Εντυπωσιακή πρόοδο και λαμπρό μέλλον «βλέπουν» στο οικοσύστημα της νεοφυούς επιχειρηματικότητας στη Βόρεια Ελλάδα οι εκπρόσωποι των τριών funds που έχουν ως έδρα τη Θεσσαλονίκη, τα οποία έχουν πραγματοποιήσει επενδύσεις εκατομμυρίων ευρώ συνολικά τα τελευταία χρόνια.
Το ΑΠΕ-ΜΠΕ συζήτησε με τον Νικόλα Τακά, CEO του THERMI Venture Capital - Northern Greece Investment Fund (NGIF), τον Σωτήρη Σιάγα, managing partner του TECS Capital και τον Γρηγόρη Χατζηκώστα, general partner του Loggerhead Ventures Fund, σε μια προσπάθεια να καταγράψει το συνολικό ύψος των επενδύσεών τους μέχρι σήμερα και να ιχνηλατήσει την προοπτική του οικοσυστήματος των startups στη Βόρεια Ελλάδα.
Περίπου 20 εκατ. ευρώ έχει επενδύσει σε 11 επιχειρήσεις το THERMI VC- NGIF, από τη σύστασή του το 2021, όπως γνωστοποιεί ο Νικόλας Τακάς, σύμφωνα με τον οποίο τα κεφάλαια κατευθύνθηκαν στους κλάδους της αγροδιατροφής και των τροφίμων, των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΙCT) και των υπηρεσιών υγείας. Σκοπός είναι η ολοκλήρωση των επενδύσεων του fund εντός του 2025, διευκρινίζει και προσθέτει πως η ομάδα διαχείρισης έχει στα «σκαριά» για το άμεσο μέλλον μια ακόμα επένδυση στον κλάδο της αγροδιατροφής, που βρίσκεται στο στάδιο της υλοποίησης. Επιπλέον συζητά για τρεις νέες επενδύσεις στους τομείς της μεταποίησης, των logistics και του ICT.
Ποιες προϋποθέσεις χρειάζεται να πληροί μια επιχείρηση για να χρηματοδοτηθεί από το NGIF και ποια ήταν η μέχρι στιγμής πορεία των επιχειρήσεων που έλαβαν τα κεφάλαια; «Τα βασικά συστατικά που κοιτάζουμε σε μια εταιρεία που αξιολογούμε προς επένδυση είναι η ομάδα, το προϊόν και το business plan, η αγορά στην οποία απευθύνεται και το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. To 2024 ήταν μια χρονιά σημαντική για τις εταιρείες που επένδυσε το NGIF, καθώς (...) oι εταιρείες στις οποίες επενδύσαμε είχαν αύξηση τζίρου άνω του 60% σε σχέση με το 2023, με σκοπό τα νούμερα αυτά να ενισχυθούν περαιτέρω το 2025» εξηγεί.
Το NGIF ιδρύθηκε το 2021. Ποιες αλλαγές έχουν έκτοτε παρατηρηθεί τόσο στις ίδιες τις βορειοελλαδικές startup/spinoff, όσο και στις ομάδες των ιδρυτών/τριών τους; Έχει επηρεάσει την κοινότητα και το οικοσύστημα των βορειοελλαδιτών startuppers η εγκατάσταση πολυεθνικών στη Θεσσαλονίκη; «Βρισκόμαστε σε μια εποχή που η πρόσβαση στην πληροφορία είναι σχετικά εύκολη. Οπότε αυτό που παρατηρούμε είναι πως πλέον οι ομάδες είναι πιο ενημερωμένες σε επίπεδο τεχνολογικών εξελίξεων, αλλά και πιο ώριμες σε επίπεδο των "θέλω" τους από τα στελέχη, τους πελάτες και τα Venture Capital (VC) Funds. Οι startuppers πλέον είναι πιο ενημερωμένοι, σε σχέση με πριν από 10 έτη στο κομμάτι του Venture Capital» σημειώνει.
Σχετικά με την εγκατάσταση των πολυεθνικών επιχειρήσεων στην Θεσσαλονίκη, εκτιμά ότι παίζει σημαντικό ρόλο στην υποστήριξη του οικοσυστήματος της Βόρειας Ελλάδας: «Εκτός από την αμεσότητα που μπορούν να έχουν οι startups με τις εν λόγω εταιρείες λόγω της εγκατάστασής τους στην πόλη, η διάδραση και η ανταλλαγή απόψεων με τα στελέχη τους διευρύνει τους ορίζοντες των μελών του οικοσυστήματος. Επίσης και για τα funds της Β. Ελλάδας, είναι σημαντικό να υπάρχουν ζυμώσεις και συνέργειες, ακόμα και σε επενδύσεις σε νεοφυείς επιχειρήσεις. Το μέλλον του οικοσυστήματος της Β. Ελλάδας προμηνύεται λαμπρό και θα πρέπει τα μέλη του να προσπαθήσουν ακόμα περισσότερο να το κάνουν πόλο καινοτομίας για την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων» λέει.
