Το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) αναθεώρησε οριακά προς τα κάτω την εκτίμησή του για τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας στο 2,1% για το 2025 (από 2,2% προηγουμένως), σύμφωνα με τη νέα τριμηνιαία έκθεσή του για την Ελληνική Οικονομία, που παρουσιάστηκε σήμερα. Για το 2026, το Ίδρυμα προβλέπει ανάπτυξη 2,2%, έναντι 2,4% της προηγούμενης πρόβλεψης.
Το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να διαμορφωθεί στο 9,1% το 2025 και στο 8,8% το 2026, συνεχίζοντας τη σταδιακή πτώση των τελευταίων ετών.
Ήπια ανοδική πορεία του πληθωρισμού
Ο γενικός δείκτης τιμών καταναλωτή (ΓΔΤΚ) αυξήθηκε κατά 2,5% στο πρώτο εννιάμηνο του 2025, έναντι 2,8% το αντίστοιχο διάστημα του 2024. Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, η άνοδος των τιμών οφείλεται κυρίως στη ζήτηση για υπηρεσίες στέγασης, διαμονής και εστίασης.
Οι προβλέψεις του ΙΟΒΕ δείχνουν πληθωρισμό 2,8% για το 2025 και 2,3% για το 2026, με τη δυναμική της εγχώριας κατανάλωσης να αποτελεί τον βασικό παράγοντα διατήρησης των τιμών σε θετικά επίπεδα. Παράλληλα, οι παγκόσμιες γεωπολιτικές και πολιτικές εξελίξεις εντείνουν το κλίμα αβεβαιότητας, αλλά ενδέχεται να δημιουργήσουν και νέες ευκαιρίες στο μέλλον.
Θετικές τάσεις στο τραπεζικό σύστημα
Το τραπεζικό σύστημα εμφανίζει θετικά σημάδια, με τη συνέχιση της πιστωτικής επέκτασης προς τις επιχειρήσεις και τον τερματισμό της πιστωτικής συρρίκνωσης στα νοικοκυριά έπειτα από 15 χρόνια. Το κόστος δανεισμού έχει υποχωρήσει στα χαμηλότερα επίπεδα τριετίας, ενώ οι μη εξυπηρετούμενες οφειλές (ΜΕΔ) έχουν μειωθεί περαιτέρω, στο ιστορικό χαμηλό του 3,6%.
Παρά τα θετικά αυτά δεδομένα, η ζήτηση για στεγαστικά δάνεια παραμένει αδύναμη, ενώ οι τράπεζες εξακολουθούν να έχουν υψηλή έκθεση σε κρατικά ομόλογα και ποσοστό κόκκινων δανείων εκτός ισολογισμών που παραμένει σημαντικό. Ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται στην επιτάχυνση της υλοποίησης του δανειακού σκέλους του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, καθώς το πρόγραμμα εισέρχεται στο τελευταίο έτος εφαρμογής του.
Νίκος Βέττας: Ανάγκη ενίσχυσης επενδύσεων και παραγωγικής βάσης
Κατά την παρουσίαση της έκθεσης, ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, καθηγητής Νίκος Βέττας, υπογράμμισε ότι η ελληνική οικονομία συνεχίζει να αναπτύσσεται πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης, αλλά με σημάδια κόπωσης που καθιστούν αναγκαία την ενίσχυση των επενδύσεων.
Ο κ. Βέττας αναφέρθηκε στις αβεβαιότητες του διεθνούς περιβάλλοντος και στις δομικές προκλήσεις της ελληνικής οικονομίας, όπως:
-
Η αστάθεια του διεθνούς εμπορίου και οι γεωπολιτικές εντάσεις, κυρίως μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας.
-
Οι υψηλοί δείκτες δημόσιου χρέους και οι περιορισμένες δυνατότητες δημοσιονομικών πολιτικών.
-
Η μειωμένη ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης σε τεχνολογία και καινοτομία.
-
Ο επίμονα υψηλός πληθωρισμός στην Ελλάδα σε σχέση με τον μέσο όρο της Ευρωζώνης.
Παράλληλα, αναγνώρισε θετικές εξελίξεις όπως:
-
Τη διατήρηση της ανάπτυξης και των δημοσίων εσόδων,
-
Την ισχυρή συμβολή του τουρισμού στο ΑΕΠ,
-
Τις φορολογικές παρεμβάσεις που ενισχύουν το διαθέσιμο εισόδημα και περιορίζουν την άτυπη οικονομία.
Τρίπτυχο προτεραιοτήτων: Παραγωγή – Άτυπη οικονομία – Δημογραφικό
Η έκθεση του ΙΟΒΕ καταλήγει σε ένα τρίπτυχο πολιτικών προτεραιοτήτων:
-
Ενίσχυση της παραγωγικής δομής μέσω απλούστευσης διαδικασιών και επενδύσεων σε τεχνολογία, έρευνα και καινοτομία.
-
Μείωση της άτυπης οικονομίας, ώστε να βελτιωθούν τα κίνητρα για επιχειρήσεις και εργαζόμενους και να αυξηθεί η διαφάνεια.
-
Αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος, μέσω πολιτικών που θα διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα της ανάπτυξης και του ασφαλιστικού συστήματος.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ανάγκη ανάπτυξης υποδομών μακροχρόνιας φροντίδας, ως προσαρμογή στις δημογραφικές μεταβολές και τη γήρανση του πληθυσμού.
Συνολικά, το ΙΟΒΕ βλέπει μια σταθερή αλλά εύθραυστη πορεία ανάπτυξης, με θετικές προοπτικές υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει συνέχιση των μεταρρυθμίσεων, επενδυτική ώθηση και ενίσχυση της παραγωγικότητας.
