Είναι εκπληκτικές οι ομοιότητες της ζωής του Ίαν Μακέλεν με αυτήν του Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν, του συγγραφέα του «Άρχοντας των Δαχτυλιδιών». Κι όμως, αναφέρεται στη βιογραφία του Βρετανού ηθοποιού από τον Γκάρι Ο'Κόνορ -«Ian McKellen: A Biography»-, παρά το ό,τι αυτές οι ομοιότητες, κατά κάποιον τρόπο, προετοίμαζαν τον Μακέλεν για τον ρόλο του Γκάνταλφ στις ταινίες του Πίτερ Τζάκσον, αυτό παρά λίγο να μη συμβεί!
Είχαν προσφέρει αρχικά τον ρόλο στον Κρίστοφερ Πλάμερ. Ο οποίος, όταν έμαθε για μακρόχρονα γυρίσματα στη Νέα Ζηλανδία, είπε: «Νόμιζα ότι υπάρχουν άλλες χώρες που θα ήθελα να επισκεφθώ πριν τα κακαρώσω». Και αρνήθηκε (αργότερα, το μετάνιωσε. Αλλά ήταν αργά, ο ρόλος είχε δοθεί). Προσέφεραν τον ρόλο στον Σον Κόνερι. Ο οποίος, προσφάτως, αποκάλυψε το γιατί: «Ποτέ μου δεν κατάλαβα το σενάριο». Και πρόσθεσε: «Διάβασα το βιβλίο. Διάβασα το σενάριο. Είδα τις ταινίες. Πιστεύω ότι ο Ίαν Μακέλεν είναι θαυμάσιος σε αυτόν (τον ρόλο)». Η αμοιβή του θα ήταν 6 εκατομμύρια δολάρια συν το 25% από τα μεικτά των πωλήσεων, δηλαδή 9 εκατομμύρια δολάρια. Το 2005, σε συνέντευξη που παραχώρησε στη νεοζηλανδική εφημερίδα Herald, είχε διευκρινίσει: «Ναι, εντάξει, ποτέ δεν το κατάλαβα... Είδα την ταινία. Εξακολουθώ να λέω ότι δεν το κατάλαβα. Θα μ' ενδιέφερε να κάνω κάτι που δεν καταλαβαίνω πλήρως, αλλά όχι για 18 μήνες».
Υπήρξε και κάτι ακόμα το οποίο θα μας στερούσε τη δυνατότητα να σκεφτόμαστε τον Γκάνταλφ με τη μορφή του Ίαν Μακέλεν. Ο Μακέλεν ήταν η πρώτη επιλογή του σκηνοθέτη Τζον Γου για τον ρόλο του Swanbeck στο «Mission: Impossible 2» του 2000. Δεν αποδέχθηκε επειδή δεν του είχαν δείξει πρώτα το σενάριο. Αν είχε αποδεχθεί -τον ρόλο πήρε τελικά ο Άντονι Χόπκινς-, δεν θα γινόταν ποτέ Γκάνταλφ.
Ισχυρίζεται ότι δεν είχε διαβάσει το «Άρχοντας των Δαχτυλιδιών» πριν βάλει υπογραφή (του προσέφεραν 4 εκατομμύρια λίρες Αγγλίας). Όταν αργότερα τον ρώτησαν για ποιον λόγο πιστεύει ότι του πρότειναν τον ρόλο, είπε ότι η δική του προσωπική επιλογή θα ήταν ο Πολ Σκόφιλντ (τότε, στα εβδομήντα του).
Μεγάλο ενδιαφέρον έχει και το πώς δόθηκαν οι άλλοι ρόλοι. Ο Ίαν Χολμ έγινε Μπίλμπο επειδή ο σκηνοθέτης Πίτερ Τζάκσον τον είχε ακούσει στον ρόλο του Φρόντο σε μια ραδιοφωνική προσαρμογή του «Άρχοντα» για το BBC. Ο Κρίστοφερ Λι έγινε Σάρουμαν αφότου στο casting διάβασε λόγια του Γκάνταλφ. Ο Ιλάιτζα Γουντ, για να αποδείξει ότι είναι ο καταλληλότερος για τον Φρόντο, έφερε βίντεο στο οποίο ο ίδιος είχε ντυθεί χόμπιτ στα δασάκια των Hollywood Hills. Η Λιβ Τάιλερ απέδωσε το ότι της δόθηκε ο ρόλος της Άργουεν στην απόφαση του σκηνοθέτη Πίτερ Τζάκσον και της συζύγου του, της Φραν, η οποία είχε γράψει το σενάριο, ότι «σχεδόν δεν υπήρχε αρκετή γυναικεία ενέργεια» στα βιβλία του Τόλκιν.
Και επίσης μεγάλο ενδιαφέρον έχει το πώς και γιατί άλλοι γνωστοί και ηθοποιοί δεν πήραν ρόλους. Προσέφεραν τον ρόλο του Άραγκορν στον Ντάνιελ Ντέι-Λιούις κι αυτός, όπως αναφέρει το ΑΜΠΕ, αρνήθηκε. Για κάποιο διάστημα εξέταζαν να είναι ο Τίμοθι Σπολ αυτός που θα υποδύετο τον ρόλο του νάνου Γκίμλι. Ο Ντέιβιντ Μπόουι ήθελε να παίξει τον Έλροντ, των άρχοντα των ξωτικών, αλλά αυτό δεν συνέβη ποτέ. Μετά από δύο βδομάδες γυρίσματα ως Άραγκορν, ο Στιούαρτ Τάουνσεντ αποπέμφθηκε - γιατί ο Τζάκσον τον θεώρησε πολύ νέο - και αντικαταστάθηκε με τον Βίγκο Μόρτενσεν. Αλλά -γράφει ο Γκάρι Ο' Κόνορ- «λένε» πως ο Ίαν Μακέλεν «δελεάστηκε» για να συμμετάσχει στις ταινίες από το ότι ο Πίτερ Τζάκσον και η Φραν έφτασαν σπίτι του στο Limehouse (είχαν έλθει στο Λονδίνο αεροπορικώς από τη Νέα Ζηλανδία για να συναντήσουν και να διαλέξουν τους ηθοποιούς).