«Από τις πιο υποσχόμενες οι επενδύσεις σε στάδιο pre-seed»
Εν έτει 2020 και εν μέσω πανδημίας, η αγορά υποδέχτηκε το TECS Capital, ως το πρώτο αμοιβαίο κεφάλαιο επιχειρηματικών συμμετοχών, με περιοχή αναφοράς τη Θεσσαλονίκη και την ευρύτερη περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας και με μοναδικό θεσμικό επενδυτή την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΑΤΕ), όπως αναφερόταν στην ανακοίνωση ίδρυσής του. Σε πόσες επιχειρήσεις έχει επενδύσει μέχρι στιγμής; «Από την έναρξή του, το TECS Capital έχει πραγματοποιήσει επτά επενδύσεις. Το μοντέλο μας περιλαμβάνει αρχικές επενδύσεις ύψους 200-300 χιλιάδων ευρώ και συμμετοχή σε "επενδύσεις συνέχειας" με αντίστοιχα ποσά. Αυτές οι πρόσθετες επενδύσεις υποστηρίζουν εταιρείες που έχουν πετύχει τους βασικούς στόχους τους, βοηθώντας τις να προχωρήσουν στην επόμενη φάση της ανάπτυξής τους» γνωστοποιεί ο Σωτήρης Σιάγας και προσθέτει: «Οι εταιρείες που έχουμε υποστηρίξει μέσα από τις επενδύσεις μας ήδη απασχολούν περισσότερους από 50 εργαζομένους, ξεκινώντας με μικρές ιδρυτικές ομάδες που συχνά δεν είχαν εξασφαλισμένη αμοιβή. Παράλληλα, επιτυγχάνουν συνολικό κύκλο εργασιών που ξεπερνά το μισό εκατομμύριο ευρώ, ξεκινώντας πρακτικά από το μηδέν, ενώ υπάρχουν επίσης σαφείς ενδείξεις για περαιτέρω ανάπτυξή τους, μέσω της προσέλκυσης πρόσθετων επενδυτικών κεφαλαίων στο προσεχές μέλλον».
Η στρατηγική του TECS Capital επικεντρώνεται σε επενδύσεις αρχικού σταδίου. «Εντοπίσαμε σημαντικές ευκαιρίες στο pre-seed (προ-σποράς) στάδιο, συνεργαζόμενοι με εταιρείες, που αρχικά στελεχώνουν ιδρυτικές ομάδες ιδανικά δύο έως τεσσάρων ατόμων. Μέσω της επένδυσης από το TECS Capital, αυτές οι ομάδες ενισχύονται με τους πρώτους εργαζόμενους (συνήθως δύο-τέσσερα άτομα) και προετοιμάζουν την είσοδο του προϊόντος τους στην αγορά. Συνήθως, τα προϊόντα βρίσκονται στο στάδιο του MVP (Minimum Viable Product), την πρώτη εμπορικά διαθέσιμη εκδοχή που περιλαμβάνει τα βασικά χαρακτηριστικά. Ο στόχος μας είναι μέσα σε χρονικό διάστημα ενός-δύο ετών οι εταιρίες να αποκτήσουν τους πρώτους σημαντικούς πελάτες, που θα επιβεβαιώσουν την αξία του προϊόντος τους και θα αρχίσουν να δημιουργούν έσοδα. Στη συνέχεια, η ανάπτυξή τους μπορεί να συνεχιστεί είτε μέσω πρόσθετων χρηματοδοτήσεων είτε μέσω των εσόδων που θα εξασφαλίσουν από την αγορά» επισημαίνει.
Πώς επιλέγει το fund πού θα επενδύσει; Οι παράγοντες-κλειδιά είναι δύο: πρώτον, η προοπτική διεθνοποίησης της εταιρίας, δηλαδή η δυνατότητα να εισέλθει σε προηγμένες αγορές και να αποκτήσει διεθνείς πελάτες, προσελκύοντας παράλληλα διεθνείς επενδυτικούς οργανισμούς. Δεύτερον, η προοπτική εκθετικής ανάπτυξης (scalability), η οποία πρέπει να τεκμηριώνεται από το επιχειρηματικό μοντέλο της εταιρίας, ώστε να είναι επιλέξιμη για επένδυση.
