Ενώ η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε αναταραχή μετά την επιβολή δασμών από τον Τραμπ στις αμερικανικές εισαγωγές από όλες τις χώρες, προβληματισμός επικρατεί για την πορεία των ελληνικών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ και για τις γενικότερες επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία.
Μέχρι στιγμής η κυβέρνηση, οι επιχειρήσεις και οι εμπλεκόμενοι φορείς δεν έχουν αποτιμήσει το μέγεθος και το εύρος των επιπτώσεων - ποιά θα είναι η συνολική επιβάρυνση, ποιοί κλάδοι θα πληγούν περισσότερο και πόσο. Επικρατεί πάντως η εντύπωση ότι οι επιπτώσεις θα είναι σχετικά περιορισμένες και αντιμετωπίσιμες, καθώς οι εξαγωγές μας προς τις ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν μικρό μέρος των συνολικών εξαγωγών της χώρας μας (περίπου 4,8%),
Δύσκολα προβλέψιμες και αποτιμήσιμες θα είναι οι έμμεσες επιπτώσεις από τη συρρίκνωση που θα υποστούν οι ευρωπαϊκές οικονομίες λόγω των δασμών. Αυτό ισχύει επίσης και για τις εισπράξεις από τον τουριστικό τομέα, που θα επηρεαστούν αναπόφευκτα από την επιδείνωση του οικονομικού κλίματος και από την αναμενόμενη επιβράδυνση της ανάπτυξης στις ευρωπαϊκές χώρες, στις ΗΠΑ και σε παγκόσμιο επίπεδο.
Οι εκτιμήσεις
Ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων εκτιμά ότι οι επιπτώσεις στην ελληνική αγορά θα είναι περιορισμένες, χωρίς να επηρεάσουν σημαντικά την οικονομία.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΙΕΕΣ, το 2024 οι ελληνικές εξαγωγές προς τις Ηνωμένες Πολιτείες ανήλθαν σε €2,41 δισ., (4,8% επί του συνόλου των εξαγωγών) σημειώνοντας αύξηση 13,9% σε σύγκριση με το 2023 και 20,7% σε σχέση με το 2020.
Παρά τη θετική αυτή πορεία, οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν μόλις το 1% του ΑΕΠ της Ελλάδας, στοιχείο που υποδηλώνει περιορισμένη εξάρτηση από την αμερικανική αγορά. Κατά συνέπεια, η επιβολή των συγκεκριμένων δασμών, αν και αναμένεται να έχει αρνητικές συνέπειες στον εξαγωγικό μας κλάδο, εκτιμάται ότι θα επιφέρει έναν σχετικά μικρό αντίκτυπο στην ελληνική οικονομία.
Σε κλαδικό επίπεδο, τα τρόφιμα και ποτά αποτελούν τον μεγαλύτερο εξαγωγικό κλάδο προς τις ΗΠΑ, με μερίδιο 30,6%, ακολουθούμενο από τα πετρελαιοειδή με 22,8% και τα βιομηχανικά είδη με 16,5%.
Ιδιαίτερη σημασία για τον ελληνικό εξαγωγικό τομέα έχει η αμερικανική αγορά βρώσιμων ελαιών, καθώς το 2024 οι εξαγωγές ελληνικών ελαιών προς τις ΗΠΑ ανήλθαν σε €201,6 εκατ., που αντιπροσωπεύουν περίπου το 26% των συνολικών εξαγωγών ελιάς (€761 εκατ.). Αυτό καταδεικνύει τη στρατηγική σημασία της αγοράς των ΗΠΑ για τον συγκεκριμένο κλάδο, καθώς παραμένει ένας από τους πιο δυναμικούς προορισμούς για το ελληνικό προϊόν.
Μάλιστα, οι εξαγωγές ελιάς προς τις ΗΠΑ σημείωσαν πέρυσι αύξηση 39,1%, γεγονός που υπογραμμίζει την αυξανόμενη ζήτηση και τη σταθερή παρουσία τους στην αμερικανική αγορά.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ελιές αντιπροσωπεύουν το 27,4% των συνολικών εξαγωγών τροφίμων και ποτών προς την Αμερική, υπογραμμίζοντας τον κομβικό τους ρόλο στο διμερές εμπόριο. Σημαντικό ρόλο στις εξαγωγές διαδραματίζουν επίσης το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, η φέτα και η κομπόστα ροδάκινου.
Μέταλλα -Αλουμίνιο
H επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ θα επηρεάσει τον κλάδο του αλουμινίου, ο οποίος έχει ένα μεγάλο μερίδιο των ελληνικών εξαγωγών στην αμερικανική αγορά. Το 2024 οι εξαγωγές αλουμινίου και χάλυβα στις ΗΠΑ ήταν ύψους 201,7 εκ. ευρώ.
Ο κλάδος του αλουμινίου, ειδικότερα, χαρακτηρίζεται από υψηλό βαθμό εξωστρέφειας. Περιλαμβάνει μεγάλες βιομηχανικές μονάδες έντασης κεφαλαίου για την παραγωγή πρώτης ύλης καθώς και μικρές βιοτεχνίες έντασης εργασίας που δραστηριοποιούνται στην κατασκευή και τοποθέτηση οικοδομικών προϊόντων από αλουμίνιο.
Οι έμμεσες επιπτώσεις
Παράλληλα, δεν πρέπει να υποτιμηθούν οι έμμεσες επιπτώσεις στις ελληνικές εξαγωγές των δασμών στις άλλες χώρες της ΕΕ που μπορεί να επηρεάσουν τις αντίστοιχες οικονομίες και την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών.
Οπως σημειώνει, μάλιστα, το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής, οι ελληνικές εξαγωγές ενδιάμεσων προϊόντων προς την ΕΕ-27 τα οποία χρησιμοποιούνται για την παραγωγή τελικών προϊόντων που εξάγονται από την ΕΕ-27 προς τις ΗΠΑ ενδέχεται να επηρεαστούν αρνητικά από τη νέα δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ, αυξάνοντας έτσι τις αρνητικές επιπτώσεις της πολιτικής αυτής στις ελληνικές εξαγωγές.
