματος που έχει βρεθεί στην Κύπρο -του κοιτάσματος Αφροδίτη, που ανακαλύφθηκε το 2011.
Το «παράθυρο ευκαιρίας» που είχαν οι Τούρκοι για να υπονομεύσουν το ερευνητικό πρόγραμμα της Λευκωσίας κλείνει πολύ γρήγορα, καθώς όλα δείχνουν ότι η Chevron κινείται με ταχείς ρυθμούς για την έναρξη παραγωγής στο κοίτασμα Αφροδίτη. Αν αρχίσει η παραγωγή και μάλιστα με ευθύνη αμερικανικής πετρελαϊκής εταιρείας, που θα έχει και την πλήρη υποστήριξη της Ουάσιγκτον, οι τουρκικές αξιώσεις για τα κοιτάσματα της Κύπρου θα είναι πλέον εξαιρετικά δύσκολο να συζητηθούν.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Chevron σχεδιάζει να παραδώσει ένα βελτιστοποιημένο σχέδιο ανάπτυξης για το κοίτασμα Αφροδίτη στις αρχές της Κύπρου μέχρι το τέλος του έτους και να επισπεύσει το χρονοδιάγραμμα παραγωγής φυσικού αερίου. Σύμφωνα με το αρχικό σχέδιο, του 2019, το πρώτο αέριο αναμενόταν να αρχίσει να ρέει το 2025, αλλά η Chevron επιδιώκει να επισπεύσει την έναρξη παραγωγής.
Το σχέδιο ανάπτυξης προέβλεπε την εγκατάσταση μιας νέας πλωτής μονάδας παραγωγής στον ταμιευτήρα Αφροδίτη, με εκτιμώμενη μέγιστη παραγωγική ικανότητα περίπου 800 MMCF την ημέρα, μέσω 5 φρεατίων παραγωγής στο αρχικό στάδιο, και την εξαγωγή φυσικού αερίου στην αιγυπτιακή αγορά.
Το υπουργείο Ενέργειας της Κύπρου επισήμανε ότι, λαμβάνοντας υπόψη το ισχύον ενεργειακό περιβάλλον και τη δυνατότητα της Κύπρου και της ευρύτερης Ανατολικής Μεσογείου να συμβάλουν σημαντικά στην ασφάλεια του εφοδιασμού της Ευρώπης και στη διαφοροποίηση των πηγών, τα δύο μέρη, δηλαδή η Λευκωσία και η Chevron, παραμένουν δεσμευμένα να συνεχίσουν να συνεργάζονται προκειμένου να επισπεύσουν το χρονοδιάγραμμα εξαγωγής του πρώτου φυσικού αερίου από την Αφροδίτη στην Αίγυπτο και στις ευρωπαϊκές αγορές.
Ένας ακόμη αμερικανικός κολοσσός, η ExxonMobil, τον περασμένο Μάρτιο ολοκλήρωσε τις εργασίες γεώτρησης στο πηγάδι Γλαύκος-2 που βρίσκεται στο τεμάχιο 10 της ΑΟΖ, επιβεβαιώνοντας την παρουσία φυσικού αερίου υψηλής ποιότητας, χωρίς να έχει διευκρινισθεί το μέγεθος του κοιτάσματος.
Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, φαίνεται ότι εδραιώνεται η παρουσία στην κυπριακή ΑΟΖ δύο κορυφαίων αμερικανικών πετρελαϊκών εταιρειών και δύο ευρωπαϊκών, κάτι που σημαίνει ότι σχηματίζεται ένα ισχυρό οικονομικό και διπλωματικό μπλοκ για την αναχαίτιση των τουρκικών διεκδικήσεων και προκλήσεων. Αυτό, πάντως, όπως εκτιμούν διπλωματικές πηγές, ενδέχεται να εντείνει τη νευρικότητα του Ερντογάν, που πιέζεται και από την επικείμενη εκλογική αναμέτρηση στην Τουρκία, οδηγώντας την Άγκυρα σε κινήσεις υψηλού ρίσκου, με κεντρικό σημείο αναφοράς την έξοδο του τουρκικού πλωτού γεωτρύπανου στην αν. Μεσόγειο που αναμένεται μέσα στις επόμενες ημέρες.
