Με δύο παράλληλες κινήσεις επιχειρεί η Διώρυγα του Παναμά να ανακτήσει το χαμένο μερίδιο στην παγκόσμια ενεργειακή ναυτιλία: την επαναφορά του προνομιακού συστήματος κρατήσεων για LNG carriers και την υλοποίηση ενός νέου αγωγού υγροποιημένων παραγώγων φυσικού αερίου (NGL) που θα λειτουργεί ως «ενεργειακός διάδρομος» μεταξύ Ατλαντικού και Ειρηνικού.
Ο διαχειριστής της Αρχής της Διώρυγας, Ρικαούρτε Βάσκες, δήλωσε στο CNBC ότι το νέο σύστημα κρατήσεων για δεξαμενόπλοια LNG θα τεθεί σε εφαρμογή το 2026, ύστερα από προσαρμογές που έγιναν σε συνεργασία με τους πελάτες. «Δημιουργούμε πακέτα με μεγαλύτερη ευελιξία, ώστε οι ναυτιλιακές να μπορούν να αλλάζουν τύπο δεξαμενόπλοιου ή ημερομηνίες διέλευσης», ανέφερε.
Τα προηγούμενα χρόνια, η παρατεταμένη ξηρασία και οι περιορισμοί στο βύθισμα των πλοίων οδήγησαν σε κατακόρυφη μείωση των διελεύσεων LNG – έως και 73% σε ορισμένες περιόδους. Παρά τη βελτίωση των συνθηκών, οι μεταφορείς LNG εξακολουθούν να επιλέγουν εναλλακτικές διαδρομές, όπως το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας.
Για να διευρύνει τις δυνατότητες, η Διώρυγα προωθεί το έργο Interoceanic Energy Corridor: έναν αγωγό 76 χιλιομέτρων που θα μεταφέρει NGL (αιθάνιο, βουτάνιο, προπάνιο) από τον Ατλαντικό στον Ειρηνικό, χωρις να απαιτείται διέλευση πλοίου από τη διώρυγα.
Το έργο περιλαμβάνει την κατασκευή δύο νέων τερματικών σταθμών και θα μπορεί να διακινεί έως 2,5 εκατ. βαρέλια προϊόντων την ημέρα.
Σε πρόσφατη συνάντηση συμμετείχαν περίπου 30 εταιρείες από Ασία, ΗΠΑ και Νότια Αμερική – μεταξύ αυτών οι ExxonMobil, Phillips 66, Shell, καθώς και ιαπωνικοί όμιλοι όπως η Itochu, η Mitsubishi και η Sumitomo.
Η Ιαπωνία αποτελεί τον μεγαλύτερο αγοραστή NGL φορτίων που περνούν από τη Διώρυγα. Η ανάθεση της παραχώρησης για τον αγωγό αναμένεται το β’ τρίμηνο του 2026.
Γεωπολιτικός ανταγωνισμός
Η Διώρυγα του Παναμά παραμένει στρατηγικής σημασίας για τις ΗΠΑ, καθώς το 73% των διελεύσεων αφορά αμερικανικό εμπόριο. Παράλληλα, η ένταση στις σχέσεις με την Κίνα επηρεάζει την εικόνα.
Από τις 14 Οκτωβρίου τίθενται σε ισχύ τα νέα τέλη που επέβαλε η Ουάσιγκτον για πλοία κινεζικής ναυπήγησης στα αμερικανικά λιμάνια. Αν και η Sea-Intelligence καταγράφει μείωση στη χρήση κινεζικών πλοίων σε δρομολόγια Ασίας–ΗΠΑ, η Διώρυγα του Παναμά δεν έχει παρατηρήσει ακόμα σημαντικές διαφοροποιήσεις στις κρατήσεις.
Παράλληλα, η κυβέρνηση του Παναμά εξετάζει νέο λιμένα στο Corozal, στη δυτική είσοδο της Διώρυγας, έργο που θα προχωρήσει σε διαγωνισμό το 2026. Οι συζητήσεις για πιθανή εμπλοκή κινεζικών εταιρειών παραμένουν ανοιχτές, με την Αρχή να δηλώνει ότι επιδιώκει «την πιο ανταγωνιστική διαδικασία» χωρίς αποκλεισμούς.
Η Διώρυγα του Παναμά διαχειρίζεται εμπόριο περίπου 270 δισ. δολαρίων ετησίως. Μετά το ρεκόρ εμπορευματοκιβωτίων στις αρχές του 2025 λόγω «προληπτικών φορτώσεων» στο πλαίσιο του εμπορικού πολέμου, οι προοπτικές για το 2026 δείχνουν μείωση.
Το μεγάλο στοίχημα για τη Διώρυγα είναι εάν οι νέες στρατηγικές κινήσεις – τα slots LNG και ο αγωγός NGL – θα καταφέρουν να αποκαταστήσουν τη χαμένη ροή φορτίων και να διασφαλίσουν τη θέση της ως κρίσιμου κόμβου στο παγκόσμιο ενεργειακό και εμπορικό δίκτυο.
