Νέο... πρόσωπο παίρνει η ακρίβεια, καθώς πλέον οι μεγάλες πληθωριστικές πιέσεις δεν προέρχονται από τα τρόφιμα και την ενέργεια, αλλά από τον τομέα των υπηρεσιών και κυρίως από τις υπηρεσίες που σχετίζονται με τον τουρισμό, όπως επισημαίνει η Τράπεζα της Ελλάδος.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζονται στη νέα Έκθεση του Διοικητή της ΤτΕ, ο τιμάριθμος των υπηρεσιών είχε συμβολή μεταξύ 1,6% και 2% στον πληθωρισμό τα έτη 2022 - 2024. Η ενέργεια είχε τη μεγαλύτερη συμβολή στην εκρηκτική αύξηση του πληθωρισμού το 2022, καθώς από τη συνολική αύξηση 9,3% του τιμαρίθμου οι 4,47 μονάδες προήλθαν από τις τιμές της ενέργειας.
Ο πληθωρισμός των υπηρεσιών παραμένει υψηλός επί τρία συνεχή έτη (2022 - 2023), σημειώνοντας αύξηση περισσότερο από 4% ετησίως, ενώ είχε υποχωρήσει σε αρνητικό έδαφος το 2020 και 2021 λόγω της πανδημίας, που «πάγωσε» τον τουρισμό. Οι μεγαλύτερες επιμέρους αυξήσεις καταγράφονται στις υπηρεσίες εστίασης, δηλαδή σε καφέ, εστιατόρια και μπαρ.
Το 2024, αλλά και στις αρχές του 2025, ο πληθωρισμός στις υπηρεσίες στην Ελλάδα άρχισε να «τρέχει» με ταχύτερους ρυθμούς από την ευρωζώνη, ενώ στο πρώτο δίμηνο του τρέχοντος έτους διαμορφώνεται σε επίπεδα άνω του 5%. Όπως σημειώνει η ΤτΕ,
- Από τον Ιούνιο μέχρι και το Δεκέμβριο του 2023 παρατηρείται υποχώρηση του πληθωρισμού των υπηρεσιών τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ευρωζώνη, με την τάση στην Ελλάδα να είναι εντονότερη, με συνέπεια να καταγράφει και πάλι χαμηλότερο πληθωρισμό υπηρεσιών. Στη συνέχεια, ο πληθωρισμός των υπηρεσιών της ευρωζώνης σταθεροποιείται περίπου στο 4%, με τον αντίστοιχο της Ελλάδος να ακολουθεί σταθερά ανοδική τάση, φθάνοντας το 5,6% το Δεκέμβριο του 2024.
- Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία για το πρώτο δίμηνο του 2025, ο πληθωρισμός των υπηρεσιών στην Ελλάδα διατηρείται σε υψηλά επίπεδα (5,4%) και είναι υψηλότερος από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (3,8%).
Όπως επισημαίνει η Τράπεζα της Ελλάδος, την περίοδο 2023-2024 διαπιστώνεται ότι για την ελληνική οικονομία τον κυριότερο ρόλο στη διαμόρφωση του γενικού πληθωρισμού, όπως αυτός μετρείται από τον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ), είχε η συνιστώσα των υπηρεσιών.
Η ετήσια μεταβολή της ενεργειακής συνιστώσας κορυφώθηκε το Μάιο του 2022 (61,0%), συμβάλλοντας κατά 4,47 ποσοστιαίες μονάδες στη μέση αύξηση του εναρμονισμένου πληθωρισμού, που ήταν 9,3% το 2022. Οι δύο διατροφικές συνιστώσες συνέβαλαν κατά 2,61 ποσοστιαίες μονάδες το 2023, διατηρώντας μαζί με τις υπηρεσίες (2,01 ποσ. μον.) και τα μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά (1,22 ποσ. μον.) τον εναρμονισμένο πληθωρισμό σε υψηλά επίπεδα (4,2%) παρά τη σημαντική πτώση της ενέργειας (-1,69 ποσ. μον.).
Αξιοσημείωτη είναι η συμβολή των υπηρεσιών στο γενικό πληθωρισμό τόσο το 2023 (2,01 ποσ. μον.) όσο και το 2024 (2,02 ποσ. μον.).
Γιατί ξέφυγε ο πληθωρισμός υπηρεσιών
Η επιμονή του υψηλού πληθωρισμού των υπηρεσιών το 2024 (4,4% από 4,5% το 2023) οφείλεται σε πολλούς παράγοντες:
- Η έκρηξη του ενεργειακού πληθωρισμού το 2022, οι μεγάλες αυξήσεις στις τιμές των διατροφικών αγαθών και τα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες την περίοδο κατά την οποία είχαν επιβληθεί αναγκαστικά μέτρα περιορισμού της οικονομικής δραστηριότητας ενσωματώθηκαν με χρονική υστέρηση στον πληθωρισμό των υπηρεσιών.
- Επιπλέον, οι μισθολογικές αυξήσεις, λόγω και των αυξήσεων του κατώτατου μισθού, αντανακλώνται επίσης στον υψηλό και επίμονο πληθωρισμό των υπηρεσιών.
Από τους πολλούς υποδείκτες που συνθέτουν τη συνιστώσα των υπηρεσιών ξεχωρίζουν συγκεκριμένοι δείκτες που σχετίζονται κυρίως με τον τουρισμό, όπως οι υπηρεσίες παροχής καταλύματος και οι υπηρεσίες εστίασης, καθώς επίσης τα αεροπορικά εισιτήρια και τα ενοίκια.
Οι υπηρεσίες εστίασης μαζί με τις υπηρεσίες παροχής καταλύματος φέρουν υψηλή στάθμιση, αντανακλούν έντονα τις μισθολογικές αυξήσεις καθώς σημαντικό τμήμα των απασχολουμένων σε αυτές αμείβεται με τον κατώτατο μισθό, ενσωματώνουν το διατροφικό και το ενεργειακό κόστος και αντικατοπτρίζουν την υψηλή τουριστική ζήτηση.
Τα αεροπορικά εισιτήρια παρουσιάζουν έντονη μεταβλητότητα, ενσωματώνουν το ενεργειακό κόστος και αντανακλούν την υψηλή τουριστική ζήτηση. Τα ενοίκια κατοικιών περιορίζονται κυρίως σε εγχώρια ζητήματα, αν και σε κάποιο βαθμό συνδέονται και με τη διαθεσιμότητα κατοικιών για μακροχρόνια ενοικίαση, σε αντιδιαστολή με εκείνα των βραχυχρόνιων μισθώσεων λόγω υψηλής τουριστικής ζήτησης.
Η επιμονή του πληθωρισμού των υπηρεσιών κατά το 2024, πιθανότατα και κατά το 2025, οφείλεται στις μισθολογικές αυξήσεις, στις αυξήσεις στην έμμεση φορολογία και στην υψηλή ζήτηση λόγω και του αυξημένου τουρισμού. Οι μισθοί και ιδιαιτέρως ο κατώτατος μισθός αναμένεται να αυξηθούν και φέτος. Παράλληλα, έχουν δρομολογηθεί φορολογικές αυξήσεις που αφορούν το τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση, ενώ και το 2025 αναμένεται να είναι ένα ακόμη έτος με αυξημένο τουρισμό, που θα διατηρήσει την εξωτερική ζήτηση σε υψηλά επίπεδα.