Πώς διαμορφώθηκε το χαρτοφυλάκιο του TECS Capital το 2024 και ποιος είναι ο προγραμματισμός για το 2025; «Το 2024 αποτέλεσε για εμάς σημαντική χρονιά, καθώς πολλές από τις εταιρείες του χαρτοφυλακίου μας έφτασαν σε κρίσιμα ορόσημα, τόσο για την είσοδό τους στην αγορά, όσο και για τη συνεχή αναβάθμιση των προϊόντων τους. Συμμετείχαμε ενεργά σε αυτή την προσπάθεια, παρέχοντας την απαραίτητη υποστήριξη (...). Παράλληλα, το 2024 ήταν μια χρονιά επενδύσεων συνέχειας, καθώς εταιρείες του χαρτοφυλακίου μας προχώρησαν σε επόμενους γύρους χρηματοδότησης. Οι επενδύσεις αυτές είχαν ως στόχο την υποστήριξη των επόμενων σταδίων ανάπτυξης και την περαιτέρω ενίσχυση της θέσης τους στην αγορά. Για το 2025, σχεδιάζουμε να διευρύνουμε τις προσπάθειές μας, επεκτείνοντας το πεδίο δράσης μας, διατηρώντας παράλληλα την ίδια στρατηγική εστίαση: pre-seed επενδύσεις στο ελληνικό οικοσύστημα. Κατά την άποψή μας, οι επενδύσεις σε αυτό το στάδιο είναι από τις πιο υποσχόμενες, καθώς δεν αφορούν μόνο υπάρχοντα προϊόντα ή πελατειακές βάσεις, αλλά επενδύουν κυρίως σε ανθρώπους. Το κέντρο της προσοχής μας είναι το δυναμικό των ιδρυτών και των ομάδων, οι οποίοι μπορούν να αναδείξουν το πραγματικό τους ταλέντο και τις δυνατότητές τους. Η επένδυση σε ανθρώπους μπορεί να είναι πραγματικά μετασχηματιστική(...) Φυσικά, αυτός ο μετασχηματισμός έχει σημαντική αξία και για τους επενδυτές, καθώς δημιουργεί μακροπρόθεσμες προοπτικές και αποδόσεις» παρατηρεί.
Όσον αφορά το οικοσύστημα της νεοφυούς επιχειρηματικότητας, επισημαίνει ότι τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί σημαντικά βήματα προόδου. «Η συνολική κεφαλαιοποίηση του ελληνικού startup οικοσυστήματος έχει φτάσει τα 10 δισ. ευρώ, σημειώνοντας εντυπωσιακή άνοδο από τα μερικά δεκάδες εκατομμύρια που ήταν πριν από μία δεκαετία. Παράλληλα, η συνολική αξία των εξαγορών τεχνολογικών εταιρειών που ιδρύθηκαν από Έλληνες έχει ξεπεράσει τα 2 δισ. ευρώ τα τελευταία χρόνια. Αυτή τη στιγμή, το διαθέσιμο κεφάλαιο για startups βρίσκεται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα (...). Στη Βόρεια Ελλάδα, η προοπτική ανάπτυξης είναι εξίσου αξιοσημείωτη. Ενδεικτικά, η μεγαλύτερη εξαγορά ελληνικής τεχνολογικής εταιρείας, αυτή της BETA CAE, πραγματοποιήθηκε πριν από λίγους μήνες, ενισχύοντας περαιτέρω την εικόνα της περιοχής ως κόμβου καινοτομίας. Όσον αφορά τα αρχικά στάδια ανάπτυξης, παρατηρείται ότι οι startups εμφανίζονται πλέον με μεγαλύτερη ετοιμότητα και καλύτερη κατανόηση των βασικών ζητημάτων και προκλήσεων που συνοδεύουν τη μετάβαση από μια επιχειρηματική ιδέα σε μια ανταγωνιστική εταιρεία. Σε αυτό έχει συμβάλει η πληθώρα θεσμικών και ιδιωτικών πρωτοβουλιών που έχουν αναληφθεί τα τελευταία χρόνια για την ενίσχυση του startup οικοσυστήματος, σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο» υπογραμμίζει.
