Από την 1η Οκτωβρίου οι Ηνωμένες Πολιτείες θα επιβάλουν δασμό 100% σε κάθε επώνυμο ή κατοχυρωμένο με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας φαρμακευτικό προϊόν που εισάγεται στη χώρα, εκτός εάν η εταιρεία διαθέτει ή ξεκινά να κατασκευάζει εργοστάσιο παραγωγής εντός των αμερικανικών συνόρων.
Η ανακοίνωση έγινε αργά την Πέμπτη από τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ μέσω της πλατφόρμας Truth Social, στο πλαίσιο της στρατηγικής του για την επαναβιομηχάνιση της χώρας και την ενίσχυση της «εθνικής ασφάλειας». Όπως διευκρίνισε, η εξαίρεση από τον δασμό ισχύει για έργα που έχουν ήδη ξεκινήσει ή βρίσκονται σε φάση κατασκευής.
Οι δασμοί στοχεύουν στα λεγόμενα "branded ή patented pharmaceuticals", δηλαδή φάρμακα με εμπορικές ονομασίες που καλύπτονται από πατέντες και δεν έχουν ακόμη ανταγωνισμό από γενόσημα. Η απόφαση αφορά έναν από τους πλέον κερδοφόρους τομείς της παγκόσμιας βιομηχανίας και αναμένεται να προκαλέσει έντονες αντιδράσεις.
Οι φαρμακευτικές εταιρείες έχουν ήδη προειδοποιήσει, ότι τέτοιου είδους μέτρα μπορεί να εκτινάξουν το κόστος για τους ασθενείς, να αποθαρρύνουν επενδύσεις στις ΗΠΑ και να προκαλέσουν αναταράξεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες, σε μια περίοδο που η φαρμακευτική καινοτομία βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή.
Κλιμακωτές απειλές
Η κίνηση αυτή έρχεται λίγους μήνες μετά την έναρξη έρευνας του Υπουργείου Εμπορίου στο πλαίσιο του Section 232 του Trade Expansion Act, που επιτρέπει στον Πρόεδρο να επιβάλλει δασμούς για λόγους εθνικής ασφάλειας. Αντίστοιχη τακτική είχε εφαρμοστεί στο παρελθόν για τον χάλυβα, το αλουμίνιο και τα αυτοκίνητα.
Η ανακοίνωση θεωρείται «πιο ήπια» σε σχέση με όσα είχε αφήσει να εννοηθούν ο Τραμπ τον Αύγουστο, όταν μιλούσε για δασμούς έως και 250% σε φάρμακα. Ο ίδιος είχε δηλώσει ότι θα ξεκινούσε με «μικρό δασμό», για να φτάσει μέσα σε 12-18 μήνες σε 150% και στη συνέχεια στο 250%.
Η απόφαση για τα φάρμακα ανακοινώθηκε ταυτόχρονα με νέους δασμούς 25% στα βαρέα φορτηγά και 50% σε έπιπλα κουζίνας και μπάνιου, που επίσης θα τεθούν σε ισχύ την 1η Οκτωβρίου.
Παράλληλα, την Τετάρτη η κυβέρνηση Τραμπ είχε ανοίξει νέες εθνικές έρευνες για τις εισαγωγές ρομποτικής, βιομηχανικών μηχανημάτων και ιατρικών συσκευών, συμπεριλαμβανομένων αναλώσιμων όπως μάσκες, γάντια, σύριγγες και βελόνες. Εάν οι έρευνες καταλήξουν σε νέα μέτρα, αυτά θα προστεθούν στους ήδη υπάρχοντες δασμούς ανά χώρα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ιαπωνία έχουν καταφέρει να διαπραγματευτούν εξαιρέσεις, όμως για την Κίνα και άλλους μεγάλους εξαγωγείς, τα νέα μέτρα θα μπορούσαν να αλλάξουν τα δεδομένα στην πρόσβαση στην αμερικανική αγορά.
Επιπτώσεις και προοπτικές
Οι δασμοί σε επώνυμα φάρμακα αναμένεται να έχουν καταλυτικό αντίκτυπο στις πολυεθνικές του κλάδου, οι οποίες θα κληθούν να επανεξετάσουν τις στρατηγικές παραγωγής τους. Η πίεση να επενδύσουν σε αμερικανικές εγκαταστάσεις μπορεί να οδηγήσει σε νέο κύμα βιομηχανικών έργων, αλλά με αυξημένο κόστος για τις ίδιες τις εταιρείες και πιθανές ανατιμήσεις για τους καταναλωτές.
Την ίδια ώρα, ο κλάδος προσπαθεί να προσαρμοστεί στις πολιτικές Τραμπ για τον έλεγχο των τιμών των φαρμάκων και στις αλλαγές στο Υπουργείο Υγείας υπό τον Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ, γνωστό για τις αμφιλεγόμενες απόψεις του για τα εμβόλια.
Η αγορά παρακολουθεί στενά, καθώς οι εξελίξεις αυτές δεν επηρεάζουν μόνο τις ΗΠΑ, αλλά και τις διεθνείς ισορροπίες στον κλάδο του φαρμάκου, με ενδεχόμενες αλυσιδωτές επιπτώσεις στην έρευνα, την παραγωγή και την πρόσβαση ασθενών σε νέες θεραπείες.