«Υψηλής ποιότητας νέες θέσεις εργασίας στην Ελλάδα»
Κεφάλαια ύψους 10 εκατ. ευρώ, με στόχο την ανάπτυξη νεοφυών επιχειρήσεων που προσανατολίζονται στη βαθιά τεχνολογία και τον πράσινο και ψηφιακό μετασχηματισμό, προβλέπεται να «ρίξει» στην ελληνική αγορά τα επόμενα χρόνια το νεότερο από τα τρία funds με έδρα τη Θεσσαλονίκη, το "Loggerhead Ventures", που ιδρύθηκε μόλις το 2024. Το fund, που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος "Accelerate TT" της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΑΤΕ), αναμένεται σε πρώτη φάση να στηρίξει 10-15 startups, όπως είχε γνωστοποιηθεί κατά την ίδρυσή του. «Μέχρι στιγμής έχουμε επενδύσει 600.000 ευρώ σε δύο εταιρείες. Η SmartLoC, που είναι η πρώτη μας επένδυση, αξιοποιεί τεχνολογίες blockchain για τη δημιουργία έξυπνων συμβολαίων και την εξυπηρέτηση συναλλαγών διεθνούς εμπορίου, καθώς και το Ιντερνετ των Πραγμάτων (IoT) για την παρακολούθηση αποστολών σε πραγματικό χρόνο. Επιπλέον, αναλύει δεδομένα και βελτιστοποιεί τις διαδικασίες logistics, εστιάζοντας στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του κλάδου. Έχει έδρα στη Γερμανία αλλά σημαντική παρουσία, ομάδα προγραμματιστών και υποκατάστημα στη Θεσσαλονίκη. Η Caroo με έδρα την Αθήνα, προσφέρει υπηρεσίες car sharing (...) αξιοποιώντας, μεταξύ άλλων, προηγμένες τεχνολογίες ανάπτυξης εφαρμογών για την παροχή της υπηρεσίας στους χρήστες, καθώς και τεχνολογίες IoT για τη διαχείριση του στόλου των οχημάτων» επισημαίνει ο Γρηγόρης Χατζηκώστας.
Για το 2025 το fund εξετάζει σειρά επόμενων επενδύσεων. «Σε κάποιες από αυτές είμαστε πολύ κοντά στην ολοκλήρωση και θα ανακοινωθούν σύντομα» γνωστοποιεί. Ποιες προϋποθέσεις χρειάζεται να πληροί μια επιχείρηση για να χρηματοδοτηθεί από το Loggerhead Ventures; «Ως Loggerhead επενδύουμε σε startups που αναπτύσσουν τεχνολογίες με έντονα θετικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα και δυνατότητες επιτυχίας στη διεθνή αγορά. Επενδύουμε σε στάδια seed και pre-seed και ψάχνουμε ομάδες με σημαντικό τεχνολογικό και επιστημονικό υπόβαθρο. Οι ομάδες θα πρέπει να έχουν την κατάλληλη νοοτροπία, ώστε να συνδυάσουν τα κεφάλαια και την υποστήριξη που προσφέρουμε εμείς με τη δέσμευση και την αφοσίωση που απαιτούνται για την υλοποίηση των επιχειρηματικών τους σχεδίων. Παρατηρούμε με μεγάλη ικανοποίηση τα βήματα προόδου που κάνουν οι εταιρείες του χαρτοφυλακίου μας, τόσο ως προς τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά (τεχνολογική υποδομή, marketing, αναβαθμισμένες υπηρεσίες), όσο και ως προς τα αμιγώς ποσοτικά, όπως πχ η αύξηση του κύκλου εργασιών και η ανάπτυξη του πελατολογίου. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να επισημάνουμε ότι οι δύο εταιρίες στις οποίες έχουμε επενδύσει μέχρι στιγμής έχουν δημιουργήσει υψηλής ποιότητας νέες θέσεις εργασίας στην Ελλάδα» λέει.
Ο Γρηγόρης Χατζηκώστας χαρακτηρίζει ως εντυπωσιακή την πρόοδο του οικοσυστήματος καινοτομίας και επιχειρηματικότητας τα τελευταία χρόνια. «Πέρα από τα υπάρχοντα funds, τις πολυεθνικές που επενδύουν στη Θεσσαλονίκη και τα ερευνητικά ιδρύματα που πλέον στηρίζουν ενεργά τις προσπάθειες των επιστημόνων για επιχειρηματικότητα, υπάρχει και ένας επιπλέον πολύ σημαντικός παράγοντας που έχει να κάνει με την συναντίληψη που έχει δημιουργηθεί σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς (από την πολιτική ηγεσία μέχρι τα venture studios και τους ενεργοποιητές του οικοσυστήματος), ότι για να προχωρήσει μπροστά το οικοσύστημα χρειάζεται διαρκή συνεργασία σε όλα τα επίπεδα. Είναι πολύ σημαντικό αυτό το επίπεδο συνεργασίας να διατηρηθεί προκειμένου να αξιοποιήσουμε πλήρως το momentum που έχει δημιουργηθεί υπέρ της νεοφυούς επιχειρηματικότητας» καταλήγει._
